Tại sao công ty bán lốp xe lại trở thành chuẩn mực toàn cầu về ẩm thực?

Vâng, rất nhiều người đã ngạc nhiên khi biết rằng Michelin, một công ty sản xuất lốp xe ô tô của Pháp lại trở thành một thương hiệu chuẩn mực quốc tế về ẩm thực.

“Được Michelin gắn sao chẳng khác gì đoạt giải Oscar của thế giới ẩm thực”, “một số người nói rằng Michelin Guide là Kinh thánh của tất cả các hướng dẫn ăn uống”. “Một số đầu bếp đã rơi nước mắt khi bị Michelin hạ sao”. Đấy là nhận định của một số chuyên gia ẩm thực quốc tế.

Người ta nói như vậy là có lý do của nó, bởi cho đến nay quyển sách màu đỏ có tên MICHELIN GUIDE là một trong những quyển sách bán chạy nhất thế giới mọi thời đại, với trên 30 triệu bản bán ra trên toàn thế giới kể từ lần xuất bản đầu tiên, cách đây 103 năm, dù nó không phải sách văn học, kỹ năng mềm hay dạy làm giàu. Thử hỏi trong lĩnh vực xuất bản sách, có bao nhiêu quyển sách bán được số lượng sách nhiều như vậy?

Vâng câu chuyện MICHELIN GUIDE là câu chuyện và bài học rất thú vị về kinh doanh và xây dựng thương hiệu cho bất cứ doanh nhân hoặc những ai đam mê kinh doanh, dù ở bất cứ quốc gia nào.

Câu chuyện bắt đầu tư năm 1889, khi hai anh em Andre và Edouard Michelin thành lập công ty sản xuất lốp xe. Thời điểm ấy cả nước Pháp chỉ có 3.000 chiếc ô tô.

Để giúp người lái xe trong các chuyến đi, từ đó thúc đẩy doanh số bán ô tô và lốp xe, anh em nhà Michelin đã làm một cuốn hướng dẫn nhỏ màu xanh chứa các thông tin hữu ích cho khách du lịch, chẳng hạn như bản đồ, thông tin về cách thay lốp, nơi đổ xăng. Ban đầu sách MICHELIN GUIDE được phát miễn phí.

Đến năm 1920, MICHELIN GUIDE được bổ sung thêm danh sách các khách sạn và nhà hàng. Với nhận thức “con người chỉ thực sự tôn trọng những gì anh ta trả tiền", năm 2022, Michelin quyết định bán sách MICHELIN GUIDE với giá 750 franc hoặc 2,15 đô la Mỹ chứ không miễn phí.

Với tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của phần hướng dẫn về nhà hàng, anh em nhà Michelin đã tuyển dụng một nhóm thực khách bí ẩn, hay còn gọi là thanh tra nhà hàng, như chúng ta biết rõ hơn về họ ngày nay, để thăm và đánh giá các nhà hàng một cách ẩn danh.

Năm 1931, bìa của MICHELIN GUIDE đã được thay đổi từ màu xanh lam sang màu đỏ và vẫn giữ nguyên như vậy trong tất cả các lần xuất bản tiếp theo.

Đây là các chặng đường tiếp theo của MICHELIN GUIDE trên toàn cầu: năm 1956 sang Italy; năm 1974 sang London; năm 2005 sang New York; năm 2007 sang Tokyo, San Francisco; năm 2008 sang Hồng Kông, Ma Cao, Los Angeles, Las Vegas; tiếp theo là Kyoto, Kobe, Osaka; năm 2016 sang Singapore, năm 2018 sang Bangkok, năm 2022 sang Florida, Malaysia và năm 2023 là Hà Nội và TP Hồ Chí Minh của Việt Nam. Hiện tại Michelin đã có mặt ở 40 quốc gia và vùng lãnh thổ trên toàn cầu.

Các nhà hàng được gắn sao Michelin hiện đều rất đông khách, riêng những nhà hàng 2, 3 sao thường phải đặt trước tối thiểu 2, 3 tháng, nhiều nhà hàng còn yêu cầu thực khách phải tiền trả trước 100%.

Đợt đi Nhật tháng 5 vừa rồi, từ tháng 3 khi book bàn ở một nhà hàng Michelin 2 sao ở Tokyo, chúng tôi đã bị nhà hàng từ chối đặt online qua mail, qua chat, chỉ nhận đặt bàn qua phone. Khi gọi phone từ Việt Nam cũng bị từ chối vì nhà hàng chỉ nhận đặt qua số phone ở Nhật Bản, không nhận đặt bàn từ số phone quốc tế. Cuối cùng phải nhờ một người bạn Nhật đặt bàn hộ. Hôm đến ăn, quả là nhà hàng đã kín ghế 100%, có gần chục thực khách phải ngồi ghế đơn ngay bàn bếp.

Tất nhiên nhà hàng Michelin star không dành cho đại chúng, bởi số lượng nhà hàng là rất ít, mỗi nhà hàng cũng chỉ dăm bẩy chục ghế, trong khi nhu cầu ăn uống của bất kỳ thành phố nào cũng lớn hơn tối thiểu 10.000 lần. Chưa kể style của các nhà hàng Michelin Star đều khác biệt so với các nhà hàng thông thường: ngoài chất lượng món ăn thì việc trình bày, màu sắc, các câu chuyện về món ăn, cách chế biến và cách ăn cũng được nhân viên nhà hàng giới thiệu tỷ mỉ cho thực khách.

Tuy vậy, cũng giống như cái đẹp là tuỳ gu thẩm mỹ của mỗi người, món ăn ngon hay không cũng tuỳ thuộc vào khẩu vị của người ăn. Mà khẩu vị của mỗi người thường được hình thành từ nhỏ, định hình qua năm tháng. Thế nên tôi cho rằng ở Việt Nam, Michelin star thích hợp hơn với lứa tuổi dưới 45 và những người có quan hệ quốc tế rộng.