Vai trò của tỷ phú Roman Abramovich trong các cuộc đàm phán giữa Nga và Ukraine

Tỷ phú Nga Roman Abramovich – cựu Chủ tịch câu lạc bộ bóng đá Chelsea, được cho là đã tham gia vào các cuộc đàm phán giữa Nga và Ukraine trong những tuần qua nhằm tìm kiếm giải pháp cho cuộc xung đột hiện tại giữa hai bên.

Sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự tại Ukraine từ ngày 24/2, người phát ngôn của nhà tài phiệt này cho biết, “phía Ukraine đã liên lạc với ông Abramovich để nhờ hỗ trợ đạt được giải pháp hòa bình”. Cách đây vài ngày, Điện Kremlin lần đầu tiên xác nhận, tỷ phú Abramovich đã đóng vai trò ban đầu trong đàm phán hòa bình giữa Nga và Ukraine.

Mặc dù vị tỷ phú này tỏ ra khá kín tiếng về sự tham gia của ông vào tiến trình đàm phán nhưng nhật báo Sydney Morning Herald cho biết, ông Abramovich đã âm thầm cố gắng sử dụng vị thế của mình trong cộng đồng doanh nghiệp Nga để thúc đẩy hòa đàm giữa hai bên.

Nỗ lực ngoại giao con thoi

Dữ liệu quan sát các chuyến bay cho thấy, máy bay tư nhân của ông Abramovich đã liên tục thực hiện nhiều chuyến bay giữa Nga, Thổ Nhĩ Kỳ, Ba Lan và Israel trong những tuần gần đây, vì ông được coi như một phái viên không chính thức của Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Các nỗ lực của ông dường như đã tạo ra một số ảnh hưởng. Wall Street Journal đưa tin Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã hối thúc Tổng thống Mỹ Joe Biden không trừng phạt tỷ phú Abramovich, vì cho rằng nhân vật này có thể là người trung gian hữu ích cho các cuộc đàm phán với Nga.

“Theo tôi được biết, ông ấy đang giúp đỡ về vấn đề nhân đạo: hỗ trợ các đoàn xe nhân đạo đưa người dân ra khỏi thành phố Mariupol”, ông Zelensky nói, song không nêu rõ sự trợ giúp đó là gì. Bộ Tài chính Mỹ sau đó đã từ bỏ kế hoạch trừng phạt ông Abramovich. Được biết, ông Abramovich và ông Zelensky cũng có một số cuộc tiếp xúc trực tiếp.

Kể từ khi máy bay riêng của ông bị ảnh hưởng do lệnh trừng phạt của Anh và Liên minh châu Âu, ông Abramovich đã bay bằng máy bay do một công ty của Thổ Nhĩ Kỳ đứng tên. Ngày 23/3 vừa qua, chiếc máy bay đã cất cánh từ sân bay Ataturk, Istanbul, hướng về phía đông qua Biển Đen và đi vào không phận của Nga. Ngay sau đó nó đã tắt trình theo dõi chuyến bay. Tối cùng ngày, máy bay rời sân bay Vnukovo, Moscow và quay trở lại Istanbul.

Theo nhật báo Anh The Times, khi ở Moscow, Abramovich đã gặp Tổng thống Putin và đưa cho ông bức thư viết tay của Tổng thống Ukraine, trong đó nêu ra những điều khoản mà Ukraine sẽ cân nhắc để kết thúc cuộc chiến tranh kéo dài 1 tháng. Nhận bức thư từ người đồng cấp Ukraine, phản ứng của ông Putin rất quyết đoán: “Hãy nói với ông ấy rằng chúng tôi sẽ đánh bại họ”.

Trở lại Istanbul, ông Abramovich gặp Rustem Umerov, thành viên quốc hội Ukraine, đồng thời là một thành viên của phái đoàn đàm phán, để thảo luận về cuộc gặp với Putin. Bất chấp phản ứng của Tổng thống Putin, 2 nhân vật này vẫn quyết tâm làm việc để đạt được thỏa thuận.

Họ đã tổ chức một loạt các cuộc họp tại các khách sạn 5 sao ở Istanbul, dưới sự điều phối của ông Ibrahim Kalin, phụ tá thân tín của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan.

Theo tờ Bild của Đức, vị tỷ phú này cũng là một phần của cuộc đàm phán giữa Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov và Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba.

Vai trò tích cực của ông Abramovich

Ông David Arakhamia – người đứng đầu đảng Người phụng sự nhân dân của Tổng thống Vladimir Zelensky, đồng thời là một thành viên của phái đoàn đàm phán của Ukraine xác nhận, tỷ phú Abramovich đang đóng vai trò "vận động" trong các cuộc đàm phán giữa Kiev và Moscow.

“Tôi chính thức xác nhận điều này. Ông ấy đã đóng vai trò rất tích cực trong quá trình đàm phán”, ông Arakhamia khẳng định.

Trước những đồn đoán về vai trò của ông Abramovich, người phát ngôn của vị tỷ phú này nêu rõ: “Để các cuộc đàm phán thành công, không ích gì khi bình luận về tiến trình này hoặc sự tham gia của ông Abramovich. Như đã thông báo trước đó, dựa trên những lời kêu gọi, trong đó có cả các tổ chức Do Thái tại Ukraine, ông ấy đã làm tất cả những gì có thể để hỗ trợ các nỗ lực nhằm khôi phục hòa bình trong thời gian sớm nhất”.

Dù được cho là có vai trò hòa giải tích cực trong cuộc xung đột Nga-Ukraine, nhưng ông Abramovich vẫn phải chịu các lệnh trừng phạt của Anh và Liên minh châu Âu sau khi châu Âu quyết định nhắm vào giới tài phiệt và giới tinh hoa Nga với hy vọng sẽ gây sức ép buộc Tổng thống Putin chấm dứt chiến dịch quân sự ở Ukraine.

Tỷ phú Roman Abramovich là một trong những nhà tài phiệt nổi tiếng nhất của Nga. Ông là người gốc Do Thái và mang 3 quốc tịch Nga, Bồ Đào Nha và Israel. Theo Forbes, Abramovich hiện sở hữu khối tài sản trị giá 12,5 tỷ USD, là người giàu thứ 142 trên thế giới, đồng thời là người giàu thứ 10 nước Nga.

Ông có được nguồn thu khổng lồ thông qua các ngành công nghiệp dầu mỏ, và kim loại bắt đầu từ những năm 1990 sau khi Liên Xô cũ tan rã. Dù sở hữu khối tài sản lớn, nhưng ông vẫn dành gần 1 thập kỷ dấn thân vào chính trị với vai trò là thống đốc khu tự trị Chukotka (Nga) từ năm 2000 đến 2008./.