Tự do

Tự do công việc, tự do thời gian, tự do tài chính. Còn thứ tự do nào quý giá hơn không?

Chất lượng cuộc sống được khát khao nhất, suốt cả đời phấn đấu theo đuổi chính là anh có bao nhiêu tự do trong túi để tuỳ thích sử dụng.

Nhưng giới hạn của tự do ở đâu? khi có tự do công việc, thời gian & tài chính chắc chắn sẽ hạnh phúc?

Không hẳn vậy.

Hiếm ai sướng như Anthony Bourdain - nhà làm phim tài liệu du lịch nổi tiếng của Mỹ, là nhân vật truyền hình trong các chương trình về khám phá văn hóa, ẩm thực quốc tế và thân phận con người. Ông đi khắp thế giới để hưởng thụ những gì tinh hoa nhất về ẩm thực ở bất cứ đâu. Phụ nữ ngưỡng mộ, ông đã qua hai đời vợ và đang hẹn hò với cô thứ ba. Đặc biệt ông rất yêu công việc của mình. Đàn ông, đời mấy ai được như vậy?

Rất đột ngột Anthony Bourdain chọn cách kết thúc cuộc sống bằng tự tử. Không rõ lý do.

Tại sao những người nổi tiếng, giàu có, thành đạt khác như nhà văn Ernest Hemingway, ca sỹ Whisney Houston, nhà thiết kế Kate Spade vẫn tự tử? Chắc họ không còn thấy vui, thấy ý nghĩa với cuộc sống của mình. Họ thành đạt nhưng không hạnh phúc. Những người hạnh phúc không ai muốn chết.

Thời cổ đại hiếm có ai quyền lực như Alexander Đại đế, nhà vua Macedonia. Tại sao ngay cả khi có cả thế giới trong tay ông ta vẫn chưa hề có nổi một ngày thôi bồn chồn lo lắng, luôn bị ám ảnh bị phản bội, bị ám sát để rồi ngã bệnh qua đời chết trẻ tuổi 34?

Có lẽ trong các hình thái của tự do, tự do về tư tưởng là đỉnh cao nhất.

Tôi đọc được câu chuyện dưới đây rất hay về cựu tổng thống Nam Phi Nelson Mandela.

“Nelson Mandela cả đời tận sức phản đối chính sách kỳ thị, phân biệt chủng tộc, đẩy mạnh đấu tranh vì dân chủ ở Nam Phi. Cũng bởi vì thế mà ông bị bắt giữ và bị cầm tù suốt 27 năm. Ngày 10/2/1990, ông được chính phủ Nam Phi phóng thích vô điều kiện.

72 tuổi, ông bước ra khỏi nhà tù. Ngay ngày hôm sau, ông lại bước vào con đường mà ông đã chọn – đấu tranh giải phóng dân tộc. Tháng 12-1993, ông được trao giải Nobel Hòa bình “vì những nỗ lực để chấm dứt chế độ phân biệt chủng tộc trong hòa bình, đồng thời đặt nền móng cho nền dân chủ Nam Phi mới”. Năm tháng sau đó, lần đầu tiên trong lịch sử Nam Phi, cử tri mọi chủng tộc nô nức đi bỏ phiếu trong một cuộc bầu cử dân chủ. Kết quả, ông được bầu làm Tổng thống với số phiếu áp đảo, trở thành vị Tổng thống da đen đầu tiên của Nam Phi sau hơn ba thập kỉ do người da trắng thống trị.

Trong lễ nhậm chức của Nelson Mandela có 50.000 người đã tham gia. Sau lễ nhậm chức, ông tổ chức yến tiệc chiêu đãi đặc phái viên các nước và khách mời. Mandela đã mời cả các cai ngục ở đảo Robben và công tố viên đã đòi ông phải bị kết án tù chung thân tham dự lễ nhậm chức tổng thống của ông.

Trong yến tiệc, đầu tiên, ông hoan nghênh các vị quan khách đã dành thời gian tới tham dự. Ông nói, ông cảm thấy vô cùng vinh hạnh vì được tiếp đãi nhiều vị khách tôn quý như vậy. Nhưng điều khiến ông hài lòng nhất là sự xuất hiện của ba người quản ngục ở nhà tù Đảo Robben, nơi ông từng bị giam giữ. Sau đó ông mời ba người quản ngục cũ này đứng lên và giới thiệu từng người một với tất cả mọi người. Khi Mandela đứng dậy cung kính chào 3 người này thì tất cả những người có mặt ở đó, thậm chí cả thế giới đều phải tĩnh lặng.

Những người có mặt tại buổi lễ đều vô cùng cảm động. Trong số những người tham dự này, bà Hillary Clinton, phái đoàn đặc phái viên Mỹ, đã hỏi ông Mandela rằng vì sao trong dòng chảy nguy hiểm, trong cuộc đấu tranh biến động liên tục như vậy mà ông vẫn bảo trì được một tấm lòng quảng đại, khoan dung và tha thứ?

Nelson Mandela nhìn bà Hillary, rồi dùng tâm thái mà mình thu hoạch được trong ngày ra tù trả lời bà. Ông nói: “Khi tôi bước ra khỏi phòng giam của mình, đi qua cánh cổng nhà tù để được tự do, tôi đã hiểu rõ ràng rằng, nếu tôi không thể để nỗi đau và sự oán hận của mình ở lại đằng sau, thì thực sự chính là tôi vẫn còn đang ở trong tù”.

Ông cũng nói với bà Hillary rằng: “Lòng biết ơn và khoan dung thường có nguồn gốc từ sự đau khổ và hoạn nạn, chúng ta phải dùng nghị lực thật to lớn để huấn luyện. Bản thân tôi lúc còn trẻ tính tình rất nóng nảy, ở trong tù phải học cách kiểm soát, kiềm chế cảm xúc mới tồn tại được đến hôm nay. Những năm tháng ở trong tù đã cho tôi thời gian và sự khích lệ, có thể thâm nhập được vào nội tâm của chính mình, học được cách xử lý những đau khổ mà bản thân gặp phải.”

Tự do tư tưởng là sự giải phóng chính bản thân mình. Khi chưa thể giải thoát chính bản thân, các hình thức tự do khác như tiền bạc, quyền lực hay abc chưa đủ để ai đó cảm thấy hạnh phúc để sống một cuộc sống có tự do?

Chúc quý vị một tuần mới tự do.