TVL của toàn bộ hệ sinh thái Layer 2 "lao dốc", chạm đáy trong năm 2022

Tổng giá trị khóa lại (TVL) trong các giao thức Layer 2 trên Ethereum (ETH) đã giảm mạnh trong hai tháng qua, chạm mức đáy trong năm 2022. 

Không xuất hiện điều kỳ tích

Trước đây khoảng một tháng, Layer 2 (L2) đang được xem là “tia hy vọng” chính có thể đem lại cho thị trường một số chuyển biến tích cực sau chuỗi ngày suy thoái kéo dài, bởi TVL trên các giao thức Layer 2 bất ngờ vượt qua 7,2 tỷ USD vào tháng 4, mức đỉnh cao nhất trong lịch sử mà lĩnh vực từng thiết lập.

Tuy nhiên, trước những nỗ lực của Boba Network bằng việc gọi vốn 45 triệu USD, màn chào sân ấn tượng thông qua phát hành token của Optimism cũng như lập quỹ 231 triệu token OP để phát triển hệ sinh thái từ nền tảng cũng không đạt đủ “lực kéo” để giúp Layer 2 duy trì được trạng thái ổn định của mình.

Vào thời điểm thực hiện bài viết, TVL của tất cả nền tảng Layer 2 trên Ethereum đã giảm xuống mức thấp hàng năm, còn khoảng 4,4 tỷ USD tương ứng. Theo nhà phân tích dày dạn Patrick Hansen, cố vấn đầu tư tại quỹ Presight Capital, lần cuối cùng giá trị này thấp như vậy là vào giữa tháng 10 năm 2021.

Tại sao Layer 2 giảm mạnh đến vậy?

Để thấy được bức tranh thực tế về điều gì đã đẩy TVL của Layer 2 xuống thấp như thế, chúng ta cần xem xét mối tương quan giữa L2 và Ethereum. Có thể so sánh Ethereum và Layer 2 như hình tượng gót chân Achilles truyền thuyết trong thần thoại Hy Lạp.

Các vấn đề phí gas và tốc độ giao dịch như “gót chân” của Ether nay đã được bao bọc chắc chắn bởi giải pháp L2. Về cơ bản, Layer 2 có khả năng xử lý nhiều giao dịch hơn, giảm chi phí và có tốc độ xác nhận giao dịch nhanh hơn. Theo báo cáo gần đây của quỹ đầu tư a16z, sự hỗ trợ đến từ L2 là khá đáng kể khi tổng hợp xuyên suốt quá trình áp dụng từ trước cho đến nay, các giải pháp mở rộng quy mô đã đóng góp khoảng 1,5% phí tiết kiệm được thực hiện trên ETH.

Sở dĩ, câu chuyện tại sao TVL L2 tại lập ATH vào tháng 4 giữa bối cảnh thị trường đỏ lửa phần lớn đều phụ thuộc vào niềm tin hợp nhất Proof-of-Stake (PoS) thành công đúng lịch trình từ phía Ethereum thông qua qua testnet Kiln vào giữa tháng 3 và việc khởi chạy thành công “Shadow fork” vào thời điểm đó.

Tuy nhiên cho đến giữa tuần trước, “trái tim” Beacon Chain của Ethereum 2.0 đã gặp sự cố kỹ thuật nghiêm trọng, kết hợp với mạng testnet Ropsten thuộc lộ trình “The Merge” cũng bị “quấy rối”, khiến cộng đồng không khỏi lo ngại rằng hành trình hợp nhất sẽ tiếp tục bị trì hoãn trong thời gian dài, bất chấp đội ngũ phát triển Ethereum đã tái thông báo The Merge sẽ diễn ra vào tháng 8/2022.

Điều này vô tình đẩy giá ETH tiếp tục giảm sâu, ảnh hưởng trực tiếp lên toàn bộ hệ sinh thái L2. Có thể hiểu đơn giản với minh họa được đề cập ở trên, khi toàn bộ cơ thể Achilles dần yếu đi thì “tấm khiên” bao phủ gót chân cho vị anh hùng cũng là điều vô nghĩa.

Mặt khác, các nền tảng DeFi của Ethereum cũng bị suy thoái nặng nề bởi cục diện chung đang diễn ra, đặc biệt đến từ “cuộc thảm sát” mang tên LUNA-UST. Dòng tiền từ DeFi được rút ra liên tục chứng tỏ người dùng không còn quá mặn mà để tham gia vào lĩnh vực, sử dụng L2 để tối ưu hóa giao dịch trong DeFi cũng như xem đây là công cụ đầu tư tiềm năng, từ đó khiến TVL L2 sụt giảm.

Theo dữ liệu từ DeFiLlama, DeFi trên Ethereum đã mất 40% TVL chỉ trong 30 ngày. Hiện tại, khối lượng TVL trong DeFi đang ở mức 67,92 tỷ USD, giảm gần 100 tỷ USD so với mức ATH từng thiết lập vào tháng 11/2021 tại 169 tỷ USD.