'Thu nhập không phải là vấn đề quyết định để hút người tài'

Thiết kế chính sách phù hợp mới là vấn đề cốt lõi để thu hút người tài chứ không phải thu nhập, theo Giám đốc Sở Khoa và Công nghệ Nguyễn Việt Dũng.

Quan điểm trên được TS Nguyễn Việt Dũng, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP HCM đưa ra tại Hội thảo chính sách thu hút nhà khoa học và người có tài năng đặc biệt cho thành phố do Học viện Cán bộ tổ chức, chiều 10/10.

Đề án thu hút nhân tài được TP HCM thí điểm từ giai đoạn 2014-2018 với mức lương tối đa là 150 triệu đồng mỗi tháng, tuyển được 17 chuyên gia về làm việc. Tuy nhiên, giai đoạn chính thức từ 2019 mức thu nhập giảm còn 13-15 triệu đồng và chỉ thu hút được ba người làm tại Ban Quản lý Khu công nghệ cao TP HCM.

Theo ông Dũng, chính sách thu hút nhân tài của thành phố từ giai đoạn thí điểm đến chính thức còn nhiều bất cập. Ngoài mức lương không phù hợp, quy trình thực hiện cũng "hết sức phức tạp", một chuyên gia mất tới 18 tháng từ lúc có nhu cầu mới ký được hợp đồng. Việc sở ngành cũng đăng ký thu hút chuyên gia như cơ quan nghiên cứu, trường đại học là không phù hợp thực tiễn.

"Giả sử một giáo sư vô làm ở Sở Kế hoạch và Đầu tư chẳng hạn, việc này cũng như thuê Lionel Messi về mà xung quanh không có ai, làm sao đá?", ông Dũng nói và cho rằng người làm khoa học quan trọng là phải có môi trường nghiên cứu.

Quá trình đặt hàng của thành phố với chuyên gia cũng được cho chưa hệ thống, thiếu tầm nhìn dài hạn và sự chuẩn bị chu đáo. Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố, nêu ví dụ để xây dựng một chính sách từ nay đến 2045 mà chỉ mở một hội thảo khoa học, đòi hỏi chuyên gia nghiên cứu trong vài tháng là không ổn. Chưa kể, các kênh đặt hàng còn tản mạn, chưa có đầu mối nào tổng hợp, hệ thống các kết quả đó.

Đề xuất giải pháp, TS Nguyệt Việt Dũng cho rằng TP HCM cần thay đổi phương pháp luận trong thu hút nhân tài sang đổi mới sáng tạo mở. Nghĩa là không phải thu hút chuyên gia, mà là thu hút tính chuyên gia, tức tất cả ý tưởng đổi mới sáng tạo của cả cộng đồng để tạo ra hệ sinh thái mở của khu vực công.

Đồng quan điểm, TS Võ Kim Cương, Hội Quy hoạch và Phát triển Đô thị TP HCM, cho rằng nhân tài cần có "đất dụng võ". Thu hút người tài chỉ là cái ngọn ban đầu, muốn dùng được phải có chiến lược bài bản, đi từng bước. Thành phố cần tạo môi trường nghiên cứu mới trọng dụng được năng lực của người tài.

Trong khi đó, TS Nguyễn Đăng Quân, Giám đốc Trung tâm Công nghệ sinh học TP HCM, nói rằng thu nhập cũng là vấn đề quan trọng trong việc thu hút chuyên gia, nhà khoa học. Bởi cơ quan ông từng mời được 4 nhân tài về làm việc giai đoạn thành phố thí điểm chính sách thu hút, nhưng đến năm 2019, khi đề án áp dụng chính thức thì không còn giữ chân họ. "Mức thu nhập từ 150 triệu xuống còn 13-15 triệu thì không thể thu hút được ai", ông nêu thực tế.

Các ý kiến tại hội thảo sẽ được tổng hợp, gửi Thành uỷ, UBND TP HCM nhằm góp ý cho chính sách thu hút nhân tài trong dự thảo về cơ chế đặc thù cho thành phố, thay thế Nghị quyết 54 sẽ hết hiệu lực cuối năm nay.