Thị trường trái phiếu phát tín hiệu suy thoái khi đường cong lợi suất bị đảo ngược

Lợi suất trái phiếu Chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm dao động dưới lợi suất trái phiếu kỳ hạn 2 năm vào đầu ngày thứ Tư (14/08 – giờ Mỹ), một hiện tượng được nhiều chuyên gia xem là tín hiệu sớm đáng tin cậy về suy thoái kinh tế. Lợi suất trái phiếu Chính phủ Mỹ kỳ hạn 30 năm rơi xuống mức thấp kỷ lục.

Diễn biến trên thể hiện nỗi lo ngày càng lớn về nền kinh tế toàn cầu, khi nhà đầu tư gấp rút chạy sang các kênh trú ẩn an toàn.

Vào đầu ngày thứ Tư (14/08), lợi suất trái phiếu Chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm ở mức 1.623%, dưới mức 1.634% của trái phiếu Chính phủ Mỹ kỳ hạn 2 năm. Điều này có nghĩa lợi suất mà nhà đầu tư có khi cho Chính phủ Mỹ vay trong 2 năm còn cao hơn cả khi cho vay 10 năm.

Lần gần nhất xảy ra hiện tượng lợi suất trái phiếu kỳ hạn 2 năm vượt mặt kỳ hạn 10 năm là vào tháng 12/2005, 2 năm trước khi suy thoái xảy ra.

Lợi suất trái phiếu Chính phủ Mỹ kỳ hạn 30 năm ở mức 2.02%, thấp hơn nhiều so với mức thấp kỷ lục trước đó là 2.0889%, vốn được xác lập trong năm 2016 sau cuộc trưng cầu dân ý về Brexit. Lợi suất giảm khi giá trái phiếu tăng.

Nhà đầu tư hiện đang đòi lãi suất cao hơn đối với trái phiếu ngắn hạn, một hiện tượng được biết tới là “đường cong lợi suất bị đảo ngược”. Các chuyên gia kinh tế thường tập trung đặc biệt vào chênh lệch lợi suất giữa kỳ hạn 10 năm và 2 năm vì hiện tượng đảo ngược của đường cong lợi suất ở phần này đã diễn ra trước mỗi cuộc suy thoái trong vòng 50 năm qua.

Mặc dù đáng lo ngại, nhưng suy thoái không diễn ra liền sau hiện tượng trên và phải mất khoảng thời gian khá dài.

Dữ liệu từ Credit Suisse cho thấy:

- Năm lần gần nhất xảy ra sự đảo ngược giữa lợi suất kỳ hạn 2 và 10 năm đều dẫn tới suy thoái.

- Tính trung bình, sau khi xuất hiện sự đảo ngược trên, thường phải đến 22 tháng sau thì suy thoái mới diễn ra.

- S&P 500 thường tăng trung bình 12%/năm sau khi xảy ra hiện tượng đảo ngược.

- Sau khi xảy ra hiện tượng đảo ngược khoảng 18 tháng, chứng khoán Mỹ thường đảo chiều và ghi nhận tỷ suất sinh lợi âm.