Quân Nga bao vây nhà máy điện hạt nhân lớn nhất của Ukraine, IAEA lên tiếng

Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) mới đây bày tỏ quan ngại sau khi lực lượng Nga tuyên bố bao vây nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia ở đông nam Ukraine.

Tờ The Guardian hôm nay 3.3 dẫn lời Tổng giám đốc IAEA Rafael Grossi cho hay chính phủ Nga đã thông báo cho IAEA rằng binh sĩ nước này kiểm soát khu vực xung quanh nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia. Đây là nhà máy điện hạt nhân lớn nhất ở Ukraine, có 6 lò phản ứng trong tổng số 15 lò phản ứng của nước này.

Trong thư gửi cho IAEA, giới chức Nga khẳng định các nhân viên Ukraine tại nhà máy Zaporizhzhia đang tiếp tục “làm việc liên quan cung cấp sự đảm bảo an toàn hạt nhân và theo dõi phóng xạ trong mô hình hoạt động bình thường”.

Tuy nhiên, doanh nghiệp nhà nước Ukraine vận hành ngành công nghiệp hạt nhân, Energoatom, cáo buộc quân đội Nga “công khai khủng bố các nhân viên của nhà máy và cư dân của thành phố vệ tinh Energodar”. Phía Ukraine đã kêu gọi IAEA tuyên bố vùng an toàn 30 km xung quanh 4 nhà máy điện hạt nhân của Ukraine, theo The Guardian.

Phát biểu tại cuộc họp của IAEA ở Vienna (Áo) ngày 2.3, ông Vienna nhấn mạnh điều tối quan trọng là không để cuộc xung đột vũ trang giữa Nga và Ukraine cũng như những hoạt động trên bộ xung quanh nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia và bất kỳ cơ sở hạt nhân khác của Ukraine gây ra tình trạng gián đoạn hoặc gây nguy hiểm cho các cơ sở hạt nhân hay những người làm việc ở bên trong và xung quanh những cơ sở đó.

Cũng theo IAEA, việc cung cấp dữ liệu phóng xạ từ nhà máy Zaporizhzhia đã bị gián đoạn hôm 1.3 và cơ quan thanh tra hạt nhân Ukraine (SNRIU) đang cố gắng tìm ra nguyên nhân cũng như khôi phục dòng dữ liệu liên quan.

Ông Grossi cũng nêu quan ngại về một báo cáo từ SNRIU nói rằng kể từ khi lực lượng Nga giành quyền kiểm soát nhà máy điện hạt nhân Chernobyl đã bị bỏ hoang, các nhân viên ở đó không được phép về nhà, theo The Guardian. Ông Grossi nhấn mạnh điều tối quan trọng là các nhân viên tại nhà máy Chernobyl “có thể làm việc một cách an toàn và hiệu quả và tình trạng an toàn của họ phải được đảm bảo bởi những người giành quyền kiểm soát” nhà máy đó.

Hiện chưa có thông tin về phản ứng của Nga đối với những cáo buộc và quan ngại nói trên. Lực lượng Nga giành quyền kiểm soát nhà máy Chernobyl vào cuối ngày 24.2, ngày Moscow phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine. Đến ngày 27.2, ông Vadym Denysenko, cố vấn cho Bộ Nội vụ Ukraine, cho hay binh sĩ Nga đang tiếp cận nhà máy Zaporizhzhia, theo Reuters. Tuy nhiên, Energoatom ngày 28.2 phủ nhận thông tin Nga giành quyền kiểm soát nhà máy Zaporizhzhia, theo hãng tin Interfax Ukraine.