Tiềm năng ngành ô tô Việt Nam nhìn từ thương vụ rót vốn của Mitsui vào Tasco Auto

Việc chốt deal vào thời điểm này đồng nghĩa 2 bên đã "tìm hiểu nhau" ở lúc thị trường khó khăn nhất trong năm 2023 và muốn sớm tận dụng đà phục hồi cũng như tiềm năng tăng trưởng dài hạn của thị trường ô tô Việt Nam.

Ngành ô tô dự kiến duy trì mức tăng trưởng 2 chữ số trong dài hạn

Sau khi tăng trưởng ấn tượng trong năm 2022, thị trường ô tô Việt Nam đã nhanh chóng sụt giảm mạnh trong năm 2023 khi sản lượng toàn thị trường (VAMA + Hyundai Thành Công) sụt giảm khoảng 24% về gần 370.000 xe do sức cầu yếu đến từ những khó khăn của kinh tế trong nước và thế giới.

Dù vậy thì ngay trong giai đoạn khó khăn đó, các doanh nghiệp ô tô vẫn giữ vững niềm tin về cơ hội tăng trưởng dài hạn của thị trường. Trong năm, các hãng cho ra mắt gần 40 mẫu xe mới. Những thương hiệu mới cũng đồng loạt xuất hiện tại Việt Nam, điển hình như Lynk&Co mang đến cho khách hàng nhiều lựa chọn và tăng cạnh tranh trên thị trường xe ô tô.

Cũng trong năm 2023, với mục tiêu hoàn thiện trọn vòng đời chuỗi dịch vụ của ngành ô tô (nhập khẩu, phân phối xe mới, kinh doanh xe cũ, bảo hiểm ô tô, thu phí điện tử không dừng…), CTCP Tasco đã sở hữu SVC Holdings (nay là Tasco Auto) - hệ thống phân phối ô tô lớn nhất Việt Nam với thị phần trong VAMA khoảng hơn 13%, nắm giữ hơn 20% thị phần của một loạt thương hiệu như Volvo (100% thị phần), Lynk & Co, Toyota, Ford, Mitsubishi… với hệ thống hơn 90 showroom trên toàn quốc.

Tiềm năng ngành ô tô Việt Nam nhìn từ thương vụ rót vốn của Mitsui vào Tasco Auto

Việt Nam nằm trong những thị trường ô tô tăng trưởng nhanh nhất thế giới giai đoạn 2015-2020

Báo cáo thường niên 2023 của Tasco nhận định trong dài hạn, động lực tăng trưởng của ngành ô tô Việt Nam đến từ sự gia tăng tầng lớp trung lưu. IMF dự báo đến năm 2025, GDP bình quân đầu người của Việt Nam đạt khoảng 4.688 USD (CAGR 2020-2025 đạt 5,8%) giúp cho dân số tầng lớp trung lưu Việt Nam dự kiến sẽ tăng mạnh trong 10 năm tới, điều này sẽ thúc đẩy sự gia tăng nhu cầu đối với tất cả các loại hàng hóa cao cấp.

Bên cạnh đó, những chính sách phát triển đường cao tốc, nâng cấp hạ tầng giao thông cũng như quy hoạch phát triển đô thị mở rộng ra các khu vực vùng ven, đô thị vệ tinh… đều là những động lực thúc đẩy phát triển của ngành ô tô.

Theo dự báo của Bộ công thương tại Dự thảo Chiến lược phát triển ngành ô tô đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, thị trường ô tô Việt Nam còn nhiều dư địa tăng trưởng. Tổng sản lượng xe ô tô đến năm 2035 đạt khoảng 1,5 triệu chiếc, tương đương tốc độ tăng trưởng CAGR giai đoạn 2024-2035 đạt khoảng 13%-14%.

Cái bắt tay giữa 2 ông lớn khi thị trường bắt đầu ấm dần lên

Sang nửa đầu năm 2024, thị trường vẫn chưa thực sự khởi sắc nhưng những tín hiệu tích cực đã dần xuất hiện nhiều hơn. Tính đến tháng 7, thị trường đã trải qua 4 tháng liên tục tăng trưởng dương so với cùng kỳ.

Không chỉ ở các số liệu bán hàng, sự ấm lên của thị trường ô tô cũng được thể hiện qua kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp kinh doanh ô tô lớn trên thị trường chứng khoán đã khả quan hơn rất nhiều.

