Trung Quốc, Anh và Mỹ trong kỷ nguyên đại dịch

Thế giới trong kỷ nguyên COVID-19 qua góc nhìn của ông Rana Mitter, Giáo sư Lịch sử và Chính trị về Trung Quốc hiện đại tại Đại học Oxford, Anh.

Đại dịch COVID-19 đã bước vào giai đoạn thứ hai. Hầu hết các quốc gia ở Châu Á, Châu Âu và Bắc Mỹ đã bắt đầu quá trình “sống chung với lũ”. Làm thế nào để thay đổi thế giới rộng lớn hơn?

Xu hướng chủ nghĩa dân tộc mới đang nổi lên trên khắp thế giới khi các chính phủ lo lắng cố gắng củng cố nền kinh tế của chính họ và trấn an người dân ở nước họ. Điều này không đáng ngạc nhiên. Nhưng nó tạo nguy cơ cho một thế giới có sự hợp tác mới, thực sự không chỉ về các chi tiết cụ thể như đầu tư và khoa học, mà còn ở một điều gì đó cơ bản hơn có thể nhìn ra ngoài và hiểu xã hội khác.

Không có gì sai khi nhiều chính phủ nhận sai

Rõ ràng nếu tất cả chúng ta đặt ra những câu hỏi hay hơn khi bắt đầu đại dịch thì chúng ta sẽ sớm đưa ra kết luận tốt hơn về virus. Với một điều chưa từng có như cuộc khủng hoảng này, nhiều chính phủ gặp sự cố lần đầu tiên là điều dễ hiểu.

Tuy nhiên, xu hướng này không nên được cho phép thoái hóa thành niềm tin rằng, chúng ta nên có một cuộc cạnh tranh để đánh giá các phản ứng khác nhau của các quốc gia đối với nhau. Một số quốc gia như Hàn Quốc và New Zealand đã làm rất tốt trong công tác đối phó với đại dịch. Nhưng ngay cả ở những quốc gia có tỉ lệ tử vong thấp nhất vẫn có những bài học đáng học hỏi.

Điều này không có nghĩa là chúng ta không thể tự hào về thành tựu của các quốc gia khác nhau trong cuộc khủng hoảng chưa từng có này. Ở Anh, một quốc gia châu Âu hạng trung đã đi đầu trong rất nhiều ngành khoa học hấp dẫn. Các trường đại học lớn của Anh như Đại học Oxford và Đại học Hoàng gia London là trung tâm giải quyết vấn đề virus.

Mỹ xây dựng trên làn sóng nhập cư

Thực tế là nhiều nhà nghiên cứu khoa học hàng đầu của Anh lại đến từ Trung Quốc. Phải thừa nhận rằng, thành công thường đến từ các xu hướng dài hạn cụ thể trong xã hội. Các siêu cường khoa học hàng đầu thế giới vẫn là Mỹ, bởi đó là một quốc gia được xây dựng trên làn sóng nhập cư. Một vấn đề khác là Mỹ trong thời điểm hiện tại không thân thiện với người nhập cư.

Tuy nhiên, lịch sử chào đón những làn sóng của những con người sắc sảo, chu đáo và chăm chỉ từ khắp nơi trên thế giới đã mang lại cho Mỹ sức mạnh lâu dài. Điều này nhìn chung sẽ giúp Mỹ đổi mới, thay đổi và sẽ tồn tại rất lâu sau khi bất kỳ nhà lãnh đạo hay đảng nào cụ thể rời khỏi chức vụ.

Cho dù họ là những người ưu tú đưa ra chính sách hay cư dân mạng trên phương tiện truyền thông xã hội, cuộc khủng hoảng đã khiến mọi người hướng tới cách phản ứng dễ gây hiểu lầm nhất: tuyên bố rằng những gì đã xảy ra là lỗi của người khác và đặc biệt là người nước ngoài. Điều này phải nhanh chóng chấm dứt.

Ngừng lãng phí thời gian trong các cuộc thảo luận toàn cầu

Thế giới mới cần những cơ chế tốt hơn nhiều để đặt ra những câu hỏi hóc búa cho xã hội chúng ta và cả những người khác nữa. Không ai được miễn từ sự nghiêm ngặt mới. Vì vậy, hãy cởi mở với các ý tưởng của các nhà hoạch định chính sách từ khắp nơi trên thế giới. Con người không nhất thiết chỉ quen với việc chỉ trích, mà còn nên tích cực chào đón những ý tưởng mới. Hãy từ bỏ việc lãng phí thời gian bằng nhiều cuộc thảo luận quốc tế và sự phân chia ngôn ngữ sai lệch.

Thay vào đó, hãy tập trung vào chính chúng ta. Chúng ta hãy kết bạn với những người mới. Tất cả chúng ta đều đang cố gắng hết sức và thành thật nói cho chúng ta biết chúng ta đang ở đâu. Nhiều trong số đó không phải là những cuộc trò chuyện công cộng, mặc dù một vài trong số chúng nên như vậy. Nhưng các nhà hoạch định chính sách ở Mỹ và Trung Quốc, hai quốc gia trung tâm của trật tự thế giới mới, cần phải sắp xếp khẩn cấp cho một số cuộc trò chuyện thẳng thắn. Các nhà lãnh đạo chính trị hàng đầu cần phải có những người xung quanh giúp phát hiện lỗ hổng trong bất cứ điều gì mà họ có thể nghĩ ra. Những người giúp thu hút mọi người từ phía bên kia, từ tất cả các lĩnh vực. Những người có thể thẳng thắn nói: đây là nơi bạn đang đi đúng và đây là nơi bạn đang sai.

Nước Anh cũng có thể đóng vai trò trong việc này. Anh không còn là cường quốc thế giới như nó đã từng từ một trăm năm trước. Tuy nhiên, Anh đã đóng một vai trò trong việc giáo dục và thu hút sinh viên từ khắp nơi trên thế giới. Đó là một điểm đến thương mại và tài chính hàng đầu và nó có phương tiện truyền thông sáng tạo được tôn trọng trên toàn thế giới.

Tuy nhiên, lịch sử của Anh có thể có vấn đề. Một cuộc tranh luận đáng lẽ phải xảy ra từ nhiều năm trước thì chỉ trong tháng này, họ mới thừa nhận tội ác được thực hiện bởi buôn bán nô lệ trong thế kỷ 19. Nhưng việc chúng ta sẵn sàng có một cuộc trò chuyện ồn ào, khàn khàn và đôi khi đau đớn về quá khứ của chính chúng ta là một dấu hiệu cho thấy chúng ta có thể thay đổi. Tất cả các xã hội đều phạm sai lầm với COVID-19 và nhiều thứ khác.

Cách tiếp cận toàn cầu để giải quyết các vấn đề cần thiết

Cuối cùng, chúng ta phải hướng sự chú ý trở lại các quốc gia đang tìm cách xác định cuộc hội thoại toàn cầu. 5 trong số họ là thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc Trung Quốc, Nga, Anh, Pháp và Mỹ.

Cho đến nay, phần lớn những gì các quốc gia đó đã làm rất tập trung vào bên trong, mặc dù đã có một số trường hợp ngoại lệ về hợp tác khoa học trên toàn thế giới. Cần phải có một sự tập trung mới vào cách tiếp cận toàn cầu, kết hợp kiểm soát dịch bệnh, quản trị tốt và một bộ giá trị mới nhằm đáp ứng khả năng tối thượng của cá nhân con người.