Về đâu, bến tàu trăm tỷ?

Được dự kiến đầu tư với số vốn hơn 600 tỷ đồng nhưng bến tàu khách Hòn Gai – Vinashin đã phải “giữa đường đứt gánh” khi mới chỉ hoàn thành giai đoạn I với vốn đầu từ 235 tỷ đồng.

Hơn 10 năm “dặt dẹo”, giờ bến khách Hòn Gai – Vinashin vẫn là bãi cọc nham nhở, hoang phế. Bến khách Hòn Gai – Vinashin được Tập đoàn công nghiệp tàu thủy Việt Nam (Vinashin, nay là Tổng công ty công nghiệp tàu thủy Việt Nam - SBIC) tiếp quản từ cảng khách Hòn Gai do Sở Giao thông – Vận tải tỉnh Quảng Ninh quản lý để thực hiện dự án đầu tư cải tạo, nâng cấp cảng khách, phục vụ việc đưa đón khách du lịch. Dự án này được khởi công xây dựng từ tháng 8/2007 với tổng số vốn đầu tư 645 tỷ đồng, chia làm 2 giai đoạn. Giai đoạn I, nâng cấp bến, xây dựng cầu tàu dài 250 mét có vốn đầu tư 235 tỷ đồng.

“Bến không chồng”

Tuy nhiên, theo ghi nhận của PV Báo DĐDN, bến khách Hòn Gai – Vinashin hiện tại chỉ trơ lại cầu tầu bỏ hoang, hệ thống bông tông, cầu dẫn đã han gỉ, hàng dài cọc bê tông được đóng trơ đầu sắt nham nhở. Cả bến rộng hàng nghìn m2 nhưng không có hoạt động nào của việc đưa đón khách mà chỉ lác đác có vài tàu cá làm nơi trú ngụ, neo đậu và vài cần thủ ngồi câu cá.

Trong tham vọng của Vinashin khi đó muốn xây dựng tuyến vận tải khách thủy của tàu cao tốc Hạ Long - TP Hồ Chí Minh, tàu Hoa Sen là “át chủ bài” của tuyến vận tải này. Sau 8 tháng thi công gấp rút, ngày 27/4/2008 cảng đón chuyến tàu khách đầu tiên là tàu Hoa Sen chở 630 khách, 100 ô tô 4 chỗ và 153 xe container cập cảng.

Thế nhưng, chỉ sau khoảng vài chục chuyến hoạt động, tuyến vận tải này lỗ nặng. Năm 2008, Vinashin bắt đầu “vỡ trận”, tàu Hoa Sen cũng mất dạng từ đây. Không còn đủ năng lực tài chính, kế hoạch của tuyến vận tải khách Bắc – Nam phá sản. Từ đây, bến khách Hòn Gai – Vinashin như “bến không chồng” khi chỉ còn lại lèo tèo vài tàu khách du lịch trên vịnh Hạ Long cập bến và số ít các phương tiện vận chuyển khách đường thủy nội địa không thường xuyên bằng hợp đồng từ bờ ra các đảo thuộc huyện Vân Đồn, Cô Tô, Cát Bà.

Theo báo cáo mới nhất của sở Giao thông Vận tải tỉnh Quảng Ninh, trước tháng 5/2019, có 58 tàu hoạt động; khu vực neo đậu thường xuyên bị quá tải, phải neo đậu vào cả khu vực vùng nước cảng biển; cơ sở vật chất xuống cấp, mặt bến bị thu hẹp, gây khó khăn trong công tác đảm bảo an toàn giao thông của các lực lượng chức năng. Ngày 30/8/2017, UBND tỉnh đã có văn bản số 6454/UBND-XD2 chỉ đạo dừng hoạt động khi có cảng, bến khác thay thế.

Do đó, ngày 10/4/2019 Sở Giao thông Vận tải tỉnh Quảng Ninh đã có văn bản đề nghị UBND tỉnh cho phép dừng hoạt động Bến khách Hòn Gai - Vinashin và thông báo cho các tàu du lịch về hoạt động tại các bến 2 khách khu vực Tuần Châu, Bãi Cháy.

Gian truân chuyển chủ

Sau nhiều cuộc đàm phán để bàn giao, chuyển nhượng lại cho tỉnh Quảng Ninh nhưng số phận bến khách Hòn Gai - Vinashin vẫn lận đận. Thậm chí, có chủ trương chuyển sang hình thức bán đấu giá bến này nhưng cũng chẳng doanh nghiệp nào mặn mà vì vướng nhiều lý do liên quan đến hoạt động tài chính của Tổng công ty công nghiệp tàu thủy Việt Nam.

Được biết, đầu năm 2019, bến khách Hòn Gai – Vinashin đã được Tập đoàn Sun group muốn nhận lại từ Công ty TNHH MTV cảng Hòn Gai – Vinashin. Hiện tại, UBND tỉnh Quảng Ninh đồng ý duy trì hoạt động tạm thời bến này trong thời gian Công ty TNHH MTV cảng Hòn Gai – Vinashin hoàn thiện thủ tục chuyển nhượng tài sản và Tập đoàn Sun Group hoàn thành phương án quy hoạch và hình thức đầu tư khu vực 2 bến phà cũ. Đồng thời, tỉnh Quảng Ninh yêu cầu Công ty TNHH MTV cảng Hòn Gai – Vinashin phải thực hiện các biện pháp duy trì điều kiện an toàn kỹ thuật, bảo vệ môi trường theo quy định.

Số phận dang dở sau hơn 10 năm của bến khách Hòn Gai – Vinashin sẽ được sang trang mới nếu cuộc thương thảo giữa Tập đoàn Sun group và Tổng công ty công nghiệp tàu thủy Việt Nam thành công. Theo đánh giá của UBND tỉnh Quảng Ninh, nếu quy hoạch tổng thể bến khách Hòn Gai – Vinashin với hệ thống cảng của Tập đoàn Sun group sẽ rất hiệu quả. Tạo ra hệ thống cảng biển đồng bộ, đẳng cấp đáp ứng nhu cầu khách ngày đang tăng mạnh tại Quảng Ninh.