Doanh thu quý 2 của Savico (công ty thành viên của Tasco Auto) tăng 19% lên gần 5.300 tỷ, lợi nhuận trước thuế qua đó tăng vọt từ 4 lên 80 tỷ đồng. Hay Haxaco, doanh nghiệp kinh doanh 2 thương hiệu Mercedes và MG cũng báo doanh thu tăng 40% lên hơn 1.100 tỷ.

Giữa những thông tin tích cực đó, thị trường ô tô lại đón nhận thêm một thương vụ rất đáng chú ý khi tập đoàn Nhật Bản Mitsui & Co đã chính thức ký thỏa thuận để trở thành cổ đông chiến lược của Tasco Auto.

Mitsui & Co là một trong những tập đoàn đa lĩnh vực hàng đầu của Nhật Bản, trong đó, mảng mobility (bao gồm kinh doanh ô tô, máy móc phụ tùng, cũng như các dịch vụ liên quan ngành hàng hải, hàng không, đường sắt…) là một trong những trụ cột.

Mảng mobility của Mitsui & Co hiện diện tại hơn 60 quốc gia, vùng lãnh thổ với hoạt động kinh doanh trải dài ở nhiều lĩnh vực. Mảng ô tô và vận tải là một trong những trọng tâm đầu tư của Mitsui với việc tham gia đầu tư vào khoảng hơn 100 công ty trên 26 nước, vùng lãnh thổ, cung cấp nhiều dòng sản phẩm, dịch vụ đa dạng.

Tại Bắc Mỹ, Mitsui là đối tác chiến lược của Penske, một trong những tập đoàn phân phối ô tô lớn nhất thế giới với quy mô hơn 3.200 chi nhánh và 30 thương hiệu xe. Mitsui cũng đã đầu tư vào PAG - công ty con chuyên phân phối bán lẻ ô tô Penske từ những năm 2001, và tiếp tục xây dựng liên doanh Penske Truck Leasing (PTL), cho thuê đội xe tải vào năm 2015, giúp Mitsui thâm nhập vào chuỗi dịch vụ cho thuê, vận tải và logistics trên quy mô toàn cầu.

Có thể thấy, cả Mitsui và Tasco đều theo đuổi việc xây dựng chuỗi giá trị tích hợp hoàn chỉnh phục vụ cho ngành ô tô. Do vậy, cái bắt tay của 2 ông lớn này được nhìn nhận không chỉ ở việc đầu tư kinh doanh thông thường mà còn sẽ thúc đẩy thị trường ô tô phát triển, gia tăng tỷ lệ sở hữu ô tô vốn còn khá thấp nhưng đang có đà tăng trưởng cao.

Quan hệ hợp tác giữa Tasco và Mitsui tại Tasco Auto được xem là bước tiến quan trọng giúp Tasco hiện thực hóa các mục tiêu chiến lược của Công ty. Tasco Auto gần đây cũng chia sẻ về kế hoạch hướng lên thượng nguồn với dự án nhà máy lắp ráp ô tô (CKD) với đối tác thuộc top 10 nhà sản xuất OEM toàn cầu. Đây cũng là mảng Mitsui cũng đã có nhiều kinh nghiệm ngay tại khu vực Đông Nam Á khi tham gia vào các liên doanh Daihatsu Malaysia hay Toyota Motor Philippines.

Trong bối hiện tại, quan hệ hợp tác chiến lược giữa hai tập đoàn Tasco và Mitsui được thúc đẩy bởi tầm nhìn chung về việc tận dụng các cơ hội tăng trưởng mạnh mẽ trong dài hạn của lĩnh vực ô tô, mang lại sự kết hợp giữa các lợi thế hàng đầu của Tasco trong lĩnh vực dịch vụ ô tô tại Việt Nam với kinh nghiệm, mạng lưới quốc tế và tiềm lực mạnh mẽ của Mitsui trên toàn Thế giới. Sự kết hợp này sẽ giúp tận dụng tối đa các thế mạnh của cả hai bên để phát triển và mở rộng kinh doanh, tăng hiệu quả hoạt động.

Đáng kể nhất là dự án khí Lô B – Ô Môn với việc vào cuối tháng 3/2024, một công ty con của Mitsui & Co là Mitsui Oil Exploration Co. (MOECO) đã ra thông cáo về việc sẽ đầu tư 560 triệu USD vào chuỗi dự án điện – khí trọng điểm này.