Thanh khoản cao kỷ lục lịch sử, ATC kẹt lệnh?

Thị trường đón nhận tin xấu bất ngờ từ đêm hôm qua và ngay lập tức phản ứng rất tiêu cực. Tin này chỉ như giọt nước tràn ly, khi thị trường tăng quá mạnh và dòng tiền quá căng.

Việc Mỹ đưa Việt Nam vào danh sách các quốc gia thao túng tiền tệ được truyền thông quốc tế đưa tin từ đêm hôm qua. Tuy nhiên truyền thông trong nước muộn hơn, phải gần 10h sáng nay mới xuất hiện. Không phải nhà đầu tư nào cũng theo dõi tin quốc tế tại nguồn. Trên các cộng đồng mạng, nhà đầu tư hỏi nhau liên tục vì sao thị trường bất ngờ lao dốc ngay đầu ngày, dù hôm qua vừa mới tăng "bốc đầu".

VN-Index trong 7 phút đầu tiên của đợt khớp lệnh liên tục đã giảm hơn 1,1%, xuống 1.055,45 điểm. Một thời gian khá dài nửa đầu phiên sáng, có lẽ nhà đầu tư vẫn cho rằng thị trường chỉ là rung lắc thông thường như những phiên trước và cầu bắt đáy rất lớn. Hôm nay lại là phiên đáo hạn phái sinh nên biến động mạnh trên thị trường là bình thường.

Tuy nhiên thị trường sau đó diễn biến ngày càng xấu đi, lực bán dâng cao, đặc biệt là từ 11h đến khoảng 10 phút đầu phiên chiều. VN-Index rơi xuống 1051,42 điểm, giảm 1,46% so với tham chiếu.

Hai phần ba thời gian còn lại của phiên chiều, thị trường xuất hiện cầu bắt đáy khá tốt đã đẩy nhiều cổ phiếu phục hồi, nhưng từ 2h trở đi lại tiếp tục lao dốc. VN-Index đóng cửa về sát đáy thấp nhất, để mất 15,22 điểm tương đương 1,43%.

Diễn biến khá bất ngờ cuối ngày hôm nay là giao dịch đợt ATC của sàn HSX cực thấp. Cả sàn chỉ ghi nhận 91 tỷ đồng. Đây là mức thấp bất thường vì trong mấy phiên gần đây, giao dịch đều 500-600 tỷ đồng ở đợt này. Thậm chí rổ VN30 báo khớp đợt ATC chỉ hơn 46 tỷ đồng.

Theo thông tin từ nhiều nhà đầu tư, lệnh mua bán không vào được hệ thống, nhưng vẫn có nhà đầu tư giao dịch được. Vì vậy khả năng cao xuất hiện hiện tượng kẹt lệnh ở phía các công ty chứng khoán hoặc hệ thống mạng có vấn đề.

Yếu tố này khiến mức đóng cửa của các chỉ số như VN-Index và VN30-Index gần như không thay đổi gì so với cuối đợt khớp lệnh liên tục.

Mặc dù số liệu giao dịch cuối cùng có thể không chính xác, nhưng hôm nay thị trường vẫn ghi nhận mức giao dịch cao chưa từng thấy trong lịch sử, đã vượt qua phiên ngày 25/1/2018. Tổng giá trị khớp lệnh hai sàn đạt 14.873 tỷ đồng, tăng 25,5% so với hôm qua. Tổng giá trị giao dịch bao gồm cả thỏa thuận đạt 15.760 tỷ đồng. Nếu đợt ATC thị trường bình thường, mức giao dịch chắc chắn sẽ còn cao hơn nữa.

Hiện tượng kẹt lệnh gần như chắc chắn đã xảy ra. Tuy nhiên không giống các lần "sập" trước đây, hôm nay thị trường vẫn có khớp lệnh. Vẫn có các giao dịch thành công, nhưng khối lượng nhỏ đến mức vô lý. Chẳng hạn MSN đợt ATC giao dịch có 260 cổ, VIC giao dịch 3.000 cổ, VNM giao dịch 9.480 cổ, VJC giao dịch 110 cổ, SSI giao dịch 7.900 cổ.... Thế nhưng một số mã vẫn giao dịch khá tốt như HPG khớp 536.350 cổ, TCB khớp 154.120 cổ...

Do thanh khoản của đợt ATC quá nhỏ nên chưa hẳn mức giá đóng cửa của cổ phiếu lẫn VN-Index cuối ngày là phản ánh chính xác cung cầu.

Hôm nay lại là phiên đáo hạn phái sinh nên việc VN30-Index cuối ngày gần như không thay đổi có ảnh hưởng đến các vị thế còn mở. Với đà giảm giá cực mạnh trong phiên, hoàn toàn có khả năng cuối ngày thị trường sẽ xuất hiện bán tháo mạnh thêm. Tuy nhiên do hệ thống vẫn giao dịch – chỉ là khối lượng quá ít – nên vẫn có chỉ số. Vì vậy giá thanh toán của hợp đồng tương lai hôm nay vẫn là 1.016,95 điểm của VN30-Index.

Dù không rõ đợt ATC nếu bình thường cung cầu thì giá sẽ như thế nào. Mức giá ghi nhận cuối cùng trên hệ thống giao dịch cho thấy phần lớn giảm sâu: CTG giảm 2,29% (điều chỉnh giá kỹ thuật), GAS giảm 1,98%, VCB giảm 3,9%, HPG giảm 2,96%, VIC giảm 2,15%, VHM giảm 1,74%, VNM giảm 1,08%, BID giảm 2,11%...

Nhà đầu tư nước ngoài cũng không rõ giao dịch được bao nhiêu trong đợt ATC, nhưng tổng mức bán ròng ở HSX ghi nhận được là gần 777 tỷ đồng. Rổ Vn30 bị bán ròng 632 tỷ đồng. HPG, MBB, POW, SSI, CTG, PVT, DXG, KDH, VHC, LCG, VRE bị bán ròng hàng triệu cổ.