Vấn đề chuỗi cung ứng của nền kinh tế thế giới tiếp tục tồi tệ hơn

Cuộc khủng hoảng chuỗi cung ứng có thể sẽ kéo dài sang năm sau khi biến thể delta đang gia tăng ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất của các nhà máy ở châu Á và làm gián đoạn vận chuyển, gây ra nhiều cú sốc hơn cho nền kinh tế thế giới.

Các công ty sản xuất lao đao vì thiếu hụt các thành phần quan trọng trong sản xuất, trong khi đó chi phí nguyên liệu và năng lượng cao hơn đang buộc các công ty sản xuất phải các tham gia vào cuộc chiến đấu thầu để có containter trên tàu, điều này đã đẩy giá cước lên mức kỷ lục và khiến một số công ty xuất khẩu phải tăng giá hoặc đơn giản là hủy toàn bộ lô hàng.

Christopher Tse, Giám đốc điều hành của Musical Electronics có trụ sở tại Hồng Kông (Trung Quốc), công ty sản xuất các sản phẩm tiêu dùng từ loa Bluetooth cho đến Rubik cho biết: “Chúng tôi không thể có đủ linh kiện, không thể mua container, chi phí đã tăng lên rất nhiều”.

Ông Tse cho biết chi phí nam châm được sử dụng trong đồ chơi xếp hình đã tăng khoảng 50% kể từ tháng 3 năm nay, làm tăng chi phí sản xuất khoảng 7%.

“Tôi không biết liệu chúng tôi có thể kiếm tiền từ khối Rubik hay không vì giá liên tục thay đổi”, ông cho biết.

Chiến lược “zero case” của Trung Quốc có nghĩa ngay cả một số ít ca nhiễm cũng có thể gây ra gián đoạn lớn cho thương mại. Trong tháng 8 này, chính phủ Trung Quốc đã tạm thời đóng cửa một phần cảng container bận rộn thứ 3 trên thế giới tại Ninh Ba trong 2 tuần sau khi một công nhân đóng tàu được phát hiện dương tính với biến thể delta. Đầu năm nay, các cầu cảng ở Thâm Quyến đã ngừng hoạt động sau khi phát hiện ra một số ít ca nhiễm Covid-19.

Hsieh Huey-chuan, Chủ tịch Evergreen Marine Corp có trụ sở tại Đài Loan (Trung Quốc), hãng vận tải container lớn thứ 7 thế giới cho biết: “Tình trạng tắc nghẽn cảng và thiếu năng lực vận chuyển container có thể kéo dài sang quý IV hoặc thậm chí giữa năm 2022. Nếu đại dịch không thể được ngăn chặn một cách hiệu quả, tắc nghẽn cảng có thể trở thành một vấn đề bình thường mới”.

Theo chỉ số Container Thế giới của Drewry, chi phí vận chuyển một container từ châu Á đến châu Âu đã cao hơn khoảng 10 lần so với tháng 5/2020, trong khi chi phí vận chuyển từ Thượng Hải đến Los Angeles đã tăng hơn 6 lần. “Chuỗi cung ứng toàn cầu đã trở nên mong manh đến mức chỉ một sự cố nhỏ cũng dễ dàng khiến ảnh hưởng của nó trở nên phức tạp”, HSBC cho biết trong một ghi chú.

Chua Hak Bin, nhà kinh tế cấp cao của Maybank Kim Eng Research cho biết, giá cước và giá bán dẫn cao hơn có thể dẫn đến lạm phát. Ngoài ra, các nhà sản xuất bao gồm nhà sản xuất xe đạp lớn nhất thế giới Giant Manufacturing cho biết họ sẽ tăng giá để phản ánh chi phí tăng.

Theo khảo sát các nhà kinh tế hàng tháng mới nhất của Bloomberg, tại Mỹ, các nhà kinh tế đã hạ dự báo tăng trưởng cho năm nay và nâng kỳ vọng lạm phát vào năm 2022. So với một năm trước đó, chỉ số giá chi tiêu cho tiêu dùng cá nhân hiện dự kiến ​​sẽ tăng 4% trong quý III và 4,1% trong quý IV, gấp đôi mục tiêu 2% của Cục Dự trữ Liên bang (Fed).

Chan, Giám đốc điều hành của Town Ray Holdings, công ty chiếm 90% doanh thu từ các thương hiệu gia dụng ở Châu Âu cho biết: “Chúng tôi đang tích trữ các thành phần quan trọng trong một năm sử dụng vì nếu thiếu một thành phần, chúng tôi không thể sản xuất sản phẩm”.

