Sửa Luật Chứng khoán: Đề xuất loạt quyền hạn cho Ủy ban Chứng khoán

Luật hiện hành chưa có quy định về tham gia của nhà đầu tư nước ngoài trên thị trường chứng khoán Việt Nam nhưng dự thảo sửa đổi cũng chưa có gì cụ thể ...

Luật hiện hành chưa có quy định về tham gia của nhà đầu tư nước ngoài trên thị trường chứng khoán Việt Nam.

Chiều 2/4, Uỷ ban Kinh tế họp thường trực mở rộng thẩm tra sơ bộ dự án Luật Chứng khoán (sửa đổi).

Phát biểu khai mạc phiên họp, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết lần sửa đổi này chỉ giữ nguyên 8 điều, bãi bỏ 30 điều, sửa 98 điều và bổ sung 29 điều.

Hết sức cần thiết

Theo tờ trình của Chính phủ, việc sửa đổi Luật Chứng khoán ở thời điểm hiện nay là hết sức cần thiết.

Tờ trình nêu rõ, nội dung một số điều khoản của luật hiện hành chưa đủ rõ ràng và cụ thể dẫn đến cách hiểu khác nhau và gây khó khăn trong áp dụng; một số điều khoản của luật không còn hợp lý hoặc không còn phù hợp với thực tiễn.

Luật hiện hành chưa quy định một số vấn đề mà thực tiễn đòi hỏi cần phải thể chế hóa bằng luật, một số điều khoản chưa tương thích với thông lệ quốc tế tốt, chưa phù hợp với yêu cầu và cam kết hội nhập kinh tế quốc tế.

Việc sửa đổi liên quan đến nhiều nội dung quan trọng đối với công tác quản lý về chứng khoán và thị trường chứng khoán như: trách nhiệm, quyền hạn của các cơ quan quản lý nhà nước, thẩm quyền của Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước trong thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm trên thị trường chứng khoán, thẩm quyền, thủ tục tạm dừng, đóng cửa, khôi phục thị trường chứng khoán, trách nhiệm của sở giao dịch chứng khoán, thành viên thị trường...

Một trong nhiều bất cập, hạn chế của luật hiện hành liên quan đến chính sách thu hút đầu tư nước ngoài. Luật Chứng khoán chưa có quy định về tham gia của nhà đầu tư nước ngoài trên thị trường chứng khoán Việt Nam (tỷ lệ sở hữu nước ngoài, điều kiện, trình tự, thủ tục đầu tư...) mang tính đặc thù tạo cơ sở pháp lý thu hút đầu tư gián tiếp trên thị trường chứng khoán.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Huỳnh Quang Hải cho biết, lần sửa đổi này, nhằm triển khai việc mở cửa thị trường cho nhà đầu tư nước ngoài được thực hiện từng bước theo lộ trình, bảo đảm dư địa cho các bộ ngành trong đàm phán, thương lượng và ký kết các thỏa ước quốc tế, dự thảo luật quy định nguyên tắc nhà đầu tư nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài khi tham gia đầu tư, hoạt động trên thị trường chứng khoán Việt Nam tuân thủ quy định về tỷ lệ sở hữu nước ngoài, điều kiện, trình tự, thủ tục đầu tư theo quy định của pháp luật về chứng khoán.

Dự thảo luật giao Chính phủ hướng dẫn cụ thể về quy định này, thay vì quy định chi tiết tại dự thảo luật tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài như nội dung chính sách đề nghị xây dựng luật.

Việc chưa có phương án cụ thể, theo Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh là một vấn đề gây băn khoăn, chưa kể toàn bộ dự thảo có đến 39 khoản giao cho Chính phủ quy định.

Nâng gấp rưỡi mức tiền phạt

Nội dung sửa đổi khác cũng được Thứ trưởng Hải nhấn mạnh là thanh tra, xử lý vi phạm.

Lần sửa đổi này dự thảo luật bổ sung quy định một số quyền của Uỷ ban Chứng khoán nhà nước. Như, yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân có thông tin, tài liệu, dữ liệu liên quan đến nội dung thanh tra, kiểm tra cung cấp thông tin, tài liệu, dữ liệu hoặc yêu cầu tổ chức, cá nhân giải trình, đến làm việc liên quan đến nội dung thanh tra, kiểm tra.

Yêu cầu tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng tại Việt Nam cung cấp thông tin liên quan đến giao dịch trên tài khoản của khách hàng đối với các trường hợp có dấu hiệu thực hiện hành vi bị cấm trong hoạt động chứng khoán và thị trường chứng khoán theo quy định trình tự, thủ tục yêu cầu và cung cấp thông tin của pháp luật về các tổ chức tín dụng.

Uỷ ban Chứng khoán nhà nước cũng có quyền yêu cầu doanh nghiệp viễn thông cung cấp tên, địa chỉ, số máy gọi, số máy được gọi, thời gian gọi để xác minh, xử lý các hành vi bị cấm (điều 128).

Tờ trình dự án luật cũng nêu rõ, để bảo đảm việc xử lý vi phạm đạt hiệu quả, tăng tính răn đe, phòng ngừa vi phạm, dự thảo luật bổ sung quy định, tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm, tổ chức, cá nhân thực hiện hành vi bị cấm trong hoạt động chứng khoán và thị trường chứng khoán hoặc có hành vi vi phạm quy định của luật này còn bị áp dụng một hoặc một số các biện pháp xử lý sau đây: đình chỉ hoạt động, đình chỉ giao dịch có thời hạn; tước quyền sử dụng giấy phép, giấy chứng nhận liên quan đến hoạt động chứng khoán, chứng chỉ hành nghề có thời hạn; thu hồi giấy phép, giấy chứng nhận liên quan đến hoạt động chứng khoán, chứng chỉ hành nghề; cấm chào bán chứng khoán ra công chúng để huy động vốn có thời hạn; cấm đảm nhiệm chức vụ tại công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ có thời hạn hoặc vĩnh viễn; cấm tham gia các hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán có thời hạn hoặc vĩnh viễn (điều 130).

Thứ trưởng Hải cho biết, dự thảo luật quy định mức phạt tiền tối đa trong xử phạt vi phạm hành chính là 3 tỷ đồng (hiện tại là 2 tỷ đồng) đối với tổ chức và 1,5 tỷ đồng đối với cá nhân (hiện tại là 1 tỷ đồng) để có chế tài đủ mạnh, nâng cao tính răn đe, phòng ngừa vi phạm. Mức phạt này cũng đã được xem xét tính đến biến động trượt giá theo tỷ lệ lạm phát bình quân trong 10 năm tới (5%/năm x 10 năm).

Tuy nhiên, Chủ nhiệm Vũ Hồng Thanh nêu băn khoăn rằng mức nâng này đã đủ sức răn đe chưa, đã phù hợp với quy mô của thị trường chưa. Dường như vẫn có tính cào bằng, ông Thanh nói.

Một số ý kiến sau đó cũng cho rằng nên phân nhỏ mức phạt theo nhóm để khắc phục việc cào bằng và đủ sức răn đe.