Tài sản “Elon Musk Trung Quốc” bốc hơi 1,2 tỷ USD, mất luôn danh hiệu tỷ phú

Tài sản của William Li, đồng sáng lập công ty xe điện NIO đã "bốc hơi" 1,2 tỷ USD trong vòng chưa đầy bốn tháng xuống mức hiện tại là 457 triệu USD.

Doanh nhân người Trung Quốc William Li đã rời khỏi hàng ngũ tỷ phú thế giới khi cổ phiếu của công ty xe điện NIO do ông đồng sáng lập đã giảm 58% trong năm nay.

Tài sản của nhà tài phiệt 44 tuổi, người được mệnh danh là "Elon Musk của Trung Quốc" đã giảm 1,2 tỷ USD trong vòng chưa đầy bốn tháng, xuống còn 457 triệu USD ở thời điểm hiện tại.

Startup có trụ sở tại Bắc Kinh đã xác nhận vào hôm thứ Hai rằng hai giám đốc điều hành cấp cao đã rời công ty. Trước đó, người đứng đầu mảng phần mềm Li Zhuang và người đứng đầu bộ phận kinh doanh của NIO tại Anh Angelika Sodian cũng quyết định dừng làm việc tại NIO.

Sự ra đi của những lãnh đạo cấp cao tại NIO diễn ra chỉ vài ngày sau khi NIO tiết lộ rằng hãng đã thu hồi 4.804 chiếc SUV ES8 do hãng sản xuất sau một loạt các báo cáo cho rằng dòng xe này đã bốc cháy hoặc phát ra khói. Số lượng xe bị thu hồi lên tới khoảng một phần ba số xe mà hãng này đã bán ra từ trước đến nay.

Ngoài vấn đề về độ an toàn của xe điện do NIO sản xuất, các nhà phân tích còn cho rằng công ty này đang phải đối mặt với những khó khăn tiếp theo khi mà thị trường xe điện đang bùng nổ tại Trung Quốc. Trong khi đó, chính quyền Bắc Kinh lại đang loại bỏ dần các khoản trợ cấp cho các nhà sản xuất xe điện. Và mặc dù NIO có khả năng sẽ sống sót do quy mô lớn hơn và tiếp cận được thị trường vốn nhưng sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt trong ngành cũng làm cho nhiều nhà đầu tư phải dè chừng.

Teng Yong, một giám đốc tư vấn của Công ty L.E.K chi nhánh Thượng Hải cho biết, trong hai năm tới, nhiều công ty xe điện mới thành lập, đặc biệt là các thương hiệu hạng hai sẽ khó có khả năng tồn tại do gặp khó khăn trong việc thúc đẩy sản xuất.

Còn đối với NIO, các vết rạn nứt bắt đầu xuất hiện từ đầu năm nay. Trong quý đầu tiên, công ty báo cáo rằng đã bán được 3.989 chiếc SUV ES8, giảm khoảng một nửa so với 7.980 xe đã bán được trong quý trước. Doanh số bán xe sụt giảm đã khiến doanh thu giảm 54,6% xuống còn 229 triệu USD, trong khi con số thua lỗ lên tới 395 triệu USD.

Một chiếc xe thể thao đa dụng (SUV) NIO ES8 được trưng bày bên trong phòng trưng bày của NIO tại Thượng Hải, Trung Quốc, vào ngày 14/9/2018. Ảnh: Qilai/Bloomberg

Bên cạnh đó, tình hình tài chính của NIO cũng sẽ chịu nhiều áp lực hơn nữa khi chính quyền Bắc Kinh thực hiện kế hoạch loại bỏ trợ cấp cho NIO và các công ty cùng ngành vào năm 2020 để khuyến khích đổi mới trên toàn thế giới. NIO đã nhận được 67.500 nhân dân tệ (khoảng 9.865 USD) trợ cấp cho mỗi chiếc ES8 - có giá bán dao động từ 448.000 đến 506.000 nhân dân tệ. Tuy nhiên, số tiền này sẽ bị cắt giảm còn 11.520 nhân dân tệ trong năm nay.

Giám đốc tài chính của NIO Louis Hsieh cho biết trong một cuộc gọi với các nhà phân tích hồi tháng 5 rằng: "Chúng tôi dự đoán rằng đơn hàng sẽ giảm dần khi quý thứ hai kết thúc". Một phát ngôn viên của NIO thì cho biết chìa khóa của hãng hiện tại là tập trung vào phát triển kinh doanh, tăng hiệu quả hoạt động và khả năng cạnh tranh lâu dài.

Các nhà đầu tư nói rằng các doanh nghiệp cùng ngành nhỏ hơn NIO đang gặp khó khăn trong việc đạt được doanh số bán xe hoặc đạt được lợi nhuận. Trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 4, các công ty xe điện tư nhân của Trung Quốc chỉ nhận được 783 triệu USD tài trợ, giảm mạnh so với mức 5,97 tỷ USD cùng kỳ một năm trước, theo nhà cung cấp dữ liệu Pitchbook.

Ken Xu, đối tác của công ty đầu tư Gobi Partners tại Thượng Hải cho biết, đã đến lúc ngành xe điện bước vào cuộc cạnh tranh thực sự về giá và hiệu suất xe. Các công ty khởi nghiệp không có kinh nghiệm sản xuất hàng loạt có thể sẽ bị đánh bật và cuối cùng sẽ chỉ còn hai đến ba công ty xe điện trụ vững.

Xpeng một startup xe điện được Alibaba hậu thuẫn đang trở thành một đối thủ đáng gờm của NIO. Brian Gu, Chủ tịch của Xpeng cho biết công ty đang khởi động một vòng gây quỹ mới nhằm gọi được số vốn tương đương với vòng tài trợ trước là 587 triệu USD, giúp công ty được định giá 4 tỷ USD. Tài sản của người sáng lập Xpeng, He Xiaopeng cũng vì thế mà được ước tính đạt khoảng 1,3 tỷ USD.

Tuy nhiên, các nhà phân tích không kỳ vọng các startup như thế này sẽ thế chỗ được những công ty xe điện lớn tại Trung Quốc như BYD và Geely - vốn được biết đến là những công ty có các biện pháp kiểm soát chi phí tốt hơn và cam kết không tăng giá bán trong bối cảnh trợ cấp giảm dần, theo Yale Zhang, nhà phân tích của công ty tư vấn AutoForesight tại Thượng Hải. Hơn nữa, sự cạnh tranh sẽ còn khốc liệt hơn nữa khi Tesla bắt đầu sản xuất và bán dòng Model 3 đại trà tại thị trường Trung Quốc.

"Những hãng xe điện có quy mô lớn hơn và thích nghi tốt hơn với các chính sách của chính phủ sẽ tiếp tục làm tốt. Còn những hãng mới gia nhập, tôi không nghĩ khó có khả năng để tiếp tục", Teng Yong nhận định.