Tình hình xuất khẩu hàng may mặc Việt Nam hiện nay

Trước tình hình xuất khẩu hàng may mặc đang sụt giảm, truyền thông Việt Nam và giới làm may mặc Việt Nam đang đưa ra bức tranh về xuất khẩu hàng may mặc với thông điệp “Việt Nam bị Bangladesh cạnh tranh gay gắt, giành mất các đơn hàng và chiếm mất vị trí thứ 2 thế giới về xuất khẩu hàng may mặc”.

“Ngành dệt may Việt Nam đã bị mất đơn hàng vào tay Bangladesh, và có thể bị quốc gia này lấy lại vị trí số 2 thế giới trong năm 2023, trong đó có nguyên nhân do chậm chuyển đổi xanh”.

“Đối thủ đang “giật” đơn hàng của Việt Nam là Bangladesh”, “vì sao dệt may Việt Nam thiếu đơn hàng nhưng Bangladesh lại làm không kịp nghỉ?”, “Nếu cạnh tranh với Bangladesh về giá, doanh nghiệp dệt may Việt Nam sẽ lỗ ít nhất 15%”.

Là người đã từng lăn lộn kinh doanh ở Bangladesh nhiều năm, có hiểu biết và trải nghiệm kha khá về kinh tế Bangladesh, tôi khá ngạc nhiên và bất ngờ với các thông tin trên.

Sự thật là từ xa xưa đến giờ, Bangladesh luôn là quốc gia đứng thứ 2 thế giới về xuất khẩu hàng may mặc, may mặc chính là niềm tự hào hiếm hoi của người dân Bangladesh. Trong tủ của tôi hiện còn rất nhiều quà tặng bằng đồ dệt may (chăn, ga, khăn trải bàn) của các ông bạn Bangladesh. Bangladesh có 20 triệu lao động trong ngành may mặc, tỷ trọng hàng xuất khẩu hàng may mặc có năm chiếm đến 83% tổng giá trị hàng xuất khẩu của họ.

Theo số liệu thống kê thì từ năm 2015 đến nay Bangldesh luôn đứng trên Việt Nam một bậc và chỉ có duy nhất năm 2020 Việt Nam vượt lên trên Bangladesh đứng số 2 (nhưng chỉ cao hơn có 1.75% thôi), lý do là năm 2020 Bangladesh bị dịch Covid-19 nặng hơn Việt Nam, ngay sau đó năm 2021 Bangladesh đã lấy lại ngay vị trí số 2 về may mặc của mình.

Số liệu tham khảo về xuất khẩu hàng may mặc Việt Nam - Bangladesh từ 2015 đến nay như sau (đơn vị tỷ USD): [2015]: 22 - 26 (tỷ USD); [2016]: 25 - 28, [2017]: 26.7 - 29.3, [2018]: 31.5 - 32.5, [2019]: 30.6 - 33.6, [2020]: 28.6 - 28.1, [2021]: 31.2 - 35.8, [2022]: 37.93 - 38.73 (tỷ USD).

Như vậy có thể nói chính chúng ta đã và đang cạnh tranh gay gắt với Bangladesh và muốn vượt lên trên Bangladesh về xuất khẩu hàng may mặc, chứ không phải Bangladesh cạnh tranh gay gắt với Việt Nam và đang đe doạ Việt Nam, chính Việt Nam mới đang đe doạ Bangladesh và đang rút ngắn dần khoảng cách (từ khoảng cách 4 tỷ USD năm 2015 xuống còn 0,8 tỷ năm 2022).

Ngay cả thông tin “chúng ta đang thiếu đơn hàng trong khi Bangladesh làm không kịp nghỉ” cũng không thật chính xác, thông tin mới nhất là tháng 4-2023 xuất khẩu hàng may mặc của Bangladesh cũng giảm 15.48% so với T4-2022, nghĩa là tỷ lệ giảm là tương đương nhau (Bangladesh chậm một nhịp) và sự sụt giảm là do nhu cầu mua sắm của các nước Âu Mỹ giảm.

Làm kinh tế mà thông tin không chuẩn thì khi khó khăn sẽ đưa ra những nhận định, những đánh giá về nguyên nhân sai và tất yếu sẽ đưa ra các biện pháp và các hành động sai, kết quả là rất khó vượt qua khó khăn.

PS: bạn nào có người nhà làm về may mặc hoặc quan chức trong ngành may mặc, gửi giúp mình bài này cho họ đọc để họ có cái nhìn đa chiều hơn.