VHC – Lợi nhuận tạo đáy Q4-2023 và kỳ vọng tăng trưởng nhờ thị trường Mỹ

Lợi nhuận Q4 – 2023 có thể đã tạo đáy

Doanh thu thuần Q4-2023 đạt 2.396 tỷ đồng (-4% YoY; -11% QoQ) do sản lượng xuất khẩu ước tính tăng 16% YoY và giá bán trung bình (ASP) của VHC theo USD giảm 23% YoY. Giá bán giảm do giá tại thị trường Mỹ chưa hồi phục. Mặc dù chi phí bán hàng cải thiện 52% YoY nhưng giá bán giảm mạnh khiến LNST CTM đạt 48 tỷ đồng, (-75% YoY; -75% QoQ) (bảng 1).

Bên cạnh đó, doanh thu thuần Q4 -2023 đã thu hẹp đà giảm so với cùng kỳ và LNST cùng với biên ròng theo quý được kỳ vọng tạo đáy trong Q4-2023 khi đã giảm về mức thấp nhất kể từ năm 2015 (hình 1,2) và giá bán có xu hướng tăng trở lại MoM (hình 5).

Doanh thu Q4-2023 đã có sự tăng trưởng YoY ở thị trường Trung Quốc và nội địa trong khi tại thị trường Mỹ vẫn giảm (hình 3). Doanh thu sản phẩm cá tra tuy vẫn còn giảm YoY nhưng đã thu hẹp đà giảm YoY trong khi doanh thu sản phẩm khác tăng YoY chủ yếu nhờ doanh thu từ nhà máy Thành Ngọc (sản xuất trái cây chế biến) trong Q4 (hình 4).

Năm 2023, doanh thu thuần đạt 10.039 tỷ đồng (-24% YoY) và LNST CTM đạt 897 tỷ đồng (-55% YoY), tương đương 99%/87% dự phóng của chúng tôi chủ yếu do giá bán giảm 25,4% YoY, cao hơn dự phóng giảm 21,3% YoY của chúng tôi. EPS 2023 là 4.880 đồng.

Năm 2024: Kỳ vọng tăng trưởng sản lượng ở thị trường Mỹ và EU

Năm 2024, so với dự phóng cũ, chúng tôi điều chỉnh giảm doanh thu và LNST CTM lần lượt xuống 11.487 tỷ đồng (+14% YoY) và 1.414 tỷ đồng (+58% YoY) với giả định (1) sản lượng tiêu thụ và giá bán cá tra tăng lần lượt 14,4% YoY và 1,1% YoY và (2) mảng C&G dự báo doanh thu tăng 31% nhờ sản lượng tăng 25% và giá bán tăng 3% YoY khi công suất tăng gấp đôi giai đoạn 2023-2024.

Sản lượng thị trường Mỹ kỳ vọng tăng khi (1) áp lực hàng tồn kho cao giảm dần khi tỷ lệ hàng tồn kho/doanh thu thấp hơn trung bình (hình 5) và (2) lệnh cấm vận cá Minh Thái có nguồn gốc từ Nga bắt đầu cho các đơn hàng sau ngày 22/12/2023 của Mỹ sẽ làm thiếu hụt nguồn cung cá thịt trắng nhập khẩu.

Sản lượng cá xuất khẩu sang Mỹ của Trung Quốc có nguồn gốc từ Nga năm 2023 đạt tầm 60 nghìn tấn (gồm 3 loại: cá minh thái, cá tuyết, cá tuyết chấm đen) trong khi sản lượng xuất khẩu cá tra sang Mỹ của Việt Nam năm 2023 đạt 86 nghìn tấn. Chúng tôi kỳ vọng sản lượng xuất khẩu sang Mỹ của VHC sẽ tăng từ 10% trở lên do sự thiếu hụt cá Minh Thái (chiếm 22 nghìn tấn) thay vì cá tuyết và cá tuyết chấm đen do giá bán cao hơn và phải cạnh tranh với cá rô phi (hình 6,7).

Thị trường EU kỳ vọng tăng trưởng sản lượng nhờ EU đã áp mức thuế 13,7% lên sản phẩm cá Nga từ đầu năm 2024. Việc áp thuế sẽ giúp cá tra Việt Nam có giá bán rẻ hơn cá Minh Thái từ đó tăng sản lượng nhập khẩu vào EU. Theo số liệu của ITC, với mức thuế mới, giá bán của cá Minh Thái (ước tính theo giá nhập khẩu năm 2021) cho năm 2024 sẽ cao hơn 17% (hình 8).

Giá cá nguyên liệu đang tăng cao hơn giá bán kìm hãm đà tăng mạnh của biên gộp

Giá cá tra nguyên liệu đã tăng trở lại do giá cá giống tăng khi trữ lượng cá giống duy trì ở mức thấp và giảm ở cuối năm do mùa nghịch. Với trữ lượng cá giống thấp như hiện nay thì giá cá giống sẽ tiếp tục tăng do nhu cầu cá giống để thả nuôi vào vụ chính (tháng 1-2) tăng cao.

Giá cá nguyên liệu sẽ có xu hướng tăng dần theo giá cá giống đến tháng 4/2024 và sau đó giảm dần khi nguồn cung cá giống tăng trở lại. Tuy nhiên, mức tăng kỳ vọng không cao như giai đoạn năm 2022 do lượng tồn kho cá nguyên liệu còn cao và giá thức ăn giảm sẽ giúp kìm hãm đà tăng của giá cá nguyên liệu. Hiện giá thức ăn đang giảm do giá nông sản giảm dần (hình 11).

Biên lợi nhuận gộp năm 2024 đạt 18,9% (+450 bps YoY). Tuy giá cá nguyên liệu đang tăng nhanh hơn giá bán trung bình sẽ ảnh hưởng đến biên gộp nhưng chúng tôi kỳ vọng mức ảnh hưởng thấp do (1) VHC xuất chủ yếu thị trường Mỹ và EU (giá thị trường Mỹ và EU có xu hướng tăng trở lại), (2) chi phí thức ăn giảm sẽ giúp chi phí nuôi cá của VHC giảm (tỷ lệ tự chủ của VHC 2023 gần 70%) và (3) hoàn nhập dự phòng giảm giá hàng tồn kho đã trích năm 2023 khi tồn kho giảm dần.