Tư vấn vay làm cao tốc La Sơn - Túy Loan: Đòi 14 triệu USD phí, có bất thường?

Để tìm được vốn vay từ nước ngoài cho dự án cao tốc La Sơn - Túy Loan (nối Thừa Thiên Huế - Đà Nẵng) Công ty TNHH Đầu tư BT Cam Lộ - Túy Loan (Công ty Cam Lộ - Túy Loan) ký hợp đồng tư vấn thu xếp vốn với bên thứ 3, và cam kết trả phí 3% tổng vốn giải ngân. Tuy nhiên, khi dự án sắp hoàn thành, đơn vị tư vấn đòi tiền phí, công ty này lấy nhiều lý do từ chối trả nên bị khởi kiện ra tòa.

Ðòi tiền trong vô vọng

Cao tốc La Sơn - Túy Loan đang được tăng tốc hoàn thành để chuyển giao nhà nước quản lý khai thác. Tuy nhiên, Công ty Cam Lộ - Túy Loan lại bị kiện ra tòa vì liên quan tới hợp đồng tư vấn tài chính. Đây là một vụ kiện hy hữu, khi dự án này được đầu tư theo hình thức BT (xây dựng - chuyển giao) và khoản vốn vay nước ngoài của Công ty Cam Lộ - Túy Loan được Chính phủ bảo lãnh.

Từ năm 2008 đến 2013, Công ty Cam Lộ - Túy Loan loay hoay tìm nguồn vốn vay nước ngoài để thực hiện dự án đường cao tốc La Sơn - Túy Loan. Khi đó, Ban quản lý dự án đường Hồ Chí Minh (Bộ GTVT) - đại diện cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải tổ chức nhiều cuộc họp với nhà đầu tư để tìm nguồn vốn; trong đó có cuộc họp ngày 27/9/2008 và ngày 8/1/2010, gồm lãnh đạo Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh, lãnh đạo các doanh nghiệp góp vốn vào Công ty Cam Lộ - Túy Loan.

Các cuộc họp này thống nhất giao ông Lê Ngọc Ẩn, khi đó là Giám đốc Công ty Cam Lộ - Túy Loan làm đại diện tìm vốn vay lãi suất thấp, kỳ hạn dài để thực hiện dự án. Tháng 8/2013, ông Ẩn đã ký hợp đồng tư vấn tài chính với Công ty TNHH Dịch vụ Thương mại và Đầu tư Triều Anh (Công ty Triều Anh), để công ty này đứng ra tìm nguồn vốn vay từ các tổ chức tài chính nước ngoài cho Công ty Cam Lộ- Túy Loan. Phí tư vấn được tính bằng 3% tổng số vốn ngân hàng giải ngân cho dự án.

Năm 2014, qua trung gian là Công ty Triều Anh, một ngân hàng của Nhật Bản đã ký hợp đồng cho Công ty Cam Lộ - Túy Loan vay 510 triệu USD với bảo lãnh Chính phủ, thời hạn vay 12 năm, lãi suất 2,52%/năm. Tới nay, khoản vay trên đã giải ngân được 465 triệu USD. Do đó, theo hợp đồng, Công ty Cam Lộ - Túy Loan phải trả cho Công ty Triều Anh phí tư vấn bằng 3% số tiền đã giải ngân, nghĩa là hơn 13,9 triệu USD (tương đương hơn 319 tỷ đồng). Dù Công ty Triều Anh đã có nhiều văn bản yêu cầu Công ty Cam Lộ - Túy Loan thực hiện hợp đồng, những văn bản này sau đó rơi vào im lặng. Để bảo vệ quyền lợi theo hợp đồng, mới đây Công ty Triều Anh đã đâm đơn khởi kiện Công ty Cam Lộ - Túy Loan ra Tòa án Nhân dân TP Hà Nội.

Trao đổi với PV, một cán bộ Bộ Tài chính cho hay, hiện tại trong một số trường hợp, Nhà nước vẫn thuê tư vấn tài chính; điển hình là thuê đơn vị quảng bá, xúc tiến để phát hành trái phiếu, hay chào bán cổ phần doanh nghiệp nhà nước... Tuy nhiên, phần chi phí thuê tư vấn phải được ghi rõ trong phương án tài chính và được cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.

Giám đốc ký vượt quyền?

Lý giải về hợp đồng trên, Tổng Giám đốc Công ty Cam Lộ - Túy Loan Võ Việt Phương cho biết, hợp đồng tư vấn trên do giám đốc trước đó là ông Lê Ngọc Ẩn ký. Tuy nhiên, theo ông Phương, với các hợp đồng kinh tế, giám đốc chỉ được ký khi có biên bản đồng ý của Hội đồng thành viên (HĐTV) Công ty Cam Lộ- Túy Loan. “Do hợp đồng thuê tư vấn tài chính trên không có biên bản của HĐTV, nên không có tính pháp lý”, ông Phương nói về lý do từ chối thanh toán phí tư vấn theo hợp đồng. Do vụ việc đã được tòa thụ lý, nên Công ty Cam Lộ - Túy Loan đợi phán quyết của tòa.

Còn một lãnh đạo Bộ Giao thông Vận tải cho hay, do khoản vay cho tuyến đường La Sơn - Túy Loan được Chính phủ bảo lãnh, nên không phải muốn chi sao cũng được. Đặc biệt là với hợp đồng tư vấn trên, khoản chi hoa hồng tư vấn lên tới hơn 300 tỷ đồng là bất thường.