Thảm họa vì học Tây máy móc

“F1 cách ly tại nhà, F0 điều trị tại nhà. Âu, Mỹ họ làm thế, Tây họ làm thế, cần gì phải sáng tạo, cứ học họ thôi”.

Đấy là đề xuất và tuyên truyền của nhiều bác sĩ (người Việt ở nước ngoài và ở TP Hồ Chí Minh), của nhiều KOLs trên mạng xã hội thời đầu dịch bùng phát ở TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh phía nam.

Sau 3 tháng chống dịch, tỷ lệ lây nhiễm, tỷ lệ tử vong ở TP HCM cao nhất cả nước, cao hơn hẳn hàng xóm Bình Dương và hệ quả là tỷ lệ tử vong của Việt Nam thuộc top cao trên thế giới.

Vậy đâu là nguyên nhân?

Và đây là nhận định mới nhất của một bác sỹ, một KOL ở TP. HCM khá nổi tiếng trên facebook, người đi đầu cổ suý cho việc “cách ly F1 tại nhà, điều trị F0 tại nhà”:

“Thực sự ra tôi cũng không hình dung được dân Sài Gòn nghèo đến mức như vậy. Tôi không hình dung ra được cho tới khi tôi tham gia, cắm đầu vô điều trị Covid cho người dân tại nhà. Tôi đi vô từng con hóc, con hẻm, tôi mới thấy là hình ảnh của Sài Gòn không giống như trước giờ tôi nghĩ, mặc dù tôi cũng xuất thân từ trong giới lao động chứ không phải giàu có gì. Nhưng khi đi vào trong hẻm hóc, nhất là ở khu Lộc Hưng, khu xóm đạo, đường Tôn Đản, đường Đoàn Văn Bơ ở quận 4….

Nói chung là khi mình len lỏi vô, thì mình thấy mức sống của con người nó quá thấp, nó tăm tối, nó bẩn chật, nó chung đụng. Và đó là những nơi bùng phát dịch bệnh. Đó là điều cực kỳ rõ.

Nếu trước đó, tôi hiểu như vậy, thì tôi đã đề nghị khác đi rồi. Để F0 điều trị tại nhà mà quên cân nhắc điều kiện cũng là yếu tố góp phần làm tăng tử vong, làm tăng lây nhiễm”.

Bài học đắt giá cho việc học Tây chống dịch một cách máy móc, dẫn đến thảm hoạ đã được chính người đề xuất học Tây một cách máy móc tự nhận ra.

Theo tôi, về chống dịch, Việt Nam chúng ta có 4 điểm về cơ sở hạ tầng không giống Tây, không giống Âu Mỹ, đó là:

- Một bộ phận khá lớn dân nghèo TP nhà ở quá chật chội, TB m2/đầu người rất thấp, sử dụng chung khu tắm giặt, vệ sinh, bếp núc.

- Hệ thống y tế yếu hơn, số giường bệnh, số bác sĩ, số máy thở tính trên 100.000 dân thấp hơn.

- Ý thức tự giác và nếp sống văn minh của người dân thấp hơn.

Phần lớn các căn nhà ở trong các con hẻm nhỏ chật chội (trung bình mỗi người chỉ có 2-3m2), chung đụng (bếp núc, khu vệ sinh) là nguyên nhân lây nhiễm rất lớn, một người bị F0 là lây cho cả nhà, không hiếm các gia đình 12-13 người trong cả đại gia đình đều lần lượt trở thành F0.

Nhiều con hẻm nhỏ chiều ngang chỉ 1m, đứng ở cửa nhà bên này và đứng ở cửa nhà bên kia khoảng cách chưa đến 1m, người dân lại không có ý thức giãn cách, đeo khẩu trang, khử khuẩn, đứng cửa nói chuyện với nhau một cách vô tư, một nhà có người bị F0 rồi lây cho hàng xóm, cứ thế lây lan tiếp ra cả con hẻm.

Phong toả cả khu phố, rào chắn đầu và cuối con hẻm, nội bất xuất, ngoại bất nhập. Chính quyền tưởng thế là yên tâm, thế nhưng bên trong con hẻm đó người dân vẫn đi lại, giao lưu, tán gẫu, thế là lại lây nhiễm chéo.

Điều trị F0 tại nhà nhưng không có hệ thống bác sĩ gia đình giúp người dân cách thức điều trị, cách thức phát hiện sớm bệnh trở nặng, người may mắn thì tìm được BS tư vấn qua mạng tốt, người không may mắn thì hoặc không tìm được hoặc chỉ tìm được BS thiếu kiến thức, thiếu kinh nghiệm về Covid-19 (gần đây đã tổ chức trạm y tế lưu động theo phường).

Đấy là một trong những nguyên nhân chính làm cho dịch Covid-19 ở TP HCM lây lan rộng, gây nên quá tải nhanh chóng hệ thống y tế, gây ra tỷ lệ tử vong cao bất thường.

Giá như chúng ta đừng học Tây một cách máy móc. Giá như các BS, các chuyên gia các KOLs, các lãnh đạo biết rõ hơn điều kiện ăn ở, sự tự giác và nếp sống văn minh của người dân, hệ thống y tế của Việt Nam khác với Tây như thế nào, để đừng học họ một cách máy móc, mà học hỏi một cách có chọn lọc, phù hợp với điều kiện Việt Nam.

Rất may, không phải địa phương nào, không phải chuyên gia nào, lãnh đạo nào cũng học Tây một cách máy móc. Rất may chúng ta đã phát hiện ra sai lầm và thay đổi kịp thời, nhờ đó mà tình hình chống dịch của Việt Nam đang tốt dần lên.