Xuất khẩu tăng mạnh, doanh nghiệp ngành thủy sản làm ăn ra sao?

Trong bối cảnh xuất khẩu thủy sản phục hồi mạnh mẽ trong 6 tháng đầu năm 2024, kết quả kinh doanh của nhiều doanh nghiệp ngành thủy sản cũng tăng trưởng khá tích cực.

Xuất khẩu thủy sản tăng 6,8%

Trong 6 tháng đầu năm, ngành thủy sản ghi nhận kết quả tăng trưởng tích cực, với kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt hơn 4,43 tỷ USD, tăng 6,8% so với cùng kỳ. Các sản phẩm xuất khẩu chính đều ghi nhận sự tăng trưởng từ mức nền thấp cùng kỳ. Trong đó, xuất khẩu cá tra tăng 4,8%, với kim ngạch 920 triệu USD; xuất khẩu tôm tăng 7%, với kim ngạch 1,648 triệu USD.

Về thị trường xuất khẩu, Mỹ vẫn là thị trường chủ lực với kim ngạch đạt 733 triệu USD, tăng 9% so với cùng kỳ; xuất khẩu sang Trung Quốc – Hồng Kông tăng 7% so với cùng kỳ, đạt 766 triệu USD; xuất khẩu sang EU đạt 513 triệu USD, tăng 12%, thị trường EU đang có xu hướng ổn định dần dần. Trong khi đó, xuất khẩu sang Nhật Bản giảm nhẹ 1% so với cùng kỳ, đạt 705 triệu USD.

Chứng khoán Dầu khí (PSI) phân tích, về tỷ trọng đóng góp theo từng thị trường, trong 6 đầu năm 2024, sản lượng xuất khẩu cá tra của Việt Nam ghi nhận đạt 426 nghìn tấn, tăng 16,8% so với cùng kỳ, tương đương với giá trị đạt 920 triệu USD, tăng 4,8% so với cùng kỳ. Trong khi kim ngạch xuất khẩu sang thị trường Mỹ tăng khoảng 13% thì thị trường Trung Quốc & Hồng Kông ghi nhận mức giảm khoảng 12% so với cùng kỳ; khối thị trường CPTPP ghi nhận mức tăng 9% so với cùng kỳ.

Biểu đồ sản lượng và cơ cấu thị trường xuất khẩu cá tra 6 tháng đầu năm 2024.

“Chúng tôi nhận thấy sản lượng tăng cao giúp cho giá trị xuất khẩu tăng trưởng nhưng giá bán trung bình vẫn thấp hơn cùng kỳ 2023. Nguyên nhân đến từ việc các doanh nghiệp tăng cường xuất khẩu qua thị trường Trung Quốc dù giá bán thấp hơn Mỹ và khai thác các thị trường nhỏ như Brazil, Mexico, Columbia… nhiều hơn để bù đắp cho nhu cầu tiêu thụ yếu tại Mỹ”, PSI đánh giá.

Đối với tôm, theo VASEP, kim ngạch xuất khẩu tôm trong 6 tháng đầu năm 2024 đạt hơn 1,6 tỷ USD, tăng 7% so với cùng kỳ. Về cơ cấu thị trường xuất khẩu, thị trường Trung Quốc chiếm tỷ trọng hơn 20%; trong khi các thị trường như Mỹ, Nhật, EU đều giảm tỷ trọng. Xuất khẩu tôm tại các thị trường chính là Trung Quốc & Hồng Kông và Mỹ đều tăng với mức tăng trưởng lần lượt là 21,5% và 1%. Ngược lại, thị trường Nhật Bản lại ghi nhận mức sụt giảm nhẹ 2,1% so với cùng kỳ.

“Chúng tôi nhận thấy ngành tôm đã có sự tăng trưởng so với cùng kỳ kể từ tháng 3 chủ yếu nhờ vào sản lượng tăng trưởng trong khi giá bán tại các thị trường vẫn chưa cải thiện nhiều. Giá tôm nguyên liệu cũng có những dấu hiệu ổn định trở lại, tăng nhẹ khoảng 3% so với thời điểm cuối năm 2023. Nguyên nhân chủ yếu do nguồn cung ở mức thấp và các đơn vị chế biến tăng nhu cầu thu mua ngoài”, PSI đánh giá.

Biểu đồ sản lượng tôm xuất khẩu và các thị trường xuất khẩu chính.

