Tình hình Myanmar: Đồng Kyat suy yếu, kinh tế dự kiến sụt giảm 18%

Nền kinh tế Myanmar dự kiến giảm 18% trong năm nay giữa bối cảnh bất ổn chính trị ngày càng sâu sắc và sự gia tăng của Covid-19.

Báo cáo Giám sát Kinh tế Myanmar của WB được công bố hôm nay (26/7) cho thấy, nền kinh tế Myanmar có thể tiếp tục ảnh hưởng trong những tháng tới.

Lao đao vì Covid-19

Dự báo vào tháng 6 của Fitch Solutions, một chi nhánh của nhóm xếp hạng tín dụng toàn cầu cũng ước tính, kinh tế Myanmar sẽ giảm 20% trở lên trong năm tài chính tính đến ngày 30/9.

WB thừa nhận rằng, đại dịch sẽ tác động đáng kể đến nền kinh tế và đe dọa ngay lập tức đến cuộc sống và sinh kế của người dân. Tình trạng này có thể kéo dài đến năm 2022.

Tính đến ngày 24/7, Myanmar báo cáo tổng cộng gần 260.000 ca mắc Covid-19 và 6.460 trường hợp tử vong. Trung bình có khoảng 6.000 ca mắc mới mỗi ngày.

Sự bùng phát của đại dịch Covid-19 đã hạ thấp dự báo của WB khoảng 5 điểm phần trăm so với dự báo trước đó, thu hẹp 13% trong tổng sản phẩm quốc nội của Myanmar trong năm tài chính này.

Kim Alan Edwards, nhà kinh tế cấp cao của WB về Myanmar cảnh báo, kinh tế sẽ tiếp tục thu hẹp vào cuối năm do đại dịch.

Ông Edwards nhấn mạnh: “Mặc dù đã có những dấu hiệu ổn định ban đầu ở một số khu vực trong tháng 5,6/2021, tuy nhiên hoạt động kinh tế nói chung vẫn rất yếu và có khả năng sẽ tiếp tục thu hẹp từ tháng 7/2021 trở đi”.

Báo cáo cho biết, triển vọng kinh tế bị suy yếu do nhu cầu tiêu dùng suy giảm, vốn đã bị ảnh hưởng kể cuộc chính biến quân sự từ ngày 1/2. Thu nhập của người lao động bị ảnh hưởng, các hạn chế về hậu cần, vận tải, hoạt động đầu tư mới và đơn đặt hàng nhà máy mới đều bị suy giảm.

Bên cạnh đó, dịch vụ y tế, giáo dục và kinh doanh quan trọng đã bị gián đoạn, một phần do ảnh hưởng từ chính biến và các cuộc đình công liên quan của công nhân.

Theo báo cáo của WB, doanh nghiệp và lĩnh vực tài chính cũng bị ảnh hưởng nặng nề bởi cuộc khủng hoảng. Tình trạng thiếu thanh khoản và sự gián đoạn của lĩnh vực ngân hàng cũng đã đè nặng lên nền kinh tế, khiến các doanh nghiệp gặp khó trong quá trình trả lương cho nhân viên, trao đổi hàng hóa với các đối tác. Ngoài ra, việc truy cập Internet cũng bị hạn chế rất nhiều trong suốt tháng 3/2021.

Đồng Kyat mất giá 23%

Hơn 3/4 trong số 500 công ty được WB khảo sát vào tháng 6 cho biết, tác động của cuộc chính biến còn tồi tệ hơn khủng hoảng Covid-19 vào năm ngoái.

Kết quả này cũng phù hợp với kết quả của một cuộc khảo sát chung của các phòng thương mại có trụ sở tại Yangon vào tháng 4/2021. Cuộc khảo sát chỉ ra rằng, hơn một nửa số công ty được hỏi đã trải qua tình trạng thiếu hụt dòng tiền vào tháng 6/2021, buộc gần 40% công ty phải dựa vào các khoản vay từ gia đình và bạn bè như một nguồn tài chính chủ yếu.

Báo cáo của WB cũng chỉ ra rằng, khoảng 1 triệu việc làm có thể bị mất ở Myanmar, tương đương khoảng 4-5% tổng số việc làm vào năm 2019.

Tuy nhiên, theo một số nhà kinh tế độc lập làm việc tại Myanmar, con số đó có thể cao hơn nhiều. Nếu tính cả những người lao động trong khu vực kinh tế phi chính thức và những người bị sa thải, thì số người mất việc có thể lên tới hơn 1/4 lực lượng lao động của Myanmar.

Tương tự, tỷ lệ lạm phát dự kiến sẽ tăng ​​6% trong năm nay, tăng từ mức 5,8% vào năm 2020, với những dấu hiệu gần đây về việc tăng tốc in tiền giấy mới. Bên cạnh đó, giá nhiên liệu tại quốc gia này đã tăng 50% kể từ cuối tháng 1/2021.

Đồng Kyat của Myanmar cũng đang ngày càng khan hiếm và đã mất giá 23% so với đồng USD từ ngày 1/2 đến giữa tháng 7. Sự suy yếu của đồng Kyat, kết hợp với sự gián đoạn thương mại đã khiến giá nhiên liệu và các sản phẩm nhập khẩu khác tăng lên.

Viễn cảnh lạm phát sẽ tăng tốc đáng kể trong nửa cuối năm, do các yếu tố như giá lương thực có khả năng tăng mạnh ở các khu vực thâm hụt lương thực của đất nước. Một số nhà kinh tế thậm chí còn cảnh báo rằng, lạm phát có thể lên tới hai con số trong vòng vài tháng tới.

Mặc dù các ngân hàng mở cửa trở lại và Ngân hàng Trung ương Myanmar cũng nhiều lần can thiệp vào thị trường tiền tệ nhưng tiền mặt vẫn tiếp tục thiếu hụt trong bối cảnh khả năng tiếp cận các dịch vụ ngân hàng và thanh toán bị hạn chế.

Cũng theo WB, việc các cơ sở giáo dục phải đóng cửa hoặc hoạt động gián đoạn có thể "xóa sổ" nguồn nhân lực trong hai thập kỷ. Các trường học đã đóng cửa trong suốt năm 2020 và nửa đầu năm 2021 đang tiếp tục phải ngừng hoạt động do sự hồi sinh của Covid-19.

Ở khu vực nông thôn, nông dân bị ảnh hưởng bởi giá bán buôn một số loại cây trồng giảm, giá đầu vào cao hơn và khả năng tiếp cận tín dụng hạn chế.

Về mặt thương mại, WB ước tính, xuất khẩu trong 5 tháng tính đến ngày 30/6 thấp hơn 18% so với cùng kỳ năm 2020, trong khi nhập khẩu thấp hơn 26%.

Tuy nhiên, số liệu từ UN Comtrade, kênh dữ liệu thương mại lớn nhất thế giới cho thấy, con số xuất, nhập khẩu của Myanamar có thể thấp hơn đáng kể so với ước tính của WB, do những hạn chế về thương mại do việc đóng cửa các cửa khẩu biên giới gần đây, bao gồm cả các cửa khẩu với Trung Quốc và Thái Lan.