Thị trường chứng khoán: Khi tất cả đều thắng là khi dễ mất

“Có ít nhất 10 đội lái đề nghị kết hợp làm giá cổ phiếu”, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Hoàng Quân (HQC) tiết lộ tại Ðại hội đồng cổ đông cuối tuần qua khi giá cổ phiếu của HQC chỉ còn hơn 1.000 đồng/cổ phiếu. Ðầu tuần này, giá cổ phiếu HQC đã tăng trần khi Công ty đặt kế hoạch lãi 63 tỷ đồng và hứa hẹn trả cổ tức bằng tiền mặt cho năm 2020.

Cổ phiếu HQC đã tăng mà không cần đội lái, tuy nhiên nếu kết hợp cùng đội lái, giá cổ phiếu HQC có thể âm thầm tăng gấp nhiều lần mức giá hiện nay. Chuyện ở HQC cũng là câu chuyện nhìn thấy ở nhiều cổ phiếu trong quá khứ như QCG, ITA...

Chưa thể khẳng định các công ty này kết hợp với đội lái, nhưng hầu hết các công ty mà cổ phiếu thị giá rất nhỏ đột nhiên tăng mạnh không rõ lý do thì sau lưng đều có bàn tay của đội lái.

Ðây là những chủ thể biết rõ thông tin đột biến của doanh nghiệp hoặc nhiều khi chỉ là những những thông tin chưa thành sự thực, nhưng đưa ra thông tin ra thị trường theo kiểu kỳ vọng để dẫn dụ dòng tiền đầu tư.

Thời điểm tốt nhất cho các cổ phiếu loại này bất ngờ bùng nổ là khi dòng tiền vào thị trường dồi dào và nhà đầu tư tìm kiếm các địa chỉ để sinh lời nhanh, hay nói một cách khác, đó khi lòng tham chiếm lĩnh thị trường giống như thời điểm hiện nay.

Chạm đáy từ tháng 3, thị trường chứng khoán Việt Nam liên tục tăng điểm trong nghi ngờ, nhưng đến thời điểm này, khi cổ phiếu nào cũng mang lại cho nhà đầu tư lợi nhuận vài chục phần trăm so với mức đáy và thị giá vẫn trụ ở mức cao không chịu điều chỉnh thì nhiều nhà đầu tư đã quên hoàn toàn nỗi sợ hãi của đại dịch Covid-19.

Nhiều cổ phiếu đang được đẩy giá lên chỉ dựa vào kỳ vọng của nhà đầu tư và “mốt” chạy theo xu hướng dòng tiền.

Chẳng hạn, trong khi sàn chứng khoán có rất nhiều cổ phiếu P/E chỉ dưới 7 lần, nhưng nhà đầu tư vẫn mua vào để đẩy giá cổ phiếu DBC lên kịch trần, tương đương P/E ở mức 12 lần và P/E năm 2020 ở mức 10 lần.

Dòng tiền chảy mạnh và chẳng còn ai để ý rằng, chăn nuôi heo là lĩnh vực nhiều rủi ro, hiệu quả tăng giảm thất thường khó dự đoán theo năm.

ITA là cổ phiếu thị giá nhỏ, tăng theo xu hướng cổ phiếu khu công nghiệp được hưởng lợi từ làn sóng thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam. Dù thị giá chỉ 4.000 đồng, nhưng ITA được định giá P/E 16 lần và dự kiến P/E năm nay khoảng 11 lần.

Cứ mỗi lần thị trường có sóng, ITA lại tăng, nhưng sau đó lại rơi vào lãng quên khiến nhà đầu tư ôm cổ phiếu sau cùng của cơn sóng luôn phải chịu lỗ.

Một số cổ phiếu khác có đà tăng đang được giữ vững bởi các kỳ vọng khá mờ ảo về kết quả kinh doanh quý II, trong khi nếu quý II, doanh nghiệp có kết quả khả quan đi chăng nữa thì định giá cổ phiếu vẫn đang ở mức cao so với mặt bằng chung thị trường.

Ở thời điểm giá cổ phiếu tăng theo kỳ vọng và tin đồn như hiện nay, cộng với một mùa báo cáo kết quả kinh doanh không đẹp ở phía trước, rủi ro nhà đầu tư có thể bị thua lỗ khi không quản trị tốt danh mục có thể xảy đến bất cứ lúc nào.

Thực tế đã cho thấy, không ít trường hợp doanh nghiệp không thực hiện được kế hoạch kinh doanh như công bố, thậm chí chỉ thực hiện được một phần rất nhỏ.

Có những doanh nghiệp còn ẩn chứa sự thiếu trung thực, gian lận trong các số liệu tài chính công bố ra thị trường, khiến nhà đầu tư có nguy cơ mất trắng khi mọi việc vỡ lở.

Ðó là chưa kể, bàn tay của đội lái có thể tạo ra những thông tin thúc dòng tiền chạy, đẩy giá cổ phiếu tăng, nhưng bản chất sản phẩm là rác.

Trong khi cơ chế giám sát, thanh tra, phát hiện và xử lý những hành vi gian dối, trục lợi thị trường còn yếu, để rủi ro không ập đến, nhà đầu tư cần phải biết cách tự phòng vệ tài sản của chính mình.