Thu phí tự động: Chưa đồng thuận số dư tối thiểu và phí nộp tiền

Hiện tất cả các trạm thu phí đường bộ trên toàn quốc đều lắp đặt và vận hành thu phí tự động (trừ một số trạm đặc thù Chính phủ cho phép chưa lắp đặt), đặc biệt các tuyến cao tốc chỉ thu phí tự động. Tuy nhiên, việc quy định mức tiền tối thiểu trong tài khoản khi đi cao tốc, vẫn mất phí khi chuyển tiền vào tài khoản giao thông khiến người dân băn khoăn, chưa đồng thuận.

Sau những ngày đầu áp dụng thu phí tự động trên toàn quốc, đặc biệt các tuyến cao tốc, Bộ GTVT thừa nhận, còn một số vấn đề gây bức xúc với lái xe và dư luận. Điều này do chủ đầu tư yêu cầu số tiền tối thiểu trong tài khoản phải đảm bảo trả phí toàn tuyến dù xe chỉ đi 1 đoạn (các tuyến cao tốc của Tổng Công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam - VEC); nạp tiền vào tài khoản giao thông vẫn bị tính phí.

Ông Nguyễn Văn Nhi - Phó Tổng Giám đốc VEC lý giải, việc yêu cầu số dư tối thiểu trong tải khoản giao thông phải bằng mức phí cho cả tuyến dù xe chỉ đi 1 đoạn nhằm tránh phát sinh sự cố, ùn tắc tại các trạm thu phí đầu ra. Do đơn vị không thể biết được xe chỉ đi một đoạn hay toàn tuyến cao tốc. Nếu kiểm soát đầu ra sẽ mất rất nhiều thời gian để xác minh điểm phương tiện vào, nạp tiền… nguy cơ gây ùn tắc.

“Chúng tôi cũng rất băn khoăn khi đưa hạn mức tài khoản tối thiểu để xe được vào cao tốc do VEC quản lý. Tuy nhiên, cân nhắc các yếu tố, đặc biệt số lượng xe đi toàn tuyến chiếm tới 97%, nên yêu cầu tài khoản tối thiểu trả toàn tuyến sẽ đảm bảo không xảy ra sự cố, ùn tắc tại điểm thu phí đầu ra. Thời gian tới chúng tôi sẽ nghiên cứu thay đổi hạn mức phù hợp nhất cho người tham gia giao thông”, ông Nhi nói.

Về thu phí khi nạp tiền vào tài khoản giao thông (khoảng 1% số tiền nạp), đại diện Công ty TNHH Thu phí tự động (VETC) và Công ty CP Giao thông số Việt Nam (VDTC) khẳng định, khoản phí này không phải do 2 đơn vị thu, mà do ngân hàng và trung gian thanh toán thu. Hai nhà cung cấp này cam kết tiếp tục làm việc với ngân hàng và đơn vị liên quan để có thể miễn phí nạp tiền vào tài khoản giao thông.

Các phát sinh trên sẽ được xử lý nếu áp dụng hình thức đi trước trả phí sau, nhưng hiện chưa được áp dụng. Bộ GTVT cho biết, sẽ tiếp tục nghiên cứu để có thể áp dụng trong thời gian tới (giai đoạn 2 của thu phí tự động). Để thực hiện việc này cần bổ sung quy định pháp lý, đặc biệt liên quan tới xe không chính chủ, thu hồi nợ, nợ xấu, đánh giá tín chấp của người sử dụng…

Yêu cầu số dư tối thiểu trong tài khoản vượt quá số tiền phải trả khi đi cao tốc và thu phí nạp tiền vào tài khoản giao thông gây bức xúc cho không ít chủ xe khi trả phí tự động.

Thứ trưởng GTVT Lê Đình Thọ cho biết, sau thời gian tập trung cho lắp đặt thu phí tự động, thời điểm này sẽ tập trung để giải quyết những vấn đề tồn tại để đảm bảo chất lượng phục vụ người dân tốt nhất. Các nhà cung cấp dịch vụ thu phí phải liên thông thông suốt, xử lý dứt điểm tình trạng dán thẻ chồng lấn (1 xe dán 2 thẻ).

Ông Thọ cũng yêu cầu 2 đơn vị cung cấp dịch vụ thu phí tự động làm việc với ngân hàng, tổ chức tín dụng để miễn phí nạp tiền vào tài khoản giao thông, bổ sung các phương thức kết nối, kênh nạp tiền tiện lợi nhất.

“Bộ GTVT sẽ kiến nghị Chính phủ ban hành khung pháp lý cao hơn quyết định của Thủ tướng, để đảm bảo các nguyên tắc vận hành hệ thống thu phí không dừng một cách lâu dài, rõ trách nhiệm các chủ thể liên quan”, ông Thọ nói.

Ông Tô Nam Toàn, Vụ trưởng Khoa học công nghệ (Tổng cục Đường bộ) cho biết, những ngày đầu triển khai thu phí tự động trên toàn quốc cơ bản hoạt động êm thuận. Trong 2 ngày đầu (ngày 1-2/8), đã có hơn 474 nghìn phương tiện trả phí tự động trên toàn quốc. Trong đó, số lượng xe gặp sự cố phải xử lý hơn 23 nghìn lượt (chiếm 4,8% tổng lượng xe).

Dù vậy, tại một số trạm thu phí cao tốc vẫn phát sinh sự cố gây ùn tắc cục bộ. Nguyên nhân sự cố, theo ông Toàn, chủ yếu do xe chưa dán thẻ, tài khoản không có tiền, hoặc không đủ số dư; xe dán 2 thẻ; hệ thống không đọc được thẻ…

Với các tuyến quốc lộ, hoạt động thu phí tự động diễn ra thuận lợi, khi vẫn duy trì 1 làn thu phí hỗn hợp (thu tự động và thủ công).

Bộ GTVT cho hay, đến ngày 2/8, cả nước đã có hơn 3,5 triệu ô tô dán thẻ trả phí tự động, tương đương gần 76% số phương tiện đang lưu thông. Dự kiến hết tháng 8 này số xe dán thẻ sẽ đạt khoảng 80% tổng phương tiện đang lưu hành trên toàn quốc.

Lê Hữu Việt