Kết quả kinh doanh tích cực

Trong bối cảnh xuất khẩu thủy sản phục hồi mạnh mẽ, kết quả kinh doanh của nhiều doanh nghiệp ngành thủy sản cũng tăng trưởng khá tích cực. Cụ thể, kết thúc quý II/2024, Công ty CP Tập đoàn Thủy sản Minh Phú (UpCOM: MPC) ghi nhận kết quả kinh doanh quý II/2024 với doanh thu thuần đạt 3.738 tỷ đồng, tăng 59% so với cùng kỳ năm trước.

Tuy nhiên, do giá vốn hàng bán trong kỳ tăng tới 66% nên biên lợi nhuận gộp của MPC chỉ còn 10,5%. Tỷ lệ này vẫn cao hơn mức 8,96% của quý I/2024. Kết quả, “Vua tôm" Minh Phú ghi nhận lợi nhuận sau thuế đạt 38,4 tỷ đồng gấp gần 4 lần so với cùng kỳ năm trước.

Lãnh đạo doanh nghiệp cho biết, kết quả kinh doanh trong kỳ có sự tăng trưởng tích cực là nhờ hoạt động sản xuất của các công ty nuôi tôm giống và tôm thương phẩm trong tập đoàn đã có hiệu quả.

Lũy kế 6 tháng đầu năm, doanh thu thuần của MPC đạt 6.488 tỷ đồng, tăng 45% so với cùng kỳ năm 2023. Trong khi đó, lợi nhuận sau thuế đạt 46 tỷ đồng, cải thiện đáng kể so với mức lỗ 88 tỷ đồng trong nửa đầu năm trước. Với kết quả trên, MPC mới chỉ hoàn thành 35% kế hoạch doanh thu và 3,6% kế hoạch lợi nhuận cả năm 2024.

Tương tự, Công ty CP Nam Việt (HoSE: AVN) ghi nhận doanh thu quý II/2024 tăng trưởng 11% so với cùng kỳ, lên 1.193 tỷ đồng. Lợi nhuận gộp tăng mạnh, gấp gần 3 lần kết quả đạt được của cùng kỳ năm trước, đạt 143 tỷ đồng.

Doanh thu trong kỳ của doanh nghiệp chủ yếu đến từ thị trường nội địa với 510 tỷ đồng, tăng 28% so với cùng kỳ. Trong khi đó, doanh thu từ hoạt động xuất khẩu đi ngang, ở mức 683 tỷ đồng.

Sau khi trừ các khoản chi phí phát sinh trong hoạt động kinh doanh, ANV thu về 20,7 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế, cải thiện đáng kể so với mức lỗ gần 52 tỷ đồng của cùng kỳ năm 2023.

Lũy kế 6 tháng đầu năm, doanh thu của ANV 2.209 tỷ đồng, đi ngang so với cùng kỳ và lợi nhuận trước thuế giảm 9%, ở mức 51,2 tỷ đồng. Như vậy, sau nửa đầu năm 2024, ANV hoàn thành 46% kế hoạch doanh thu và 14% kế hoạch lợi nhuận cả năm nay.

Đối với Công ty CP Thực phẩm Sao Ta (HoSE: FMC), theo báo cáo tài chính riêng, trong quý II/2024, doanh nghiệp ghi nhận doanh thu thuần đạt 842 tỷ đồng, tăng 10% so với cùng kỳ năm trước. Lợi nhuận gộp trong kỳ tăng 30,6%, đạt 87,4 tỷ đồng.

Tuy nhiên, chi phí bán hàng trong quý tăng mạnh lên 37 tỷ đồng, so với mức âm 9 tỷ đồng của cùng kỳ năm 2023. Do đó, lợi nhuận sau thuế quý II/2024 của FMC giảm nhẹ gần 5% so với cùng kỳ, còn 72,4 tỷ đồng.

Lũy kế 6 tháng đầu năm, doanh nghiệp ghi nhận doanh thu thuần đạt 1.901 tỷ đồng, tăng 25% so với cùng kỳ năm 2023, phần lớn đến từ hoạt động kinh doanh tôm. Trong khi đó, lợi nhuận sau thuế đi ngang, đạt 114 tỷ đồng.

Theo lãnh đạo doanh nghiệp, kết quả tăng trưởng tích cực như trên chủ yếu là nhờ sản lượng tôm tự nuôi và hoạt động tiêu thụ ổn định, trong đó, phần lớn đến từ hoạt động xuất khẩu.

