Sau 7 năm thoái vốn SAB, Bộ Công Thương giành chiến thắng, còn ThaiBev cần thêm 39 năm để về bờ?

Tại cuộc họp thường niên 2023 ở Bangkok (Thái Lan), CEO ThaiBev Group - ông Thapana Sirivadhanabhakdi từng khẳng định: "Sabeco là viên ngọc quý của chúng tôi - một tài sản quý hiếm trong tất cả các tài sản liên quan tới ngành sản xuất bia trong khu vực Đông Nam Á".

Tuy nhiên, thực tế những gì Sabeco đã thể hiện kể từ khi đổi chủ đang đi ngược với nhận xét của vị lãnh đạo này. Cụ thể, tiếp nhận 59,23% vốn Sabeco từ Bộ Công Thương hồi cuối năm 2017, khi cổ phiếu SAB đang neo vùng đỉnh lịch sử 32x.000 đồng/cp, đến thời điểm hiện tại, giá sau điều chỉnh của SAB chỉ còn 57.000 đồng/cp - tương ứng giảm khoảng 60% về sát vùng đáy lịch sử.

Không phải bất kỳ nhà đầu tư nào, ThaiBev - cổ đông ngoại quốc đã chi 5 tỷ USD để thâu tóm Sabeco thời điểm đó tạm tính là cổ đông chịu thiệt hại nặng nhất.

Cụ thể, khoản đầu tư của ThaiBev (theo vốn hóa cổ phiếu sở hữu) đã giảm từ 110.000 tỷ đồng về mức 40.000 tỷ đồng ở thời điểm hiện tại. Điều này đồng nghĩa, 70.000 tỷ đồng (2,92 tỷ USD) giá trị đầu tư của ThaiBev đã "bốc hơi" sau hơn 6 năm.

Về bức tranh kinh doanh năm 2023, có thể thấy tham vọng trở lại vị thế đầu ngành đồ uống của Sabeco đang gặp khó. Công ty mang về 30.500 tỷ đồng doanh thu và hơn 4.100 tỷ đồng lãi ròng năm vừa qua, giảm lần lượt 13% và 21% so với năm trước đó. Con số này cũng thấp hơn rất nhiều so với các mức mục tiêu 40.272 tỷ đồng và 5.775 tỷ đã đề ra tại ĐHCĐ thường niên cách đây hơn 1 năm.

Nhìn cả quá trình từ thời điểm người Thái tiếp quản, tình hình kinh doanh của Sabeco trải qua nhiều thăng trầm, đã có lúc liên tục tăng trưởng để chạm đến đỉnh cao doanh thu vào năm 2019.

Dù chưa đem đến "cú bật" cho Sabeco trong từng ấy năm, tuy nhiên ThaiBev vẫn bỏ túi số tiền "khủng" gần 9.300 tỷ đồng sau 6 năm thâu tóm. Con số này tương đương khoảng hơn 8% số vốn mua cổ phần SAB.

Giả định mỗi năm công ty mẹ Thái Lan nhận về 1.550 tỷ đồng tiền cổ tức, phải cần đến 39 năm nữa để ThaiBev trở về điểm hòa vốn. Tất nhiên, đây là giả định trong trường hợp cổ phiếu SAB duy trì mức giá hiện tại.

Hơn một thập kỷ trở lại đây, dòng tiền ngoại đến từ các doanh nghiệp Thái Lan đã mạnh tay rót hàng tỷ USD để thâu tóm nhiều doanh nghiệp đầu ngành trên sàn chứng khoán Việt. Năm 2012, Tập đoàn SCG bắt đầu công cuộc thâu tóm Nhựa Bình Minh (Mã BMP) - một trong những ông lớn ngành nhựa. Đến cuối năm 2017, "bom tấn" Sabeco cũng được kích hoạt sau cái bắt tay của Bộ Công Thương và ThaiBev.

Trong nước, nhiều nhà đầu tư tỏ ra luyến tiếc khi những thương hiệu Việt nổi tiếng lần lượt về tay nước ngoài, bị sáp nhập thậm chí biến mất. Không ít ý kiến thậm chí quy trách nhiệm cho ban lãnh đạo và chính sách, cơ chế quả lý của cơ quan liên quan khiến nhiều thương hiệu Việt bị "hòa tan" trong làn sóng M&A.

Tuy nhiên, nhìn từ câu chuyện Sabeco và cuộc chơi của Bộ Công Thương với ThaiBev, đến thời điểm này, hoàn toàn có thể khẳng định thoái vốn Nhà nước tại SAB chính là nước đi đúng đắn của Bộ Công Thương - những người đã nhận về 5 tỷ USD chỉ trong một cái bắt tay.

Trái lại, một số nguồn tin thậm chí cho rằng số tiền nhóm ThaiBev bỏ ra để thâu tóm Sabeco phần lớn là nguồn vốn vay từ một số ngân hàng Thái Lan.