Thượng đỉnh Nga-Iran-Thổ Nhĩ Kỳ: Khi Syria chỉ là câu chuyện mở màn

Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan ngày 19/7 cùng tới thăm Iran và tham dự thượng đỉnh 3 bên và tổ chức 3 hội nghị thượng đỉnh song phương, để bàn về nhiều vấn đề nóng của khu vực và quốc tế.

Iran đăng cai hội nghị thượng đỉnh 3 bên Nga – Iran – Thổ Nhĩ Kỳ, bàn về cuộc chiến tại Syria, theo định dạng Astana, chính là lý do chính đưa Tổng thống Nga và Thổ Nhĩ Kỳ tới Iran ngày 19/7.

Ngoại trưởng Iran Hossein Amirabdollahian cho biết: “Thay vì tiếp tục cuộc chiến và di tản thêm nhiều người dân Syria, chúng ta có thể giúp giải quyết câu chuyện Syria thông qua các giải pháp chính trị. Ngoài ra, vấn đề đưa người tị nạn Syria trở về nhà ; kiến tạo hòa bình, ổn định và an ninh tại Syria sẽ là nội dung nghị sự của cuộc họp ba bên này”.

Tổng thống 3 nước sẽ cùng ngồi lại, để ngăn chiến dịch quân sự mới mà Thổ Nhĩ Kỳ cảnh báo có thể tiến hành nhằm vào người Kurd tại miền Bắc Syria. Tuy nhiên, thực tế Syria vẫn chỉ là một câu chuyện cần được Nga – Iran – Thổ Nhĩ Kỳ thảo luận thêm; quốc tế vẫn dành sự quan tâm nhiều hơn cho những cuộc gặp song phương giữa 3 vị Tổng thống này.

Với Tổng thống Nga Putin, đây là chuyến thăm đầu tiên của ông tới một quốc gia bên ngoài khối Xô-viết kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine. Chuyến thăm diễn ra không lâu sau khi Tổng thống Mỹ thăm Trung Đông, nên càng nhận được nhiều sự quan tâm từ cộng đồng quốc tế.

Cuộc gặp giữa Tổng thống Nga Putin và Lãnh tụ tối cao – Đại giáo chủ Iran được kỳ vọng tạo ra một liên minh “gắn kết hơn”, với sự hợp tác nhiều hơn, giữa 2 quốc gia đang “bị Mỹ và phương Tây kìm hãm”.

Cuộc gặp phát đi thông điệp “rõ ràng” về sự đối đầu mạnh mẽ hơn của Iran và Nga với phương Tây. Những câu chuyện lợi ích về dầu mỏ của Nga, Iran trên thị trường quốc tế; chương trình hạt nhân gây tranh cãi của Iran; hay những đồn đoán về những hợp đồng quân sự của hai bên cũng sẽ là nội dung mà Tổng thống Nga sẽ trao đổi với giới chức nước chủ nhà trong chuyến thăm này.

Theo người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov, Nga cũng sẽ làm việc với phía Iran để loại bỏ dần đồng USD trong các giao dịch thương mại giữa hai nước.

Tại Tehran, cuộc gặp giữa Tổng thống Nga Putin và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan cũng tạo ra một sức hút vô cùng lớn. Bởi ngoài vấn đề Syria, nó sẽ bàn tới cuộc xung đột Nga – Ukraine. Đây sẽ là cuộc gặp đầu tiên giữa Tổng thống Nga với một lãnh đạo quan trọng trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây dương NATO.

Câu chuyện Thổ Nhĩ Kỳ trung gian cho Nga và Ukraine để đưa hàng ngũ cốc Ukraine trở lại thị trường quốc tế được rất nhiều bên quan tâm. Nếu Tổng thống Nga – Thổ Nhĩ Kỳ đạt được sự nhất trí trong việc thiết lập một hành lang biển an toàn tại biển Đen, để ngũ cốc Ukraine trở lại thị trường, thì cơn sốt giá cả mặt hàng lương thực toàn cầu sẽ được hạ nhiệt một phần.

Điều này cũng mở ra hi vọng rằng, Thổ Nhĩ Kỳ - quốc gia NATO không tham gia trừng phạt Nga- có nhiều cơ hội thành công trong việc trung gian cho các cuộc đàm phán hòa bình Nga – Ukraine “có thể có” trong tương lai./.