Một doanh nghiệp khác là Công ty CP Vĩnh Hoàn (HoSE: VHC) ghi nhận doanh thu gần 3.196 tỷ đồng, tăng 17% so với cùng kỳ. Dù doanh thu tăng mạnh nhưng do biên lợi nhuận lao dốc dẫn tới lợi nhuận gộp giảm 20% so với cùng kỳ, còn 462 tỷ đồng.

Trong kỳ, doanh thu tài chính tăng 18%, lên 117 tỷ đồng, chi phí tài chính tăng 15%, lên 57 tỷ đồng, chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp tăng 23%, lên 141 tỷ đồng. Kết quả, “Nữ hoàng cá tra” VHC báo lãi ròng quý II/2024 đạt 336 tỷ đồng, giảm 26% so với cùng kỳ.

Lý giải nguyên nhân lợi nhuận tiếp tục suy giảm trong quý II/2024 bất chấp doanh thu tăng, VHC cho biết do giá bán nhóm sản phẩm cá tra giảm.

Luỹ kế 6 tháng đầu năm 2024, VHC ghi nhận doanh thu đạt 6.051 tỷ đồng, tăng 22% so với cùng kỳ, lãi ròng đạt 525 tỷ đồng nhưng lợi nhuận sau thuế cổ đông công ty mẹ chỉ 484 tỷ đồng, giảm 26% so với cùng kỳ.

Trong năm 2024, VHC đặt kế hoạch kinh doanh với hai kịch bản, kịch bản cao và kịch bản cơ bản. Đối với kịch bản cơ bản, VHC lên kế hoạch doanh thu 10.700 tỷ đồng, tăng 6,6% so với cùng kỳ và lợi nhuận sau thuế của công ty mẹ dự kiến 800 tỷ đồng, giảm 12,9% so với thực hiện trong năm 2023.

Đối với kịch bản cao, doanh thu dự kiến 11.500 tỷ đồng, tăng 14,6% so với cùng kỳ và lợi nhuận sau thuế của công ty mẹ dự kiến 1.000 tỷ đồng, tăng 8,8% so với thực hiện trong năm 2023. Như vậy, kết thúc nửa đầu năm 2024, doanh nghiệp đã hoàn thành 60% so với kế hoạch lãi 800 tỷ đồng và hoàn thành 48% so với kế hoạch lãi 1.000 tỷ đồng trong năm 2024.

Kỳ vọng tiếp tục tăng trưởng nửa cuối năm

Nửa cuối 2024, PSI kỳ vọng sản lượng xuất khẩu cá tra sẽ phục hồi mạnh mẽ hơn nhờ:

Dự kiến xuất khẩu tôm năm 2024 có thể tái hiện kỷ lục năm 2022, ở mức 4,3 tỷ USD.

Thứ nhất, lượng hàng tồn kho tại các thị trường, đặc biệt là Mỹ suy giảm so với cùng kỳ và các nhà bán lẻ sẽ cần bổ sung hàng tồn kho trước mùa lễ hội cuối năm;

Thứ hai, tiêu thụ cá tra cải thiện khi lạm phát hạ nhiệt, doanh số bán lẻ tại các nhà hàng tại Mỹ được duy trì ở mức trên 90 triệu USD. Đặc biệt, cá tra với giá hợp lý đang dần thay thế các loại cá thịt trắng khai thác tự nhiên khác; Thứ ba, mức thuế chống bán phá giá (POR 19) ở mức thấp.

Đối với tôm, PSI cho rằng sản lượng xuất khẩu sẽ tăng trưởng với tốc độ nhanh hơn trong nửa cuối năm 2024 nhờ: Nhu cầu tiêu thụ tôm ở các thị trường được kỳ vọng sẽ cải thiện khi bước vào mùa cao điểm các dịp lễ cuối năm; Lạm phát hạ nhiệt giúp cải thiện tiêu dùng.

“Chúng tôi cũng kỳ vọng, việc Mỹ xem xét nâng hạng Việt Nam lên nền kinh tế thị trường trong thời gian tới sẽ giúp tháo gỡ những rào cản thuế chống trợ cấp đối với xuất khẩu tôm Việt Nam, hỗ trợ cho quá trình phục hồi của tôm Việt Nam”, PSI nhận định.