Tỷ giá có phần hạ nhiệt, xu hướng diễn biến còn phức tạp

Tỷ giá trong những ngày gần đây đã hạ nhiệt chút ít, nhưng còn neo ở mức cao và bối cảnh vĩ mô vẫn còn nhiều yếu tố đan xen, do đó chưa thể xác định rõ xu hướng trong ngắn hạn.

Hạ nhiệt, nhưng vẫn ở mặt bằng cao

Nhìn vào diễn biến ngắn hạn trong một số phiên gần đây tuy có thể thấy tỷ giá đã có phần giảm bớt so với thời điểm leo cao. Tuy nhiên, nhìn vào diễn biến trung hạn thì mặt bằng tỷ giá hiện nay đang khá cao so với đầu năm.

Ngày 6/6, tỷ giá trung tâm do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố ghi nhận ở mức 24.241 đồng/USD, bằng với hôm trước, nhưng đã giảm khá nhiều so với mức 24.261 đồng/USD hôm đầu tuần 3/6. Mặc dù vậy, nhìn từ đầu năm đến hết tháng 5, chỉ số giá Đô la Mỹ theo công bố của Tổng cục Thống kê tháng 5/2024 đã tăng 1,15% so với tháng trước, tăng 4,21% so với tháng 12/2023, tăng 7,85% so với cùng kỳ năm trước; bình quân 5 tháng đầu năm 2024 tăng 5,24%.

Từ đầu năm 2024 đến nay, thị trường ngoại tệ và tỷ giá trong nước chịu áp lực từ những biến động khó lường của thị trường tài chính toàn cầu, cộng hưởng với những thách thức, khó khăn trên thị trường trong nước thời gian qua. Cụ thể như sau:

Trước hết, lạm phát duy trì cao tại Mỹ, khiến thị trường quốc tế liên tục điều chỉnh dự báo và lùi thời điểm dự kiến Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) giảm lãi suất. Sự thay đổi kỳ vọng của thị trường về lộ trình chính sách tiền tệ, cắt giảm lãi suất của FED, cùng với gia tăng căng thẳng địa chính trị tại một số vùng lãnh thổ, khiến đồng USD quốc tế tăng giá mạnh, có thời điểm chỉ số USD (DXY) tăng 5% so với đầu năm 2024, tạo áp lực mất giá lên các đồng tiền khác, trong đó có VND.

Thứ hai, nhập khẩu của nền kinh tế phục hồi mạnh làm gia tăng nhu cầu mua ngoại tệ, đặc biệt nhu cầu ngoại tệ để thanh toán nhập khẩu nguyên nhiên vật liệu thiết yếu phục vụ sản xuất trong nước. Tuy nhiên, việc nhập khẩu nguyên nhiên vật liệu đầu năm phục vụ quá trình phục hồi kinh tế sẽ tạo tiền đề thúc đẩy hoạt động sản xuất, xuất khẩu, từ đó tạo nguồn thu ngoại tệ trong tương lai, có thể giải tỏa bớt áp lực tỷ giá trong thời gian tới.

Ngoài ra, theo phân tích của ông Phạm Chí Quang - Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ thuộc NHNN, trong khi Mỹ tiếp tục giữ lãi suất USD ở mức cao, lãi suất VND thấp hơn so với lãi suất USD quốc tế khiến chênh lệch lãi suất giữa 2 đồng tiền âm. Việc này thúc đẩy tổ chức kinh tế mua ngoại tệ kỳ hạn để phục vụ thanh toán trong tương lai - chuyển nhu cầu ngoại tệ trong tương lai về hiện tại. Trong khi đó, khách hàng có nguồn thu ngoại tệ lại có tâm lý trì hoãn bán ngoại tệ cho hệ thống tổ chức tín dụng, khiến cân đối cung cầu ngoại tệ kém thuận lợi trong ngắn hạn và gây áp lực lên tỷ giá.

Những kịch bản thời gian tới

Mặc dù tỷ giá đang chịu nhiều áp lực trong ngắn hạn như phân tích ở trên, nhưng các chuyên gia tài chính cho rằng, các khó khăn, thách thức nêu trên của thị trường ngoại tệ trong nước chỉ là ngắn hạn, vì trong thời gian tới, với đà phục hồi khả quan của xuất khẩu thì nguồn cung ngoại tệ của thị trường sẽ được hỗ trợ gia tăng. Ông Michael Kokalari, CFA - Giám đốc phòng Phân tích kinh tế vĩ mô và Nghiên cứu thị trường thuộc quỹ VinaCapital cho biết, sự phục hồi xuất khẩu của Việt Nam đã bắt đầu khi quá trình giảm tồn kho của nhiều nước kết thúc.

Trong khi đó, theo ông Quang, doanh nghiệp vừa qua tăng mạnh mua ngoại tệ kỳ hạn là yếu tố làm giảm bớt nhu cầu ngoại tệ trong tương lai, qua đó cân đối cung - cầu ngoại tệ có nhiều khả năng được cải thiện tích cực hơn tới đây. Đồng thời, giới tài chính quốc tế duy trì quan điểm dự báo nhiều khả năng FED sẽ cắt giảm lãi suất vào cuối năm 2024, từ đó giảm bớt áp lực mất giá cho các đồng tiền trên thế giới, trong đó có VND. Dựa trên các yếu tố căn bản trong và ngoài nước như đề cập nêu trên, nhiều tổ chức quốc tế dự báo khả năng VND tăng giá trở lại khi các yếu tố căn bản này dần được hiện thực hóa trong thời gian tới.

Ngoài ra, một kỳ vọng nữa được giới tài chính đặt ra là hành động của FED khi cơ quan này dự kiến bắt đầu giảm lãi suất từ cuối năm nay như đề cập ở trên, áp lực đối với tỷ giá sẽ giảm bớt. Theo đó, đại diện NHNN cho biết, trong thời gian tới, cơ quan này sẽ vẫn tiếp tục theo dõi các diễn biến thị trường và ngoài điều hành tỷ giá phù hợp với diễn biến thị trường thông qua việc tiếp tục kết hợp đồng bộ các công cụ.