Thực trạng hoang tàn của dự án siêu lớn tại Đồng Nai đang bị thanh tra

Các dự án bị thanh tra là những dự án lớn có kinh phí đầu tư khủng tại Đồng Nai và cũng liên quan đến thời đương nhiệm của một nguyên lãnh đạo từng 'dính chàm'.

Ngày 14/5, tin từ UBND tỉnh Đồng Nai cho biết địa phương vừa ban hành Quyết định số 1171 về việc giám sát hoạt động của Đoàn thanh tra đối với 3 dự án tại huyện Cẩm Mỹ (Đồng Nai).

Trung tâm ứng dụng công nghệ sinh học. Ảnh: H.Giang

3 dự án bị thanh tra gồm: đập dâng cấp nước mặt Suối Cả và hệ thống xử lý nước tại xã Xuân Đường, đầu tư hạ tầng kỹ thuật Trung tâm Ứng dụng công nghệ sinh học Đồng Nai giai đoạn 1 và đầu tư xây dựng Trung tâm chiếu xạ tỉnh Đồng Nai.

Cả 3 dự án trên thuộc Khu công nghệ sinh học Đồng Nai.

Khu công nghệ sinh học Đồng Nai là dự án nằm trên địa bàn huyện Cẩm Mỹ, được triển khai bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước do Sở Khoa học Công nghệ Đồng Nai làm chủ đầu tư.

Dự án siêu lớn tại Đồng Nai này được khởi công xây dựng từ năm 2010, có diện tích 226 ha tại xã Xuân Đường, huyện Cẩm Mỹ (Đồng Nai) với tổng nguồn vốn xây dựng hạ tầng ban đầu khoảng 1.000 tỷ đồng, từ nguồn vốn ngân sách địa phương và một phần nguồn vốn của trung ương.

Khi đi vào hoạt động, Trung tâm ứng dụng công nghệ sinh học Đồng Nai nhận nhiệm vụ thực hiện sản xuất công nghiệp công nghệ sinh học gắn liền với hoạt động nghiên cứu, nối kết các hoạt động đào tạo và các hoạt động thương mại công nghệ.

Trung tâm thu hút các dự án đầu tư trong và ngoài nước, thúc đẩy các hoạt động chuyển giao công nghệ, đào tạo chuyên biệt và phát triển sản xuất sử dụng công nghệ sinh học, thích ứng sản phẩm.

Việc xây dựng Trung tâm ứng dụng công nghệ sinh học là tiền đề để tiến tới xây dựng một khu công nghệ cao chuyên ngành về công nghệ sinh học và một khu đô thị khoa học.

Cận cảnh dự án bị thanh tra. Ảnh: H.Giang

Trung tâm đóng vai trò gắn kết khoa học kỹ thuật công nghệ với sản xuất, kết nối giữa các cơ sở nghiên cứu khoa học, nông dân và doanh nghiệp tại địa phương và các vùng lân cận.

Được biết, trên thực tế, từ khi đi vào hoạt động đến nay (tập trung ở giai đoạn 2012-2016), có 29 đề tài, dự án khoa học trong lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi do Sở Khoa học - Công nghệ đầu tư tại Trung tâm ứng dụng công nghệ sinh học Đồng Nai với kinh phí cả trăm tỷ đồng.

Hiện đa số các đề tài nghiên cứu đã kết thúc nhưng nhiều mô hình còn vướng mắc trong quá trình bàn giao hoặc chưa có hướng đầu tư mới. Theo đó, cơ sở hạ tầng, máy móc, thiết bị được đầu tư của nhiều đề tài đang để không và ngày càng xuống cấp khiến khung cảnh tại trung tâm này khá hoang tàn, xập xệ.

Gần 40 nhà màng rộng hàng hécta hầu như để hoang, nóc màng, lưới bên hông rách bung; hệ thống tưới nước tiết kiệm công nghệ cao cũng bị hư hỏng nặng, xung quanh cỏ dại mọc đầy. Theo báo cáo của Ban Quản lý khu công nghệ cao công nghệ sinh học Đồng Nai, đơn vị chỉ mới được bàn giao 2/7 mô hình nhà màng (thuộc nhóm 6 đề tài trồng rau, quả trong nhà màng), còn lại đang trong quá trình nghiệm thu hoặc chưa hoàn tất quyết toán.

Vào thời điểm này, hầu như tất cả các nhà màng đều bị hư hỏng và không còn sử dụng được. Các trại nuôi dúi, chồn, gà Đông Tảo, heo rừng… mỗi đề tài từng được đầu tư hàng tỷ đồng cũng khá hoang tàn, nhiều trại để trống vì không còn vật nuôi. Các mô hình vườn cây như: thanh long, tiêu, sầu riêng, bơ... phát triển èo uột, hầu như đều bị dịch bệnh với tỷ lệ cây chết cao.

Theo ông Nguyễn Hữu Tài, đại diện Ban Quản lý khu công nghệ cao công nghệ sinh học Đồng Nai, có nhiều nhà màng sinh học đã xuống cấp nên đơn vị đang cố nâng cấp để thực hiện các dự án. Hiện đơn vị đã lần lượt thanh lý các mô hình chăn nuôi như dúi, chồn hương, nuôi bò Droughtmaster do không hiệu quả. Mục đích để dùng đất thực hiện các mô hình khác. Đối với các mô hình không hiệu quả, ban quản lý cũng sẽ phối hợp với Sở Khoa học - Công nghệ và các cơ quan có liên quan để xem xét dừng thực hiện.

Để quá trình thanh tra diễn ra công khai, minh bạch, UBND tỉnh Đồng Nai đã cử ông Nguyễn Xuân Hà, Phó Chánh Thanh tra tỉnh Đồng Nai làm trưởng đoàn thanh tra. Tham gia đoàn thanh tra còn có giám đốc các Sở: KH-ĐT, GTVT, TN-MT, Tài chính, NNPTNT, KH-CN, Chủ tịch UBND huyện Cẩm Mỹ, Trưởng ban Quản lý Khu công nghệ cao công nghệ sinh học Đồng Nai…

Nội dung thanh tra gồm: việc chấp hành các quy định của pháp luật về công tác quản lý, sử dụng đất, trình tự, thủ tục đầu tư, quản lý dự án, thanh quyết toán kinh phí từ nguồn kinh phí ngân sách nhà nước cấp… với thời hạn thanh tra là 45 ngày.

Trước đó, ngày 20/4/2022, Chánh Thanh tra tỉnh Đồng Nai đã có Tờ trình số 82/TT-NV2 đề nghị thành lập Đoàn thanh tra liên ngành đối với 3 dự án trên.

Được biết, liên quan đến một số dự án nêu trên, trước đó, tháng 2/2021, Công an tỉnh Đồng Nai đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với ông Phạm Văn Sáng, nguyên Giám đốc Sở KH-CN tỉnh Đồng Nai về hành vi vi phạm quy định đầu tư công trình xây dựng gây thất thoát của Nhà nước 27 tỷ đồng. Do ông Sáng bỏ trốn ra nước ngoài nên hiện cơ quan công an đã truy nã quốc tế.