Sự lan rộng của biến thể delta đặc biệt là ở Đông Nam Á đang gây khó khăn cho nhiều nhà máy hoạt động. Tại Việt Nam, nhà sản xuất giày dép và quần áo lớn thứ hai thế giới, chính phủ đã ra lệnh cho phép công nhân ngủ trong nhà máy để cố gắng duy trì hoạt động xuất khẩu.

Ngay cả Tập đoàn ô tô Toyota cũng bị ảnh hưởng. Nhà sản xuất ô tô đã Toyota cảnh báo trong tháng này về việc sẽ tạm dừng sản lượng tại 14 nhà máy trên khắp Nhật Bản và cắt giảm sản lượng 40% do gián đoạn nguồn cung bao gồm cả tình trạng thiếu chip.

Mặt khác, các công ty ở Anh đang vật lộn với mức tồn kho thấp kỷ lục và giá bán lẻ đang tăng với tốc độ nhanh nhất kể từ tháng 11/2017.

Sự phục hồi kinh tế của Đức cũng đang bị đe dọa. Một thước đo chính về niềm tin của doanh nghiệp trong nền kinh tế lớn nhất châu Âu được phát hành vào thứ Tư (25/8) bởi viện Ifo có trụ sở tại Munich cho thấy, niềm tin của doanh nghiệp đã giảm nhiều hơn so với dự đoán của các nhà kinh tế với sự sụt giảm một phần do thiếu kim loại, sản phẩm nhựa và chất bán dẫn, cùng các hàng hóa khác.

“Khó có thể thấy những nút thắt trong chuỗi cung ứng sẽ sớm được giải quyết khi một số nhà xuất khẩu lớn bao gồm Indonesia và Việt Nam vẫn đang phải vật lộn để kiềm chế sự bùng phát của biến thể delta. Điều này có thể tiếp tục kéo lùi sự phục hồi kinh tế toàn cầu bằng cách làm chậm lại sản xuất và đẩy chi phí lên, mặc dù điều đó không làm trật bánh đà hồi phục”, Chang Shu, nhà kinh tế trưởng khu vực châu Á của Bloomberg cho biết.

Không có lựa chọn khác

Jason Lo, Giám đốc điều hành của hãng sản xuất thiết bị tập thể dục Đài Loan Johnson Health Tech cho biết: “Hiện các hãng vận tải container không ký các thỏa thuận dài hạn và hầu hết các giao dịch được thực hiện theo giá giao ngay”. Ông cho biết việc ước tính chi phí vận chuyển và lập kế hoạch tài chính đã trở nên không thể, nhưng “chúng tôi không có lựa chọn nào khác”.

Colin Sung, Tổng giám đốc của Công ty Giao nhận Quốc tế World-Beater có trụ sở tại Đông Hoản (Trung Quốc) cho biết, một khách hàng có hơn 70 container hàng hóa tại một nhà kho ở Thâm Quyến vì các khách hàng Mỹ không muốn trả phí vận chuyển. Ông cho biết có tới 60 - 70% khách hàng của công ty đã cắt giảm lô hàng do chi phí gia tăng.

Đối với các nhà máy sản xuất khu vực châu Á bên ngoài Trung Quốc, vấn đề còn trở nên tồi tệ hơn. Một phát ngôn viên của HMM, hãng vận tải container lớn nhất Hàn Quốc cho biết nhiều công ty Trung Quốc sẵn sàng trả mức giá cao hơn thị trường để vận chuyển hàng hóa của họ. Vì vậy, khi các tàu ghé vào các cảng bên ngoài Trung Quốc, cảng hầu như đã kín chỗ.

Các công ty Trung Quốc đã trải qua nhiều thập kỷ chuyển sản xuất các linh kiện có giá trị thấp hơn sang các thị trường lao động rẻ hơn ở Nam Á và Đông Nam Á, nhưng hiện đang phải đối mặt với việc đau đầu tìm cách đưa những linh kiện đó đến các nhà máy để chúng có thể được lắp ráp thành sản phẩm hoàn chỉnh.

Sunny Tan, Phó chủ tịch điều hành của Luen Thai International Group, công ty sản xuất quần áo và túi xách da cho các thương hiệu toàn cầu cho biết: “Chúng ta đang nói về rất nhiều tiền chỉ để vận chuyển mọi thứ”.