Thị trường chứng khoán Việt Nam đang ở đâu?

Đại đa số NĐT đều có thói quen dự báo thị trường trong ngắn hạn, một số ít sẽ làm việc này cả trung hạn và dài hạn. Nhưng việc đầu tiên nên làm là tìm hiểu thị trường đang ở đâu.

Điều này rất quan trọng vì nếu xác định được đúng vị trí, thì kể cả có dự báo sai thời điểm tương lai, vẫn sẽ không thua lỗ. Để có thể trả lời được câu hỏi trên, chúng ta nên đặt ra những điểm mấu chốt mà thị trường bị "phụ thuộc". Theo tôi có 3 điểm quan trọng nhất, có mối quan hệ tương hỗ lẫn nhau:

1. Kinh tế vĩ mô

Hầu hết các yếu tố vĩ mô là nhân tạo, có tính chu kỳ xoay vòng. Các chính sách được tạo ra bởi các nhà quản trị cơ bản không có gì mới, lặp đi lặp lại và với mục đích xử lý ngắn hạn. Hiên nay kinh tế toàn cầu đối mặt với bóng ma LẠM PHÁT. Để kiềm chế nó, họ xử dụng công cụ tăng LÃI SUẤT (hút tiền). Nếu lạm phát quá cao và hung dữ, việc kiểm soát nó sẽ rất khó. Sẽ phải mạnh tay tăng lãi suất nhanh, mạnh. Nhưng khi đó sẽ phải đối mặt với suy thoái khi lạm phát giảm sốc và đột ngột. Chính vì vậy tuy lạm phát là nguy hiểm, nhưng nếu hạ xuống quá nhanh, thì mối lo giảm phát sẽ còn nguy hại gấp 10 lần.

Xét thực tế hiện nay thì FED đang "bỏ ngoài tai" các cảnh báo dớ dẩn, vẫn duy trì các liệu pháp vừa phải, không quá nhanh và quá mạnh tay trong việc tăng lãi suất. Trước mắt sẽ tăng lãi suất 0.75% trong kỳ gần tới, sau đó có thể giảm về 0.5%. Thậm chí không loại trừ sẽ có "quay xe" để bơm tiền vào năm 2023.

Còn Việt nam chúng ta thì sao? Với tính chất khá riêng và độc lập, các chính sách của VN luôn thận trọng hơn, có độ trễ nhất định. Rất khó có cảnh CPI của VN được công bố chính thức ở con số trên 8%, cũng như rất khó có việc NHNN buông để cho cuộc đua lãi suất trở thành nóng bỏng trên 12%. Với nền kinh tế có định hướng, mang tính chất dân túy rất nhiều, chúng ta sẽ không phải đối mặt với các liệu pháp sốc về tỷ giá hoặc thị trường (giá).

2. Dòng tiền

Không cần phải là chuyên gia, chúng ta cũng nhận thấy TTCK tăng trưởng phụ thuộc vào dòng tiền đầu tư rất nhiều. Bơm tiền dồi dào kiểu gì cũng tích cực, hút tiền về thì kiểu gì cũng khó. Trong yếu tố dòng tiền có một yếu tố mọi người rất hay bỏ qua, đó là tương quan giữa dòng tiền vào thị trường và số lượng hàng hóa (cổ phiếu). Khi hàng hóa ít, chỉ lực đẩy nhỏ là có thể lên đỉnh ngay. Trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp VN đã tận dụng cơ hội thị trường tốt trong 2 năm qua để phát hành (tăng lượng hàng hóa), thì dù dòng tiền lên 10k tỷ / phiên (là cao so với quá khứ) vẫn không đủ để làm thành lực đẩy mạnh. Theo tính toán của tôi, con số này phải đạt tối thiểu 18k-20k tỷ / phiên.

Bản chất tiền chỉ là công cụ để đầu tư, chứ hiếm khi là tài sản lâu dài được. Cho nên dòng tiền sẽ luôn hướng đến các kênh đầu tư khác nhau. Vì hiểu điều này, cho nên các nhà hoạch định sẽ "đào mương, sẻ lối" để dẫn tiền vào đó. Chính phủ VN hiểu và coi trọng TTCK. Đây luôn là kênh được ưu tiên. Trong thực tế những kênh khác như BĐS, vàng đều đang bị kiểm soát chặt.

Vậy dòng tiền đã biến đi đâu khi thanh khoản giảm mạnh như hiện nay? Theo tôi chả biến đâu cả, đa số đang "chầu chực" ở cửa. Chỉ cần có tín hiệu chắc chắn, có hiệu lệnh phất cờ thì sẽ xuất hiện sự đồng thuận của dòng tiền ngay.

3. Lợi suất hấp dẫn

Dù đầu tư có một phần tính chất là lưu giữ tài sản, nhưng con người ta vẫn sẽ vui mừng hơn khi đạt được hiệu suất đầu tư tốt hơn gửi tiết kiệm. Trong 6 tháng qua, rất hiếm người đạt hiệu suất đầu tư dương nếu luôn ở trong thị trường. Những người thành công nhất hiện nay lại là những người đã thoát hết trạng thái, yên vị ở ngoài. Nhưng họ đang đúng, liệu có còn đúng trong dài hạn hay không? Như đã nói ở trên, tiền khó có thể giữ mãi ở trạng thái cash được, sớm muộn gì cũng phải đổ vào thị trường. Chừng nào chứng khoán còn thể hiện đủ sức hấp dẫn, thì dòng tiền sẽ không bỏ qua.

Xét về sự tăng trưởng lợi nhuận, về tiềm năng mang lại cho cổ đông, có khá nhiều doanh nghiệp niêm yết đang có thị giá hấp dẫn. Không chỉ là định giá đơn thuần theo P/E, mà xét nhiều yếu tố, giá đang ở vùng đáy, có cảm giác dù có tin xấu cỡ nào giá cũng không giảm nổi. Dù một số mã cổ phiếu công bố KQKD chưa như kỳ vọng của nhiều người, nhưng hãy nhớ là hoàn cảnh chống trọi covid, khó khăn vây bủa, mà họ vẫn đạt những thành tích như vậy, vẫn có những chỉ số P/E, P/B, vào loại thấp nhất lịch sử. Sau cơn mưa trời lại sáng, sẽ đến lúc giá sẽ quay lại vùng đỉnh cũ mà thôi.

Với 3 điểm mấu chốt đã phân tích, mỗi người trong chúng ta đã có thể định vị được TTCK VN hiện nay. Theo quan điểm cá nhân, giai đoạn hiện nay là vùng đáy của thị trường, đã thẩm thấu và phản ứng toàn bộ những tin xấu tiềm năng. Dù có thể còn có những rung lắc đưa về vùng 1150, nhưng rất khó có việc thị trường giảm sốc về dưới 1000. Tuy nhiên, để có thể kéo dòng tiền trở lại, đưa lên mức 18k tỷ cho HoSE là điều tôi chưa nhìn nhận ra vào lúc này. Từ đó, có thể nói trạng thái sideway vẫn tiếp diễn, dù thời gian chấm dứt có lẽ đang cận kề.

Việc định vị trạng thái của TTCK là bước quan trọng, nhưng bên cạnh đó nên xây dựng chiến lược cho bản thân, rèn luyện kỹ năng, bản lĩnh, chờ thời cơ đến để xung trận một cách mạnh mẽ nhất.