TS Nguyễn Đức Thành: Đại dịch corona có thể "thổi bay" 0,4% GDP 2020 của Việt Nam

Chia sẻ tại Tọa đàm Trực tuyến “Virus Corona tác động thế nào tới kinh tế Việt Nam?”, TS Nguyễn Đức Thành cho rằng, đại dịch corona không chỉ làm cho 80% nền kinh tế Trung Quốc tê liệt mà có thể làm suy giảm 0,4% trong tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm 2020 do lượng khách từ Trung Quốc giảm mạnh. Theo tính toán, năm 2019 GDP của ngành du lịch chiếm 7% GDP cả nước.

Sáng nay, 6/2 Báo điện tử Dân Việt tổ chức buổi Tọa đàm Trực tuyến “Virus Corona tác động thế nào tới kinh tế Việt Nam?”

Chia sẻ tại Tòa đàm, TS. Nguyễn Đức Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và chính sách (VEPR) chia sẻ, các chuyên gia thế giới gọi dịch virus corona này là “hiện tượng kích hoạt”, tự nó có thể khu trú ở một số tổn thất nhất định. Nhưng yếu tố kích hoạt của nó nằm ở chỗ làm cả chuỗi cung ứng toàn cầu bị rối loạn. Giảm tốc của kinh tế Trung Quốc năm nay chắc chắn sẽ xảy ra.

Mạng xã hội "thổi phồng" nỗi lo sợ, nền kinh tế Trung Quốc "tê liệt"

Lý giải cho nhận định này, TS. Nguyễn Đức Thành cho biết, tính tới thời điểm tính đến 3 giờ chiều ngày 6/2 (giờ Trung Quốc), đã có 28.266 ca nhiễm virus Corona và 565 ca tử vong được xác nhận trên toàn cầu. Những con số này vượt qua nhiều so với đại dịch năm 2003. Như vậy, nhãn tiền có thể khẳng định, đại dich corona có mức độ tác động còn lớn hơn so với năm 2003 khi có đại dịch SARS.

Một điểm khác nữa theo đánh giá của ông Thành là nghiêm trọng đó là năm 2003 khi đại dịch SARS xảy ra, nền kinh tế Trung Quốc đang trong thế đi lên. Còn tại thời điểm hiện nay, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới này lại đang trong chu kỳ suy giảm.

“Nếu nền kinh tế đang đi lên thì khi có dịch bệnh sẽ không bị ảnh hưởng mạnh như khi nền kinh tế đang suy yếu. Trên thực tế, không có dịch bệnh do virus, kinh tế Trung Quốc đã giảm rồi. Đặc biệt là trong 2 năm qua, thương chiến Trung - Mỹ trong khiến nền kinh tế Trung Quốc đi xuống rất nhiều. Cộng thêm yếu tố dịch bệnh rất giống như đối với một cá nhân, kinh tế Trung Quốc đã đến tuổi trung niên rồi, đã bắt đầu yếu, nay lại mắc thêm dịch bệnh lại tiếp tục yếu thêm”, ông Thành ví von.

Một lý do khác được vị chuyện gia này đặc biệt nhấn mạnh đó chính là tác động của virus corona tới tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc đến từ ảnh hưởng từ mạng xã hội.

Còn nhớ, năm 2003 khi xảy ra đại dịch SARS không có mạng xã hội, đến năm 2004 Facebook mới xuất hiện, nên thông tin về dịch bệnh theo hướng truyền thống sẽ không gây ra tác động lớn như hiện nay.

Vị chuyên gia này phân tích, ảnh hưởng của truyền thông qua mạng xã hội theo 2 hướng. Thứ nhất, khiến cho thông tin về dịch bệnh được công khai, minh bạch hơn. Tuy nhiên, đi liền với nó có thể làm cho thông tin về dịch bệnh bị thổi phồng. Điều đó khiến cho người dân Trung Quốc thận trọng hơn bởi nỗi lo sợ về dịch bệnh lây lan.

“Chi phí lao động tăng vọt do người dân cách ly, lao động trở nên khan hiếm chính là ảnh hưởng từ lối truyền thông qua mạng xã hội. Hiện nay, các xí nghiệp ở Trung Quốc đang thiếu người nghiêm trọng, giống như tình trạng sau Tết phải tăng giá cho dịch vụ osin. Những doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Trung Quốc, kể cả ở những vùng xa xôi, không liên quan đến dịch bệnh cũng tăng giá 150% lương nhân công nhưng cũng không có người đến làm. Với tình trạng chi phí lao động tăng vọt mà không tìm được người dẫn đến doanh nghiệp phải dừng hoạt động, giao thương cũng bị ngưng trệ. Đây là một tác nhân góp phần vào sự suy giảm tăng trưởng của kinh tế Trung Quốc”, ông Thành dẫn chứng.

