Vi phạm tại các dự án điện mặt trời ở Đắk Lắk

Tại Đắk Lắk, tình trạng để doanh nghiệp xây công trình điện mặt trời trái phép trên trang trại đất nông nghiệp thời gian qua có trách nhiệm của Tổng công ty điện lực miền Trung và trực tiếp là Công ty Điện lực Đắk Lắk.

Cụ thể, việc quy hoạch, cấp chủ trương đầu tư, cho thuê/chuyển mục đích sử dụng đất, tổ chức thực hiện một số dự án trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk gặp sai phạm, nhưng chưa được phát hiện và xử lý kịp thời.

Điển hình như Trang trại phong điện Tây Nguyên giai đoạn 1 tại huyện Ea H’leo; Trồng cây nông nghiệp, cây dược liệu và khoanh nuôi quản lý bảo vệ rừng và nhà máy điện mặt trời kết hợp nông nghiệp Long Thành Đắk Lắk…

Tại dự án trồng cây nông nghiệp, dược liệu và khoanh nuôi bảo vệ rừng và dự án điện mặt trời kết hợp nông nghiệp Long Thành Đắk Lắk (huyện Ea Súp), việc phê duyệt quy hoạch, chủ trương đầu tư, thực hiện, gia hạn dự án còn nhiều bất cập.

Trong vùng dự án có khoảng 90ha rừng tự nhiên khoanh nuôi và bảo vệ đã được Đoàn Kinh tế quốc phòng 737 (thuộc Bộ Tư lệnh quân khu 5) giao UBND huyện Ea Súp quản lý, cần được kiểm tra lại. Nếu không còn đủ diện tích thì phải được xử lý theo Luật Bảo vệ và phát triển rừng.

Thanh tra cho thấy, giám đốc Công ty Điện lực Đắk Lắk và các cấp chính quyền địa phương còn buông lỏng quản lý để người dân lách luật xây dựng công trình điện mặt trời lắp đặt trên trang trại đất nông nghiệp, vi phạm pháp luật về đất đai và xây dựng. Đây là một nguyên nhân dẫn đến quá tải cho hệ thống điện quốc gia, hiện phải giảm áp, lãng phí nguồn lực xã hội.

Đầu năm 2022, nhiều vi phạm trong phát triển điện mặt trời mái nhà tại một số đơn vị điện lực (thuộc các Tổng công ty Điện lực miền Trung, miền Nam và TP.HCM, có số lượng và quy mô lớn điện mặt trời mái nhà đưa vào vận hành trước 1/1/2021) đã bị Bộ Công thương chỉ rõ.

Công ty điện lực Đắk Lắk (thuộc Tổng công ty Điện lực miền Trung) khi đó gặp một số vi phạm điển hình như: Nghiệm thu, ký hợp đồng mua bán điện có công suất vượt công suất trong văn bản chấp thuận đấu nối, trái quy định tại Thông tư 18/2020 của Bộ Công thương.

Phát triển điện mặt trời mái nhà không đúng hiện trạng lưới điện, thiếu minh bạch (lưới điện chưa quá tải nhưng thông báo trên website là trạm/đường dây không giải tỏa được công suất; thông báo trên website đường dây/trạm biến áp không còn giải tỏa được công suất nhưng sau đó chấp thuận đấu nối nhiều khách hàng vào lưới điện trung áp đã công bố quá tải trước đó)…

Bộ Công thương đã yêu cầu Điện lực Đắk Lắk phải chịu trách nhiệm trước pháp luật đối với hành vi vi phạm Luật Điện lực 2004 nêu trên.

Ngoài ra, Điện lực Đắk Lắk đã thỏa thuận, yêu cầu nhiều khách hàng đầu tư, lắp đặt 2 hệ thống đo đếu, dẫn đến tăng chi phí đầu tư hệ thống điện mặt trời mái nhà của các doanh nghiệp. Điều này trái với Quyết định 13 năm 2020 của Thủ tướng.