SCMP: Nhiều nước có thể tham khảo Việt Nam 'bí quyết' thu hút FDI

Tờ South China Moring Post nhìn nhận, Việt Nam có thể là bài học đáng tham khảo cho các quốc gia khác của Đông Nam Á trong thu hút đầu tư nước ngoài.

Bà Shireen Muhiudeen, quản lý quỹ cấp vùng của Corston-Smith Asset với 30 năm kinh nghiệm, đã có bài bình luận về sự thành công của Việt Nam trong thu hút FDI trên tờ South China Morning Post. Bà cho rằng, câu chuyện của Việt Nam có thể là bài học đáng tham khảo cho các quốc gia khác của Đông Nam Á trong thu hút đầu tư nước ngoài.

Việt Nam đã trở thành trung tâm thu hút dòng vốn FDI trong một thập kỷ với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm được duy trì ổn định 10,4% giai đoạn 2013-2019. Trong 6 năm, dòng vốn ngoại vào Việt Nam tăng khoảng 81%.

Trong khi đó, cùng giai đoạn này, Singapore ghi nhận mức tăng 63%, còn Thái Lan và Malaysia lại chứng kiến dòng vốn giảm. Trong ASEAN, chỉ có Philippines ghi nhận mức tăng vốn FDI cao hơn Việt Nam, đạt 104%. Dù vậy, xuất phát điểm của nước này vào năm 2013 lại thấp hơn, ở mức 3,7 tỷ USD.

Theo bà Shireen Muhiudeen, FDI là nguồn tài chính quan trọng cho các nước đang phát triển. Các hợp tác xuyên biên giới, được hình thành giữa doanh nghiệp nước ngoài và nội địa, tạo cơ hội đào tạo kỹ thuật, chuyển giao công nghệ, cải thiện việc làm cũng như khả năng xuất khẩu...

Năm 2015, chiến lược "Trung Quốc + 1" trở nên rõ ràng hơn khi Bắc Kinh công bố kế hoạch "Made in China 2025", nâng cấp ngành sản xuất trong nước. Tiếp đó, chiến tranh thương mại Mỹ - Trung leo thang đã tạo cú huých cho quyết tâm rời đi của các nhà đầu tư nước ngoài.Sự thành công của Singpore trong phát triển kinh tế hay sự bùng nổ của Trung Quốc trong vài thập kỷ có thể có phần đóng góp của FDI. Kể từ cuộc khủng hoảng tài chính 1997, Singapore mỗi năm đều ghi nhận tăng trưởng về vốn FDI ở mức hai con số. Còn ở Trung Quốc, FDI đã nhảy vọt từ hơn 11 tỷ USD năm 1992 lên mức đỉnh 290 tỷ USD năm 2013. Các nhà đầu tư chỉ bắt đầu chuyển hướng sang các nền kinh tế khác khi nhận thấy chi phí nhân công nước này tăng.

Đó là lúc Việt Nam bước vào cuộc chơi. Dòng vốn FDI chảy mạnh vào Việt Nam từ năm 2013 đến nay trùng khớp thời điểm vốn đi vào Trung Quốc giảm dần. Samsung được xem là doanh nghiệp có đóng góp lớn, với khoản đầu tư từ 2008 đến nay đạt khoảng 17 tỷ USD.

Bà Shireen Muhiudeen cho rằng, sự chủ động của Việt Nam khi đưa ra các chính sách đầu tư thân thiện với các doanh nghiệp, hình thành các khu công nghiệp, nguồn cung lao động dồi dào, trẻ, đã giúp thu hút FDI từ các nước khác. Trong đó, Nhật Bản là một trong những nhà đầu tư mới, có quy mô, với ngành năng lượng Việt Nam.

Tuy nhiên, thu hút FDI không phải lúc nào cũng dễ dàng. Cạnh tranh về FDI trong khu vực ASEAN sẽ tiếp tục tăng dù nhiều chuyên gia cho rằng vị trí gần Trung Quốc, lực lượng lao động trẻ trong tổng số 95 triệu dân là lợi thế cộng thêm cho Việt Nam.

Mặt khác, môi trường chính trị ổn định cũng là sức hấp dẫn không hề nhỏ, theo Shireen Muhiudeen. Thái Lan, Philippines, Malaysia hay Indonesia đều trải qua những biến động, bất ổn chính trị trong những năm gần đây. Điều này khiến các nhà đầu tư trở nên an tâm hơn trước tình hình ổn định của Việt Nam. Ngoài ra, các nhà đầu tư dường như cũng chú đến tỷ lệ lạm phát, kỳ vọng tỷ giá hối đoái ổn định và không thích nạn quan liêu – điều mà Việt Nam cam kết giảm bằng cách thực hiện thuế và hải quan điện tử.

Các nhà đầu tư cũng đang chờ đợi dự thảo chiến lược FDI trong 10 năm tới của Bộ Kế hoạch và Đầu tư. Chiến lược này dự kiến sẽ ưu tiên các dự án công nghệ cao, tạo nhiều giá trị và thân thiện với môi trường.

Bà Shireen Muhiudeen kết luận, các nước láng giềng có thể không đánh giá cao các chính sách thu hút FDI của Việt Nam, nhưng họ cần thay đổi tư duy nếu muốn có được sự thành công tương tự.