VN-Index: Sự thất bại của một mẫu hình?

Chỉ số VN-Index đang hình thành mẫu hình vai đầu vai ngược. Hàm ý về một sự tăng trưởng trong trung hạn. Tuy nhiên, tín hiệu phá vỡ vẫn chưa xuất hiện và áp lực chốt lời đang tăng cao nên nhà đầu tư cần cân nhắc thêm vào các tín hiệu xác nhận khác trước khi cho rằng xu hướng giảm từ tháng 04/2022 đã kết thúc.

Mẫu hình vai đầu vai ngược

Thị trường có sự tăng trưởng từ tháng 11/2022, qua đó hình thành mẫu hình vai đầu vai ngược với đỉnh (đầu) là đáy ngày 15/11/2022, vai phải là đáy ngày 26/12/2022, vai trái là đáy ngày 24/10/2022.

Hiện chỉ số đang kiểm định đường viền của của mẫu hình này. Nếu vượt được đường viền cổ thì mẫu hình được xác nhận. Khi đó, chỉ số sẽ xác nhận giai đoạn tăng trưởng trong trung hạn. Mục tiêu giá của mẫu hình được tính bằng chiều cao của mẫu hình (từ đầu đến đường viền cổ) khoảng 200 điểm. Nếu phiên bứt phá diễn ra quanh ngưỡng 1,120 điểm thì mục tiêu giá của mẫu hình này sẽ quanh vùng 1,300-1,350 điểm. Vùng này tương đương với đỉnh tháng 08/2022 và tháng 05/2022. Nếu đạt được mục tiêu giá này chỉ số có thể xác nhận một giai đoạn tăng trưởng mới trong dài hạn.

Hình 1. Mẫu hình vai đầu vai ngược

Nếu quan sát mẫu hình vai đầu vai ngược, nhà đầu tư chỉ nên tham gia (mở vị thế) khi tín hiệu xác nhận xuất hiện, tức chỉ số VNIndex phải vượt được đường viền cổ. Khối lượng gia tăng trong phiên bứt phá sẽ là tín hiệu quan trọng xác nhận cho giai đoạn phục hồi. Xem thêm bài viết “Hiểu mẫu hình, giao dịch thành công – Mẫu hình dài hạn (phần 2)” để nắm được phương pháp giao dịch với nhóm mẫu hình giá.

Vấn đề về khối lượng

Tuy mẫu hình vai đầu vai ngược đang hình thành nhưng đồ thị đang tiềm ẩn một số vấn đề có thể làm mẫu hình thất bại. Trong đó thanh khoản là một yếu tố then chốt.

Thông thường, trong quá trình hình thành các mẫu hình ở đáy khối lượng sẽ có xu hướng gia tăng khi giá phục hồi, như giai đoạn tạo đáy trong tháng 11/2022, thị trường đi lên thì khối lượng cũng gia tăng tương ứng. Tuy nhiên, sau khi tạo vai phải vào ngày 26/12 và đi lên, khối lượng lại không có sự tăng trưởng, điều này có thể diễn giải theo 2 hướng.

Thứ nhất, khối lượng suy giảm chỉ phản ánh tâm lý nhất thời của nhà đầu tư trước các kỳ nghỉ tết lớn. Theo đó, từ 26/12 đến này chúng ta có 2 kỳ nghỉ lễ lớn và dài ngày là nghỉ tết dương lịch (3 ngày) và Tết Nguyên đán (7 ngày). Nhà đầu tư chuẩn bị đón các kỳ nghỉ này nên có sự “sao nhãng” với thị trường, dẫn đến khối lượng giao dịch suy giảm. Điều này cũng đúng với các thị trường lớn như Mỹ hay châu Âu, trước các kỳ nghỉ dài và quan trọng khối lượng thường suy giảm. Nếu cách hiểu này đúng thì khối lượng sẽ phải có sự phục hồi trở lại khi thị trường tăng trưởng sau tết. Đặc biệt, trong phiên bứt phá qua đường viền cổ, khối lượng phải có sự đột biến.

Tuy nhiên, cách hiểu này có thể chưa chính xác khi áp lực chốt lời gia tăng mạnh vào phiên 30/01/2023 và 01/02/2023, khi chỉ số VN-Index kiểm định đường viền cổ, hàm ý nhà đầu tư có xu hướng bán (chốt lời) nhiều hơn. Vì thế, cách hiểu thứ hai có thể hợp lý hơn.

Hình 2. Khối lượng trong mẫu hình vai đầu vai ngược

Thứ hai, xu hướng tăng từ cuối tháng 12 đến này là tín hiệu nhiễu và mẫu hình vai đầu vai ngược sẽ thất bại. Theo đó, sau khi hình thành vai phải (ngày 26/12) lực cầu trên thị trường đã thật sự suy yếu, tâm lý nhà đầu tư chuyển sang hướng thận trọng và giảm dần vị thế nắm giữ cổ phiếu. Chính điều này là nguyên nhân làm khối lượng giảm trong khi thị trường vẫn đi lên trước tết. Việc này cũng phù hợp với việc khối lượng tăng mạnh trong phiên 30/01 và 01/02 khi áp lực chốt lời tăng.

Với những diễn biến hiện tại, tôi nghiêng về khả năng mẫu hình vai đầu vai ngược có thể thất bại nhiều hơn.

Xu hướng thị trường

Sự thất bại của mẫu hình vai đầu vai ngược đơn giản chỉ cho biết mẫu hình đó không còn tồn tại chứ không hàm ý về việc xu hướng tăng ngắn hạn sẽ bị đảo ngược. Để xác nhận xu hướng tăng kết thúc cần nhiều tín hiệu xác nhận hơn như chỉ số VNIndex phải đóng cửa dưới các nhóm đường trung bình động quan trọng như đường trung bình động 20 kỳ, 50 kỳ và 100 kỳ. Do chỉ số vẫn đóng cửa trên các đường này nên xu hướng tăng ngắn hạn vẫn đang được đảm bảo ở hiện tại. Tuy nhiên, nếu chỉ số tiếp tục điều chỉnh và đóng cửa dưới các đường này trong những phiên tới, thì quan điểm về xu hướng tăng ngắn hạn có thể phải thay đổi.

Bên cạnh đó, mẫu hình vai đầu vai ngược có thể xuất hiện nhiều “biến thể” trước khi được xác nhận như mẫu hình sẽ có nhiều vai phải hoặc chuyển thành mẫu hình hai đáy…