Xuất khẩu sầu riêng chính ngạch sang Trung Quốc: Vừa mới mừng đã phải lo

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT), số lượng mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói được cấp phép xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc hiện còn rất ít dẫn tới nguy cơ gian lận, giả mạo vùng trồng có thể xảy ra.

Chiều 12/9, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) tổ chức hội nghị bàn về việc xuất khẩu sầu riêng chính ngạch sang Trung Quốc. Bà Nguyễn Thị Thu Hương, Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN&PTNT) cho biết, sau 4 năm đàm phán với Trung Quốc, hai bên đã tiến hành kiểm tra, ký nghị định thư về yêu cầu kiểm dịch thực vật đối với quả sầu riêng xuất khẩu từ Việt Nam sang nước này. Cách đây gần 1 tuần, Trung Quốc đã công bố 51 vùng trồng, 25 cơ sở đóng gói ở Việt Nam đủ điều kiện xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc.

Theo bà Hương, so với diện tích sầu riêng trên cả nước là 85 nghìn ha, số lượng vùng trồng này mới chỉ chiếm 3,23% tổng diện tích. Nếu tính cả số hồ sơ Trung Quốc đang xem xét phê duyệt, diện tích vùng trồng sầu riêng đủ điều kiện xuất khẩu chính ngạch của Việt Nam đạt khoảng 7%, một con số rất nhỏ. Trong số các mã số vùng trồng được phê duyệt, có 26 vùng trồng đang cho thu hoạch trong tháng 9 đến tháng 11 với sản lượng 13-14 nghìn tấn/tháng.

“So với số lượng sầu riêng xuất khẩu lên tới 700.000 tấn, số lượng sầu riêng được cấp phép, đủ điều kiện xuất chính ngạch sang Trung Quốc chiếm rất thấp khiến cho nguy cơ xuất hiện tình trạng cạnh tranh không lành mạnh, và gian dối trong xuất khẩu”, bà Hương cho hay.

Theo Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật, nỗi lo này đã bắt đầu xuất hiện khi trong mấy ngày gần đây có nhiều xe chở sầu riêng được đưa lên cửa khẩu phía Bắc. Có tình trạng doanh nghiệp giả mạo vùng trồng, hoặc trộn lẫn sầu riêng ở nơi khác không đủ điều kiện để đưa sang Trung Quốc.

“Điều này không chỉ khiến cho hàng hoá Việt Nam mất uy tín trên thị trường. Nếu bị phía Trung Quốc phát hiện sẽ dừng ngay mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói đó và có nguy cơ dừng Nghị định thư, ảnh hưởng cả ngành hàng sầu riêng của Việt Nam”, bà Hương cảnh báo.

Tránh tư duy “giành giật”

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan khẳng định, sầu riêng là ngành hàng còn nhiều tiềm năng, việc ký được Nghị định thư là tin vui đối với cả ngành. Tuy nhiên, chúng ta chưa xuất lô hàng đầu tiên đã đối mặt với những, đặc biệt là rủi ro từ nội địa. “Chúng ta hôm nay mang tâm thế của những người sắp vươn xa, mà muốn vươn xa thì phải đi cùng nhau. Song, khi lợi ích không được minh bạch, công khai, rất khó vươn xa. Tôi rất kỳ vọng các doanh nghiệp, người dân làm được nhiều điều lớn hơn, cùng nhau vì lợi ích chung của ngành hàng”, ông Hoan nói.