Vì sao một số doanh nghiệp khó vay gói lãi suất ưu đãi 650.000 tỉ đồng?

Chiều 8.5, ông Nguyễn Toàn Thắng, Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng, đã trao đổi với báo chí xung quanh việc tăng cường cho vay, hỗ trợ doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19.

Với hàng loạt chính sách và giải pháp ngành ngân hàng triển khai, tới nay, kết quả thực hiện của các tổ chức hội viên Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đạt được ra sao, thưa ông?

Có thể thấy, các ngân hàng đang tích cực triển khai các gói cho vay mới với lãi suất ưu đãi. Theo số liệu của Ngân hàng nhà nước (NHNN), quy mô của gói tín dụng này hiện đã lên tới khoảng 650.000 tỉ đồng, gấp hơn 2 lần so với mức đăng ký ban đầu với lãi suất cho vay thấp hơn so với lãi suất cho vay trước khi dịch xảy ra khoảng từ 1 - 2%. Đến nay, đã có 147.637 khách hàng được vay với doanh số cho vay lũy kế từ ngày 23.1.2020 đạt khoảng 553.000 tỉ đồng.

Các ngân hàng thực hiện việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn giảm lãi suất cho vay đối với các khách hàng bị ảnh hưởng dịch Covid-19, đã cơ cấu lại thời hạn trả nợ cho 170.746 khách hàng với số dư nợ 128.210 tỉ đồng; miễn giảm lãi, giữ nguyên nhóm nợ cho 14.372 khách hàng với dư nợ 28.441 tỉ đồng.

Ngoài ra, hạ lãi suất dư nợ hiện hữu cho 318.528 khách hàng với dư nợ là 980.163 tỉ đồng và mức hạ lãi suất phổ biến từ 0,5 - 2%. Thậm chí, có một số tổ chức tín dụng đã hạ lãi suất cho vay từ 2,5% lên tới 4%/năm so với trước khi có dịch.

Bên cạnh đó, ngân hàng đã thực hiện chính sách miễn, giảm phí giao dịch thanh toán cho khách hàng. Nhiều loại phí được giảm từ 75 - 100% mức phí thu cũ. Kết quả, theo thống kê sơ bộ đến tháng 3 đã có 44 ngân hàng đã thực hiện miễn, giảm phí giao dịch thanh toán cho khách hàng với tổng số tiền giảm khoảng 560 tỉ đồng. Ước tính số phí giảm năm 2020 lên đến trên 1.000 tỉ đồng.

Không hạ chuẩn cho vay

Ngành ngân hàng đã vào cuộc quyết liệt để hỗ trợ, song vẫn còn có ý kiến của khách hàng về khó khăn trong tiếp cận vốn vay. Ông có chia sẻ gì về vấn đề này?

Theo tôi, cần hiểu đúng các gói tín dụng như gói 300.000 tỉ đồng đã đăng ký (đã lên tới 650.000 tỉ đồng) không phải là gói cứu trợ kinh tế được hỗ trợ từ ngân sách nhà nước, mà là gói tín dụng thông thường. Nó là nguồn tiền gửi của người dân và doanh nghiệp, tổ chức đang gửi tại ngân hàng và các ngân hàng phải trả lãi suất huy động để cho vay hỗ trợ các doanh nghiệp, hộ kinh doanh cá thể bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19.

Vì thế, cơ chế, quy trình cho vay cũng phải thực hiện theo các quy định hiện hành, nhưng áp dụng lãi suất ưu đãi hơn mức lãi suất cho vay thông thường tùy chính sách và năng lực của từng ngân hàng. Các gói tín dụng hỗ trợ này là sự chia sẻ lợi nhuận của ngân hàng dành cho khách hàng và ngân hàng phải chú ý đến khả năng doanh nghiệp kinh doanh không có hiệu quả thì sẽ dẫn đến nợ xấu.

Số lượng khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 cần được hỗ trợ cơ cấu nợ theo Thông tư 01 rất lớn, kèm theo việc phải xử lý, thu thập hồ sơ để đánh giá, thẩm định khi thực hiện cơ cấu nợ, bảo đảm tuân thủ quy định tạo nên những áp lực, gánh nặng rất lớn đối với các tổ chức tín dụng. Đặc biệt là đối với các ngân hàng tập trung vào phân khúc bán lẻ, các khoản vay nhỏ của khách hàng cá nhân, hộ kinh doanh, khách hàng doanh nghiệp siêu nhỏ...

Trong khi đó, số lượng cán bộ, nhân viên ngân hàng không tăng lên và phải bảo đảm thực hiện các yêu cầu “giãn cách xã hội” của Chính phủ, cũng khó khăn cho các tổ chức tín dụng trong việc thực hiện các công việc cần thiết để cơ cấu nợ cho số lượng lớn khách hàng trong thời gian ngắn.

Có ý kiến cho rằng, để vốn đến nhanh và nhiều hơn tới những đối tượng bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh thì ngân hàng nên nới lỏng các điều kiện cho vay. Theo ông, ngân hàng có nên hạ chuẩn cho vay không?

Toàn ngành ngân hàng và từng tổ chức hội viên đều quán triệt tinh thần nỗ lực chia sẻ, hỗ trợ với doanh nghiệp, cộng đồng, góp phần nhanh chóng giảm thiểu tác động tiêu cực của dịch bệnh đối với nền kinh tế. Trong khả năng của mình, các ngân hàng đã và đang nỗ lực đơn giản hóa nhất có thể các thủ tục nhằm tháo gỡ khó khăn cho khách hàng.

NHNN cũng đã chỉ đạo sẽ xử lý các chi nhánh, cán bộ thiếu trách nhiệm, gây phiền hà, chậm trễ hỗ trợ người dân, doanh nghiệp.

Tuy nhiên, hiệp hội hoàn toàn thống nhất với quan điểm của NHNN về việc khẳng định không cho vay “dưới chuẩn” nhằm đảm bảo chất lượng tín dụng và an toàn hoạt động của ngân hàng.

Điều này đã được Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng nhấn mạnh tại hội nghị về tăng cường hoạt động tín dụng ngân hàng nhằm khắc phục khó khăn do ảnh hưởng dịch Covid-19 ngày 22.4 vừa qua.

Trân trọng cảm ơn ông!