Thấy gì từ những gói thầu có tiêu chí lạ?

 Từ kết quả lựa chọn nhà thầu nhiều gói thầu bị tố cài cắm tiêu chí bất cập, gây hạn chế cạnh tranh, cho thấy về tính “cát cứ địa phương”, “độc chiếm của nhà thầu thân hữu” trong đấu thầu. Tình trạng này hiện chưa có “thuốc đặc trị” vì công tác giám sát, hậu kiểm… chưa phát huy đầy đủ tác dụng.

Trung tâm Mua tài sản công tỉnh Bình Thuận vừa công bố kết quả lựa chọn nhà thầu thực hiện Gói thầu Mua sắm máy vi tính xách tay và tivi các loại, lựa chọn nhà thầu theo phương thức tập trung năm 2021. Gói thầu này đã thuộc về Liên danh Công ty TNHH Phan Minh - Công ty CP ADEMAX với giá trúng thầu là 21.696.289.002 đồng. Đây là gói thầu có đến 4 nhà thầu gửi văn bản phản đối các tiêu chí của hồ sơ mời thầu (HSMT). Đặc biệt, chỉ trong một thời gian ngắn, đây là gói thầu thứ 3 do Trung tâm Mua tài sản công tỉnh Bình Thuận làm bên mời thầu (BMT) vấp kiến nghị ngay sau khi phát hành HSMT.

Theo đó, các nhà thầu gồm: Công ty TNHH SYSTEM PK; Công ty CP Thương mại Dịch vụ Việt Star; Công ty TNHH SANNA; Công ty TNHH Hợp Nhất đều không đồng thuận với yêu cầu nhà thầu phải có đại lý hoặc đại diện tại thành phố Phan Thiết, có kinh nghiệm 3 năm và có giấy chứng nhận hệ thống quản lý an toàn thông tin ISO 27001:2013 chuyên về lĩnh vực công nghệ thông tin hoặc tin học, thực hiện xử lý sự cố trong vòng 24 giờ kể từ khi nhận được yêu cầu của đơn vị trực tiếp sử dụng thiết bị.

Theo tìm hiểu của phóng viên Báo Đấu thầu, Công ty TNHH Phan Minh (địa chỉ tại Phan Thiết) là nhà thầu có số lần trúng thầu áp đảo tại Trung tâm Mua sắm tài sản công Bình Thuận. Cụ thể, nhà thầu này trúng nhiều gói thầu như: Gói thầu Mua sắm máy photocopy các loại theo phương thức tập trung năm 2021; Gói thầu Đầu tư trang thiết bị đảm bảo giải pháp kỹ thuật đặt máy chủ Web server của Đảng ủy khối cơ quan và doanh nghiệp Tỉnh; Gói thầu Mua sắm máy photocopy các loại thuộc danh mục tài sản nhà nước mua sắm theo phương thức tập trung năm 2019; Gói thầu Mua sắm 2 máy photocopy các loại để phục vụ Đại hội Đảng bộ Tỉnh khóa XIV nhiệm kỳ 2020 - 2025; Gói thầu Mua sắm máy photocopy các loại thuộc danh mục tài sản nhà nước mua sắm theo phương thức tập trung năm 2020; Gói thầu Mua sắm máy móc thiết bị phục vụ quản lý bảo vệ rừng và phòng cháy chữa cháy rừng…

Trong khi đó, Gói thầu Xây lắp Trường THCS Nguyễn Viết Xuân - hạng mục xây dựng khối lớp học, khu thể dục thể thao do Phòng Giáo dục và Đào tạo TP. Nha Trang (tỉnh Khánh Hòa) từng khiến dư luận xôn xao vì HSMT đưa ra nhiều tiêu chí bất cập, không phù hợp với một gói thầu xây dựng dân dụng, đặc biệt là yêu cầu về nhân sự phụ trách y tế phòng chống dịch Covid-19. Kết quả được BMT công bố cho thấy, Liên danh Công ty TNHH Xây dựng Thiên Phú NT - Công ty TNHH Dũng Lợi - Công ty TNHH SQ Nha Trang trúng thầu với giá 10.858.659.809,8222 đồng, giảm chưa tới 5 triệu đồng so với giá gói thầu. Các thành viên trong liên danh trúng thầu đều là những nhà thầu từng thi công nhiều công trình xây dựng trường học tại TP. Nha Trang.

Ban Quản lý dự án và Phát triển quỹ đất huyện Tân Phước (tỉnh Tiền Giang) vừa công bố kết quả lựa chọn nhà thầu Gói thầu Tư vấn lập thiết kế bản vẽ thi công - dự toán thuộc Dự án Trường Trung học cơ sở Thạnh Mỹ (khối phòng học, khu hành chính, các hạng mục phụ). Gói thầu có giá 942.479.848 đồng. Công ty TNHH Tư vấn Thiết kế Xây dựng Bách Khoa trúng sát giá là 941.000.000 đồng. Gói thầu từng khiến nhiều nhà thầu trong lĩnh vực tư vấn thiết kế phản ứng khi đưa ra thang điểm bất thường để đánh giá thời gian thực hiện hợp đồng. Cụ thể, HSMT yêu cầu tiến độ thực hiện Gói thầu là 60 ngày, nhưng nhà thầu chào ngắn hơn thời gian thực hiện theo HSMT 55 ngày được điểm tối đa 10; ngắn hơn 35 ngày đạt 7 điểm, ngắn hơn 15 ngày đạt 3 điểm. Đặc biệt, nếu thời gian thực hiện bằng yêu cầu của HSMT chỉ đạt 1 điểm.

Một số nhà thầu cho rằng trong khoảng thời gian 5 ngày lập xong hồ sơ dự thầu gói thầu tư vấn lập thiết kế bản vẽ thi công - dự toán công trình là rất khó. Tuy nhiên, Công ty TNHH Tư vấn Thiết kế xây dựng Bách Khoa đã đạt điểm tối đa, khi chào tiến độ thực hiện Gói thầu ngắn hơn HSMT 55 ngày, tức chỉ có 5 ngày để thực hiện toàn bộ khối lượng của Gói thầu.

Công ty TNHH Tư vấn thiết kế xây dựng Bách Khoa có địa chỉ tại TP. Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang. Nhà thầu này từng trúng ít nhất 53 gói thầu trên địa bàn tỉnh Tiền Giang.

Theo chuyên gia đấu thầu Nguyễn Việt Hùng, khi lập HSMT, nhiều BMT luôn cố gắng sử dụng các chiêu thức nhằm loại bỏ nhà thầu từ vòng loại. Những chiêu thức đi ngược lại các quy định hiện hành về đấu thầu như vậy đã tạo nên cuộc thầu thiếu cạnh tranh.