Tổng thể, theo ông Thành có thể GDP của Trung Quốc năm 2020 sẽ giảm khoảng 20% so với tăng trưởng của năm trước. “Để ước đoán thì rất khó nhưng có thể hình dung chắc chắn kinh tế Trung Quốc trong quý I/2020 này là tê liệt. Ví dụ như vùng Hồ Bắc là trái tim của lục địa, trung tâm công nghiệp nặng đã phải đóng cửa từ trước đến sau Tết đã ảnh hưởng rất lớn. Hoặc như Hàng Châu, Tô Châu cũng như vậy. Ngoài ra, Trung Quốc kiểm soát thông tin rất kỹ, không biết chính xác tình hình dịnh bệnh diễn biến như thế nào? Khi thông tin hiện tại và quá khứ chưa chắc chắn thì tương lai rất khó đoán”, TS. Nguyễn Đức Thành nhấn mạnh thêm.

Đối với tăng trưởng toàn cầu, theo vị chuyên gia này, kể từ dịch SARS hồi năm 2003 đến dịch virus Corona 2020, Trung Quốc đã vươn lên từ vị thế nền kinh tế lớn thứ sáu thế giới (chiếm 4% tổng quy mô GDP toàn cầu) lên nền kinh tế lớn thứ hai thế giới (chiếm 17% tổng quy mô GDP toàn cầu). Quỹ tiền tệ Quốc tế IMF thậm chí đưa ra ước tính rằng nền kinh tế Trung Quốc đã chiếm tới 39% trong quy mô mở rộng của kinh tế toàn cầu năm 2019. Vì vậy, ảnh hưởng của virus corona tại Trung Quốc sẽ làm suy giảm tăng trưởng kinh tế toàn cầu nhưng không ảnh mạnh như đối với nền kinh tế Trung Quốc.

Nhìn nhận về tác động của dịch virus corona tới tăng trưởng kinh tế Việt Nam, các diễn giả tham gia hội thảo đều đồng tình quan điểm cho rằng, tăng trưởng kinh tế của nước ta dù không bị ảnh hưởng trực tiếp nhưng sẽ bị tác động chủ yếu bởi những xáo trộn đến từ thương mại giữa Việt Nam và Trung Quốc, Việt Nam và các quốc gia khác trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Hiện nhiều nền kinh tế như Việt Nam và Nhật Bản hiện có sự phụ thuộc lớn vào chuỗi cung ứng của Trung Quốc, do những nước này nhập khẩu nguyên liệu và linh kiện từ Trung Quốc để phục vụ sản xuất và xuất khẩu.

“Trong bối cảnh mạng xã hội lan tỏa những lo lắng hiện nay về corona thì GDP quý I/2019 theo dự đoán của tôi sẽ giảm tối thiểu giảm 1%, thậm chí giảm mạnh hơn nếu tình hình dịch bệnh không được kiểm soát sớm”.

“Năm 2020 sẽ là một năm không dễ dàng với nền kinh tế Việt Nam. Tuy nhiên, không có gì phải quá bi quan nếu như GDP tăng trưởng âm bởi tăng trưởng âm có nghĩa rằng chúng ta tạo ra ít GDP hơn so với năm 2018 chứ không phải là không tạo ra gì”, TS. Nguyễn Đức Thành khẳng định.

Trả lời câu hỏi về ảnh hưởng của dịch virus corona đến ngành du lịch, chuyên gia kinh tế Nguyễn Đức Thành - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và chính sách (VEPR) cho hay ngành du lịch là ngành bị ảnh hưởng nặng nề nhất từ sự bùng phát dịch virus corona.

Theo đó, Việt Nam là một trong những quốc gia đón lượng khách du lịch Trung Quốc hàng năm rất lớn, du khách Trung Quốc đóng vai trò quan trọng với ngành du lịch Việt Nam. Theo Tổng cục Thống kê, tính trong năm 2019 có 5,8 triệu lượt khách du lịch Trung Quốc đến Việt Nam, tăng 17% so với cùng kỳ năm trước.

Trong nhiều năm qua, Trung Quốc là thị trường khách du lịch quốc tế lớn nhất, chiếm khoảng 1/3 trong tổng lượng khách quốc tế đến Việt Nam. Các chuyến bay đến và đi Trung Quốc bị ngừng trệ không chỉ gây tổn thương lớn cho ngành hàng không mà còn làm “tê liệt’ lượng khách du lịch Trung Quốc đến Việt Nam.

Việc du khách Trung Quốc giảm mạnh không chỉ có nguy cơ phá vỡ mục tiêu thu hút khách du lịch quốc tế của ngành du lịch, mà còn tác động sâu sắc đến doanh thu ngành du lịch cũng như đóng góp của ngành vào GDP quốc gia.

Hiện tại, GDP của ngành du lịch chiếm 7% GDP cả nước. Con số này theo ông Thành là rất lớn. Dịch corona tác động tiêu cực tới ngành du lịch và sẽ làm suy giảm 0,4% trong tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm 2020. "Theo dự đoán trước đó của VEPR, tăng trưởng GDP Việt Nam năm 2020 ước đạt 6,4%. Đến nay, nếu tính cả ảnh hưởng từ sự suy giảm từ ngành du lịch, GDP của Việt Nam năm 2020 giảm còn khoảng 6%, chưa kể chúng tôi chưa tính toán đến ngành nông nghiệp, khoáng sản, nguyên liệu... những xáo trộn khác của nền kinh tế", ông Thành nhận định