REE: Lặng lẽ trên đỉnh giá lịch sử

Bất chấp kết quả kinh doanh chệch khỏi đường ray tăng trưởng trong hai năm qua, cổ phiếu REE vẫn âm thầm leo lên vùng giá kỷ lục.

Những ngày gần đây, CTCP Cơ Điện Lạnh (HOSE: REE) bắt đầu chuyển hàng trăm triệu cổ phần tại các đơn vị trong ngành năng lượng sang công ty con REE Energy, một trong bốn holdings được thành lập để quản lý các mảng kinh doanh của REE.

Giới đầu tư hào hứng với một doanh nghiệp đang tái cấu trúc mô hình hoạt động dưới sự điều hành của một tân Tổng Giám đốc - ông Huỳnh Thanh Hải. Tính đến kết phiên 26/11, thị giá REE nằm tại mức giá kỷ lục 46,400 đồng/cp, sau đà leo dốc gần 70% kéo dài từ đầu tháng 4. Đà tăng giống với bluechip công nghệ tại thị trường chứng khoán Mỹ hơn là diễn biến cổ phiếu của một doanh nghiệp có ngành kinh doanh mang tính ổn định.

Bối cảnh của sự hứng khởi đó cũng khá kỳ lạ: REE đã hai năm qua không tăng trưởng.

Công ty đầu tư đa ngành này cùng lúc đối diện nhiều cơn gió ngược trong hơn hai năm qua. Mảng bất động sản mắc điểm nghẽn pháp lý, kéo theo đó là nguồn việc cho mảng cơ điện (M&E) ít đi, hiệu quả sinh lời của các nhà máy thủy điện cũng giảm vì thủy văn bất lợi và sự bùng phát dịch bệnh Covid-19 bao trùm lên tất cả.

Tuy nhiên, sự xuất hiện của virus corona cũng khiến giới đầu tư chú ý nhiều hơn đến sức chống chịu và khả năng bảo vệ lợi nhuận của doanh nghiệp trong giai đoạn thử thách. Sau ba năm trồi sụt, cổ phiếu REE đã bứt phá ngay giữa mùa dịch.

Động thái của người nội bộ cũng xây chắc lòng tin của thị trường. Trong hai giai đoạn dịch Covid-19 bùng phát đỉnh điểm và cổ phiếu biến động mạnh, các cổ đông lớn của REE đều mua vào lượng lớn cổ phiếu. Bà Mai Thanh (Chủ tịch) và con trai là ông Nguyễn Ngọc Thái Bình (Giám đốc Tài chính) mua 17.97 triệu cp, nâng tổng sở hữu của gia đình nữ Chủ tịch lên mức 20.9%. Trong khi đó, cổ đông lớn nhất tại REE là Platinum Victoria Pte, cánh tay đầu tư của đế chế Hồng Kông Jardine Matheson, nâng sở hữu từ 29% lên mức 29.8%.

Các giao dịch mua gần 20.4 triệu cp đồng thời cũng thu hẹp đáng kể nguồn cung của REE, một cổ phiếu vốn đã kín room ngoại (49%). Tính đến 23/11, sau khi trừ đi cổ phần nắm giữ bởi gia đình nữ Chủ tịch và Công ty Đầu tư Tài chính Nhà nước (HFIC), số cổ phiếu có thể mua bán bởi nhà đầu tư trong nước - những người tạo nên gần như tất cả thanh khoản giao dịch hàng ngày - chỉ vào khoảng 24.8% lượng cổ phần niêm yết, tương đương 76.9 triệu cp REE. Khối lượng giao dịch bình quân của REE trong một năm gần nhất là 559,377 cp/ngày và trong quý gần nhất giảm xuống còn 449,101 cp/ngày.

Thị trường chứng khoán năm 2020 cũng tạo cho REE một môi trường thuận lợi. VN-Index bật tăng liên tục kể từ tháng 4 thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư F0. Nằm trong nhóm cổ phiếu tinh anh VN30, REE nghiễm nhiên có uy tín lớn đối với những nhà đầu tư mới bước chân vào thị trường.

Doanh nghiệp được dẫn dắt bởi Chủ tịch Mai Thanh cũng có một kế hoạch 5 năm ấn tượng. Trong nửa thập kỷ phía trước, đế chế đa ngành muốn duy trì ROE ở mức 15% và chạm mốc vốn hóa 1 tỷ USD. Hướng đến mục tiêu đó, công suất thiết kế năng lượng tái tạo (515 MW), công suất sản xuất nước sạch (1.5 triệu m3/ngày) và diện tích văn phòng cho thuê (150,000 m2) hiện nay đều sẽ được nâng gấp đôi.

Tuy nhiên, đây là nhiệm vụ khó khăn hơn nhiều so với quá khứ, đặc biệt là ở mảng năng lượng - mảng đóng góp gần 50% lợi nhuận ròng năm 2019. Quy mô của REE khiến việc tìm kiếm thương vụ M&A đủ lớn để đảm bảo tăng trưởng ngày càng hiếm.

Điều này đã thúc đẩy doanh nghiệp tham gia sâu hơn vào quá trình phát triển các dự án. Nhưng nó cũng đồng nghĩa rằng chu kỳ tăng trưởng của REE có thể bị kéo dài hơn trước.

Trong vai trò một công ty đầu tư, tiến độ và quy mô của các thương vụ M&A là yếu tố quyết định mức tăng trưởng lợi nhuận của REE trong những năm tiếp theo. REE có thể nhanh chóng nhận được lợi nhuận, cổ tức trả về khi mua cổ phần của các nhà máy đã đi vào hoạt động ổn định. Trong khi đó, việc đầu tư từ những giai đoạn xây dựng và thi công đồng nghĩa rằng dòng tiền từ các khoản đầu tư sẽ quay trở về chậm hơn.

Sau khi huy động vốn thành công từ trái phiếu, danh mục đầu tư của REE đã tăng mạnh trong năm 2019. Trong đó, gần 1.3 ngàn tỷ là tiền mua thêm cổ phần của CTCP Thủy điện Vĩnh Sơn - Sông Hinh (HOSE: VSH), đơn vị vẫn đang đầu tư xây dựng nhà máy Thủy điện Thượng Kon Tum trong thời điểm đó. Dòng tiền lợi nhuận từ VSH sẽ chưa sớm chảy vào túi REE như những gì đã diễn ra với các khoản đầu tư vào Thủy điện Miền Trung (HOSE: CHP), Thủy điện Bình Điền (OTC: BinhDien), Thủy điện Thác Bà (HOSE: TBC),…

Hiện, REE cũng đang triển khai đầu tư nhà máy điện gió số 3 tại Trà Vinh với tổng mức đầu tư 2.12 ngàn tỷ đồng.