Với Fed, việc làm và lạm phát, đâu là rủi ro tiềm ẩn?

Các nhà hoạch định chính sách của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã bắt đầu một cuộc tranh luận về việc khi nào thì nên thắt chặt chính sách hỗ trợ đối với nền kinh tế Mỹ. Cùng với đó là quan điểm về những gì gây ra rủi ro lớn hơn: Thiếu hụt việc làm vẫn c

Chủ tịch Fed Dallas, Robert Kaplan và Chủ tịch Fed St. Louis, James Bullard hôm thứ Năm đã cùng đưa cảnh báo rằng lạm phát có thể tăng cao hơn và kéo dài hơn so với dự đoán của nhiều thành viên Fed khác.

"Các nhà hoạch định chính sách sẽ phải tính đến rủi ro mới này trong những tháng và quý sắp tới", ông Bullard nói.

Kaplan và Bullard là hai trong số bảy nhà hoạch định chính sách của Fed tin rằng Fed sẽ cần bắt đầu tăng lãi suất vào năm tới để giữ cho nền kinh tế phát triển ổn định. Trong khi các thành viên còn lại của Fed tin rằng năm 2023 hoặc thậm chí muộn hơn sẽ là thời điểm thích hợp.

Ở chiều quan điểm khác, Chủ tịch Fed New York, John Williams, Chủ tịch Fed Philadelphia, Patrick Harker và Chủ tịch Fed Richmond, Thomas Barkin hôm thứ Năm đã nhấn mạnh rằng: "Nhiều triệu việc làm bị giảm trong đại dịch vẫn chưa được tạo dựng trở lại".

Ông Barkin nói trong một buổi họp trực tuyến với Hiệp hội Quản lý Rủi ro Richmond rằng việc toàn dụng lao động thực sự vẫn còn ở "đâu đó phía cuối con đường".

Bên cạnh đó, ông cho rằng lạm phát có khả năng sẽ giảm trong quý IV, khi các doanh nghiệp thúc đẩy nguồn cung.

"Chủ tịch Fed cũng đã nhiều lần nhắc lại quan điểm 'lạm phát chỉ là tạm thời' và thường chỉ ra mức thiếu hụt việc làm khổng lồ lên tới 10,6 triệu người", Chủ tịch Fed Philadelphia, Patrick Harker dẫn lời ông Jerome Powell để cho thấy mục tiêu toàn dụng việc làm "còn rất xa" cần được coi trọng hơn.

Nếu lạm phát là mối đe dọa lớn hơn, việc chờ đợi quá lâu để rút lại một số biện pháp kích thích của Fed có thể tạo điều kiện cho một vòng xoáy tăng giá diễn ra, làm suy yếu sức mua hộ gia đình và ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế.

Nhưng nếu thị trường lao động là vấn đề tồi tệ hơn, việc giảm hỗ trợ quá sớm có nguy cơ khiến hàng triệu người Mỹ không bao giờ được quay trở lại với việc làm của họ.

Khi đại dịch bắt đầu vào năm ngoái, Fed đã phải đối mặt với rất ít căng thẳng giữa hai nhiệm vụ là toàn dụng lao động và ổn định giá. Lãi suất gần bằng 0 và 120 tỷ USD mua tài sản hàng tháng đã được điều chỉnh để thực hiện nghĩa vụ kép này, thúc đẩy việc tuyển dụng và lạm phát quá thấp bằng cách giảm chi phí đi vay.

Nhưng hiện tại, với nền kinh tế mở cửa trở lại với tốc độ nhanh và các doanh nghiệp đang chật vật để đáp ứng nhu cầu đó, thì chỉ số giá tiêu dùng đã tăng 5% trong tháng trước, cao nhất kể từ năm 2008. Giá một số mặt hàng thậm chí còn tăng nhanh hơn, với thịt xông khói tăng 18% so với một năm trước và ô tô đã qua sử dụng tăng 30%.

Cùng với mối quan tâm trong những quý tiếp theo về khả năng giá cả tiếp tục leo thang như vừa qua là nghi ngờ về việc liệu lỗ hổng việc làm có thể được lấp đầy trước khi lãi suất cần tăng hay không.

"2,5 triệu người Mỹ trên 55 tuổi đã nghỉ hưu kể từ khi đại dịch bắt đầu", ông Kaplan cho biết và lưu ý rằng vẫn chưa rõ bao nhiêu người sẽ được quay trở lại làm việc. Kết hợp với 1,5 triệu lao động đã bỏ việc về chăm sóc gia đình, có nghĩa là tình trạng thất nghiệp có thể căng thẳng hơn tỷ lệ 5,8% được công bố.

Nhưng với giá cả, mặc dù một số yếu tố cấu thành sự gia tăng lạm phát là tạm thời, ông Kaplan vẫn dự báo lạm phát sẽ tăng ở mức 2,4% hoặc 2,5% trong năm tới, cao hơn nhiều so với mục tiêu 2% của Fed.

"Đó là một lý do", ông Kaplan nói và cho rằng Fed nên bắt đầu cắt giảm việc mua tài sản của mình "nhanh kẻo muộn", qua đó bắt đầu quá trình giảm bớt kích thích đối với nền kinh tế một cách nhẹ nhàng và tránh phải "phanh gấp" sau này.

"Tiếp tục mua tài sản lâu hơn cần thiết cũng có thể gây ra tình trạng dư thanh khoản và mất cân bằng trên thị trường tài chính", ông nói thêm.

Tuy nhiên, những quan điểm trên của ông Kaplan lại không giống cách nhìn nhận của Chủ tịch Fed New York, Williams.

"Khi sự phục hồi kinh tế chắc chắn hơn và nền kinh tế có triển vọng tốt, chúng tôi sẽ điều chỉnh lại lãi suất về mức bình thường hơn so với mức thấp hiện nay. Nền kinh tế Mỹ vẫn còn xa mới có thể đạt được mục tiêu toàn dụng lao động như Fed đã đặt ra, vì vậy việc thay đổi chính sách điều hành hiện nay là không khả thi", ông Williams nói.