Thứ trưởng Bộ Công Thương lý giải nguyên nhân khiến ôtô ở Việt Nam đắt đỏ

Trong buổi họp báo Chính phủ thường kỳ diễn ra vào chiều 2/12, Thứ trưởng Bộ Công Thương nêu những lý do khiến giá ôtô tại Việt Nam cao hơn nhiều so với các nước trong khu vực.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho hay, liên quan đến việc sản xuất, lắp ráp ôtô trong nước và giá thành mặt hàng ôtô, có thể khẳng định là đối với bất cứ quốc gia nào, nhất là những nước có đến 100 triệu dân như Việt Nam, ngành công nghiệp ôtô hết sức quan trọng.

Nội dung này đã được Thủ tướng nhấn mạnh nhiều lần. "Chúng ta phải nhìn nhận một thực tế đúng là giá thành ôtô ở Việt Nam hiện nay đang cao so với các nước khác, kể cả những nước đang phát triển cũng như những nước xung quanh chúng ta", Thứ trưởng Hải nói.

Thứ trưởng Bộ Công Thương cho biết, để tạo nên giá thành một chiếc ôtô, có hai phần hết sức quan trọng. Một là sản xuất lắp ráp trong nước thì chúng ta được giảm giá thành. Phần thứ hai là thuế phí hiện chiếm một phần tương đối lớn trong tỉ lệ tạo thành giá thành.

Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương, hiện nay, nguyên nhân để giá thành cao so với giá sản xuất ở các quốc gia, lãnh thổ khác, như: Dung lượng thị trường của chúng ta là còn nhỏ do ngành công nghiệp ôtô của Việt Nam chưa đủ các điều kiện thị trường và những yếu tổ khác để phát triển giống như các quốc gia khác trên thế giới cũng như trong khu vực, trong khi chúng ta cũng phải chịu sự cạnh tranh rất khốc liệt của các đối thủ khác như Trung Quốc, Hàn Quốc, Ấn Độ và kể cả các nước ASEAN.

Việt Nam đi sau, phát triển sau so với các nước khác, kể cả các nước trong khu vực chứ đừng nói là các nước tiên tiến trên thế giới, trong khi chúng ta đã hội nhập rất sâu rộng vào nền kinh tế thế giới và đã ký kết rất nhiều hiệp định thương mại tự do, nên chúng ta phải thực hiện.

"Chính vì vậy, dư địa để can thiệp bằng chính sách vào phát triển công nghiệp, trong đó có công nghiệp ôtô, không lớn, vì phải tuân thủ các cam kết quốc tế, có nghĩa là không phải chúng ta muốn làm gì thì làm", Thứ trưởng Hải nhấn mạnh.

Lý do thứ ba vị thứ trưởng đưa ra là thực tế hiện nay Việt Nam chưa có nhiều doanh nghiệp có tầm cỡ khu vực cũng như thế giới trong lĩnh vực công nghiệp ôtô.

"Nếu tính trên đầu ngón tay thì chúng ta có thể tính đến Thaco Trường Hải, nhưng mà còn ai nữa? Liệu có phải Huyndai Thành Công ở Ninh Bình hay Vìnast hay không thì còn phải có thời gian. Như vậy chúng ta không có những đầu tàu nên rất khó để kéo những toa tàu, chính là nền sản xuất công nghiệp hỗ trợ của chúng ta. Đây là một thực tế", Thứ trưởng Hải nói.

Ông cũng chỉ ra, hiện nay tập quán kinh doanh của các nước là thường sử dụng các doanh nghiệp đã sản xuất của chính quốc gia họ về công nghiệp hỗ trợ. Chính vì vậy việc gia nhập mà chúng ta hay dùng là kết nối giữa doanh nghiệp FDI với các doanh nghiệp nội địa còn hạn chế và điều đó cũng cản trở, gây khó cho việc sản xuất ở trong nước.

"Thêm nữa là chúng ta đang rất thiếu những vật liệt cơ bản trong ngành công nghiệp sản xuất ôtô, kể cả ngành công nghiệp hỗ trợ cũng như những việc khác. Các nguyên vật liệu phục vụ sản xuất ôtô như thép chế tạo, nhựa, cao su… chúng ta đều phải nhập khẩu. Mà đã nhập khẩu thì giá thành cao, làm cho sản phẩm ôtô của chúng ta cao. Còn rất nhiều nguyên nhân dẫn đến sản xuất, lắp ráp các sản phẩm nội địa giá thành vẫn còn cao", Thứ trưởng Bộ Công Thương nói.

Chính phủ sẽ bảo vệ, tạo dựng và phát triển thị trường cho ngành ô tô trong nước

Về giải pháp, Thứ trưởng Bộ Công thương cho biết, Chính phủ sẽ bảo vệ, tạo dựng và phát triển thị trường cho ngành ôtô trong nước thông qua hàng rào kỹ thuật phù hợp với cam kết quốc tế. Có chính sách kích cầu tiêu dùng ôtô thông qua việc quy hoạch hợp lý hệ thống hạ tầng giao thông, khuyến khích tín dụng để tiêu dùng sản phẩm ôtô.

Ông cũng cho rằng, phải phát triển hạ tầng, nhất là hạ tầng giao thông. "Nếu không có đường thì không thể phát triển được ngành công nghiệp ôtô", Thứ trưởng Hải nói.

Thứ hai, chúng tôi đã họp rất nhiều lần, nắm bắt được nhu cầu, đề xuất kiến nghị của các doanh nghiệp hoạt động trong ngành ôtô của Việt Nam, kể cả trong nước và doanh nghiệp đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam để đề xuất sửa đổi và bổ sung một số quy định liên quan đến thuế, phí nhằm tăng cường khả năng cạnh tranh, thu hẹp khoảng cách về chi phí sản xuất giữa ôtô trong nước và ôtô nhập khẩu.

Điểm thứ ba là khuyến khích doanh nghiệp lớn đầu tư phát triển sản xuất ôtô, trong đó chú trọng đầu tư vào công tác nghiên cứu phát triển các ngành công nghiệp hỗ trợ, tham gia sâu vào giá trị toàn cầu của ngành này.

Một điểm lớn là có các cơ chế thu hút chính sách đầu tư từ các tập đoàn đa quốc gia vào các dự án có quy mô lớn tại Việt Nam nhưng tập trung vào các thương hiệu và dòng xe chưa có tại khu vực ASEAN để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trong nước tham gia sâu vào chuỗi sản xuất ôtô đa quốc gia và hướng tới thị trường xuất khẩu trong khu vực.

Ví dụ những nước có cơ sở sản xuất trong ASEAN rồi thì họ chỉ quan tâm đến thị trường Việt Nam thôi nhưng do vốn nhỏ nên không thể phát triển được. Nhưng như vừa qua, Mazda, Hyundai lập xưởng sản xuất ngay tại Việt Nam với sự tham gia của doanh nghiệp Việt Nam thì họ sẽ không chỉ nhìn vào thị trường nội địa của Việt Nam mà còn hướng tới xuất khẩu, điều đó hết sức quan trọng. Ngoài ra còn phải có rất nhiều chính sách liên quan đến nguồn nhân lực cho ngành công nghiệp ôtô, ngành công nghiệp hỗ trợ, kể cả về lao động, khoa học kỹ thuật.

"Đây là những chính sách mà chúng tôi đã trình và cũng có những chính sách như nghị định về công nghiệp hỗ trợ và quyết định của Chính phủ về sự phát triển của ngành công nghiệp ôtô, ngành công nghiệp cơ khí, ngành công nghiệp hỗ trợ...", Thứ trưởng Bộ Công Thương nhấn mạnh.