Tỷ giá bất ngờ "dậy sóng" tác động như thế nào đến thị trường chứng khoán Việt Nam?

Theo MBS, đà tăng của tỷ giá VND/USD có thể làm ngừng lại quá trình nới lỏng tiền tệ song chưa thể khiến NHNN đảo chiều chính sách.

Trong báo cáo mới công bố, Chứng khoán MBS nhấn mạnh quan điểm thận trọng trước đà tăng của tỷ giá trong thời gian gần đây. Theo đó, tỷ giá VND/USD biến động mạnh trong hai tuần gần đây, tăng lên mức cao nhất kể từ đầu năm sau khi giữ ổn định và đi ngang trong tháng 7. So với cuối tháng 7, tỷ giá VND/USD trên thị trường tự do tăng 170 đồng và hiện giao dịch ở mức 23.840 đồng/USD.

Tỷ giá trung tâm và liên ngân hàng lần lượt giao dịch ở mức 23.881 đồng/USD, tăng 123 đồng và 23.918 đồng/USD, tăng 195 đồng. Tỷ giá VND/USD giao dịch tại các Ngân hàng Thương mại chiều bán ra phổ biến giao động quanh mức 24.120. Xét về mặt bằng chung tỷ giá VND/USD tăng 1,62% so với đầu năm và tăng 2% so với mức thấp nhất năm được thiết lập trong tháng 5/2023.

Tỷ giá VND/USD tăng mạnh trong bối cảnh Việt Nam duy trì mức thặng dư thương mại lớn là 16,2 tỷ USD trong 7 tháng đầu năm; mức FDI giải ngân ổn định đạt 11,58 tỷ USD và dự trữ ngoại hối giá tăng lên mức 93 tỷ USD cho thấy yếu tố cung cầu USD không hẳn là nguyên nhân khiến tỷ giá gia tăng so với đầu năm.

Nếu xét các yếu tố áp lực từ thị trường ngoại hối toàn cầu, USD-Index đã tăng lại lên mức 103 điểm trong hai tuần đầu tháng 8 sau khi chạm ngưỡng thấp nhất năm là mức 99,7 điểm trong tháng 7. Các đồng tiền khác trong khu vực cũng có xu hướng mất giá so với USD trong 2 tuần đầu tháng 8. So với đầu năm đa phần các đồng tiền trong khu vực cũng mất giá so với USD với mức giao động từ 3-5%. Do đó, MBS cho rằng VND cũng chịu sức ép giảm giá một phần từ yếu tố này.

Về nguyên nhân khiến tỷ giá leo thang, đội ngũ phân tích MBS cho rằng chính sách tiền tệ của Việt Nam hiện là yếu tố chính khiến VND giảm giá so với USD. Trong thời gian qua NHNN đã có các động thái hạ lãi suất quyết liệt để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và để tỷ giá VND/USD biến động ở mức thấp. Vào ngày 14/8/2023, NHNN đã có văn bản yêu cầu các tổ chức tín dụng tiếp tục giảm thêm 1,5-2% lãi vay, áp dụng với cả khoản vay hiện hữu.

Các động thái nới lỏng tiền tệ và thông điệp mạnh mẽ của NHNN đã khiến chênh lệch lãi suất giữa VND và USD duy trì ở mức cao, khuyến khích nắm giữ USD qua đó gây sức ép lên VND.

Hiện tại, lãi suất cho vay qua đêm VND ở mức 0,2%. Trong khi đó, lãi suất cho vay qua đêm bằng USD giữa các ngân hàng ở mức trên 5%. Đây là mức chênh lệch lớn và khó có khả năng thu hẹp trong tương lai gần cộng thêm nhu cầu USD cũng thường gia tăng vào cuối năm theo yếu tố mùa vụ khiến cho tỷ giá VND/USD nhiều khả năng sẽ tiếp tục tăng lên trong thời gian tới.

Dù áp lực lên VND đã tăng, song chuyên gia MBS đánh giá điều này không gây áp lực lên ổn định kinh tế vĩ mô và mức giảm giá của VND so với USD vẫn còn khá thấp so với các đồng tiền khác trong khu vực. Do đó, đà tăng của tỷ giá VND/USD có thể làm ngừng lại quá trình nới lỏng tiền tệ song chưa thể khiến NHNN đảo chiều chính sách.

Tuy nhiên, diễn biến gần đây của tỷ giá VND/USD sẽ khiến NHNN thận trọng hơn với các thông điệp nới lỏng chính sách tiền tệ. Nhiều khả năng NHNN sẽ không tiếp tục hạ lãi suất điều hành trước khi NHTU Mỹ có động thái hạ lãi suất vào năm sau.

Về tác động của tỷ giá đến TTCK Việt Nam , MBS đánh giá kỳ vọng NHNN hạ lãi suất điều hành cũng là một trong các động lực hỗ trợ đà tăng của thị trường trong 4 tháng vừa qua. Do đó, nếu tỷ giá VND/USD tiếp tục tăng trong các ngày tới, nhiều khả năng TTCK sẽ xuất hiện nhịp điều chỉnh từ 3-5%.