Xây dựng kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021 - 2025: Không cào bằng, dồn vốn cho dự án động lực

 Không phải huyện này có dự án này thì huyện kia cũng phải có, mà cần tập trung ưu tiên cho dự án động lực trước, không cào bằng, “trải mành mành”, băm nát nguồn lực, phải làm ra tấm ra món. Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) Nguyễn Chí Dũng lưu ý với các địa phương trong xây dựng kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2021 - 2025.

Không phải huyện này có dự án này thì huyện kia cũng phải có, mà cần tập trung ưu tiên cho dự án động lực trước, không cào bằng, “trải mành mành”, băm nát nguồn lực, phải làm ra tấm ra món. Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) Nguyễn Chí Dũng lưu ý với các địa phương trong xây dựng kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2021 - 2025.

Các địa phương xây dựng nhu cầu vốn cho các ngành, lĩnh vực phù hợp với định hướng phát triển và các khâu đột phá giai đoạn tới nhưng vẫn còn dàn trải, chưa tập trung

Nhu cầu vốn cao

Thông qua các số liệu tại 3 hội nghị xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, kế hoạch đầu tư công năm 2021, giai đoạn 2021 - 2025 vừa được Bộ KH&ĐT tổ chức, có thể thấy nhu cầu vốn đầu tư giai đoạn tới của các vùng trên cả nước đều tăng nhiều so với giai đoạn 2016 - 2020, và cao hơn khả năng cân đối của ngân sách nhà nước (NSNN).

Theo số liệu báo cáo của các địa phương, tổng nhu cầu vốn đầu tư nguồn NSNN giai đoạn 2021 - 2025 của vùng Tây Nguyên là 190.646,21 tỷ đồng, cao gấp 3,18 lần so với số vốn đã được Thủ tướng Chính phủ giao trong giai đoạn 2016 - 2020. Tổng nhu cầu nguồn vốn NSNN giai đoạn 2021 - 2025 của vùng miền Trung là 713,9 nghìn tỷ đồng, gấp 3,1 lần so với giai đoạn 2016 - 2020.

Còn vùng Đông Nam Bộ, dự kiến nhu cầu nguồn vốn đầu tư công giai đoạn 2021 - 2025 là 421.732 tỷ đồng, cao gấp 1,65 lần so với số vốn đã được Thủ tướng Chính phủ giao trong giai đoạn 2016 - 2020 (255.284 tỷ đồng). Vùng Đồng bằng sông Cửu Long dự kiến nhu cầu nguồn vốn đầu tư công giai đoạn 2021 - 2025 là 415.117 tỷ đồng, gấp 1,95 lần so với số vốn đã được Thủ tướng Chính phủ giao trong giai đoạn 2016 - 2020.

Để cân đối được nguồn vốn cho đầu tư, các vùng đều dự kiến tăng nguồn thu từ sử dụng đất và nguồn xổ số kiến thiết. Ví dụ, vùng Đông Nam Bộ dự kiến thu từ sử dụng đất là 79.111 tỷ đồng, thu từ nguồn xổ số kiến thiết là 53.647 tỷ đồng, gấp lần lượt 2,74 lần và 2,06 lần so với giai đoạn 2016 - 2020. Vùng Đồng bằng sông Cửu Long dự kiến nguồn thu từ sử dụng đất là 28.900 tỷ đồng, từ xổ số kiến thiết là 96.308 tỷ đồng, cao gấp lần lượt 1,44 lần và 1,59 lần so với giai đoạn 2016 - 2020. Vùng Tây Nguyên dự kiến thu từ sử dụng đất cao gấp 5,36 lần số giao giai đoạn 2016 - 2020; thu từ nguồn sổ xố kiến thiết dự kiến cao gấp 3,62 lần số giao giai đoạn 2016 - 2020...

Không khuyến khích tăng thu từ đất, xổ số

Bộ KH&ĐT nhận định, giai đoạn 2021 - 2025, nhu cầu đầu tư của các vùng là khá cao so với khả năng cân đối nguồn vốn NSNN. Mặc dù các địa phương đã xây dựng được nhu cầu cho các ngành, lĩnh vực phù hợp với định hướng phát triển và các khâu đột phá giai đoạn tới nhưng vẫn còn dàn trải, chưa tập trung, cần đánh giá kỹ hơn tình hình, kết quả và hiệu quả thực hiện kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2016 - 2020 làm cơ sở đề xuất nhu cầu giai đoạn 2021 - 2025.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đề nghị các địa phương căn cứ vào tình hình thực tế nguồn lực của Nhà nước, số vốn năm 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ giao để xây dựng kế hoạch giai đoạn 2021 - 2025 phù hợp. Ưu tiên các dự án quy mô lớn, dự án có tác động lan tỏa tích cực đến phát triển kinh tế - xã hội của vùng, địa phương, tạo động lực phát triển mới cho địa phương. Quan tâm, ưu tiên đầu tư các dự án chương trình mục tiêu quốc gia, các dự án ổn định dân cư.

Bộ trưởng lưu ý, vốn ODA là nguồn vốn vay với lãi suất cao nên cần lựa chọn các dự án thật sự có ý nghĩa và thiết thực cho địa phương; kiên quyết không vay vốn ODA để triển khai các dự án mà có thể xã hội hóa hoặc có thể vay vốn trong nước để triển khai thực hiện, hạn chế tối đa gánh nặng trả nợ cho các thế hệ sau này. Đồng thời, cần huy động đa dạng các nguồn lực cho đầu tư phát triển và đảm bảo hài hòa giữa nguồn ngân sách trung ương đầu tư trên địa bàn với nguồn lực của các địa phương và các nguồn vốn hợp pháp khác.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng nhấn mạnh, không khuyến khích các địa phương tăng thu từ đất, phải quản lý chặt chẽ nguồn lực đất đai, khai thác hợp lý, để dành nguồn lực cho thế hệ mai sau. Nguồn thu từ xổ số kiến thiết cũng không khuyến khích.

Từ bài học kinh nghiệm về công tác chuẩn bị dự án chưa tốt làm ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân thời gian qua, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đề nghị các địa phương cần làm tốt công tác xây dựng kế hoạch đầu tư công ngay từ khâu chuẩn bị và lựa chọn dự án đầu tư, để khi được bố trí vốn là có thể triển khai ngay, đảm bảo tiến độ thực hiện dự án và giải ngân nguồn vốn.