Phát triển kinh tế ban đêm: Cần nới chỗ đang bị 'siết'

Trước khi Việt Nam muốn phát triển kinh tế ban đêm, cần xem xét nới những chỗ đang bị 'siết' cho phù hợp.

Theo các doanh nhân, chuyên gia, kinh tế ban đêm không có nghĩa chỉ đơn thuần là những quán bar, điểm tổ chức âm nhạc... Muốn phát triển cần có chiến lược, nới chính sách để có kinh tế về đêm bền vững, phù hợp với nhiều đối tượng, lứa tuổi, tín ngưỡng, văn hóa khác nhau.

Đánh giá thực tiễn ở TP.HCM

Mỗi tuần làm 2-3 ca đêm cho một cửa hàng tiện lợi, Nguyễn Huỳnh Mai (nhân viên bán thời gian tại cửa hàng Ministop Q.10) cho hay mỗi ca cô làm từ 22h đến 6h sáng hôm sau. Vào ban đêm, cửa hàng vẫn cung cấp đầy đủ các mặt hàng, kể cả các món ăn chế biến hoặc hâm nóng tại chỗ như lẩu, bánh bao, sandwich...

Các sản phẩm tại cửa hàng tiện lợi phần lớn đắt hơn so với tạp hóa, siêu thị, nhưng vì phục vụ 24/24 giờ nên khách hiểu và chấp nhận. Lượng khách mua đêm trước đây ít nhưng nay đã tăng lên, bằng một nửa so với ban ngày.

Hiện những cửa hàng mở 24/24 giờ như chỗ chị Mai làm không ít và ngày càng mở rộng, không chỉ là những người buôn bán nhỏ. Anh N.T.D. - doanh nhân kinh doanh ở "phố Tây" Bùi Viện - cũng cho hay nền kinh tế ban đêm đang đem về những cơ hội phát triển lớn cho doanh nghiệp của anh.

Thay vì mở một cơ sở, nay anh đã phát triển lên nhiều cơ sở và doanh thu tăng đều. Nếu mở được dịch vụ sau 2h sáng, anh N.T.D. cho rằng sẽ có nhiều cơ hội hơn: "Khi cơ chế mở, người có nhu cầu sẽ định hình nhu cầu dễ hơn, từ đó dịch vụ mới phát triển theo".

Sở Công thương TP.HCM cho biết sau khi tiếp nhận chỉ đạo của Thủ tướng nghiên cứu về kinh tế ban đêm, nơi này đang bắt tay vào đánh giá thực tiễn ở TP. "Thực tế hoạt động kinh tế về đêm của TP từ trước đến nay khá sôi động, từ chợ đêm, phố đi bộ... nhưng để đánh giá đúng và có quy hoạch cần phải nghiên cứu sâu" - đại diện sở cho biết.

Theo ông Đỗ Hòa - CEO Công ty tư vấn Tinh hoa quản trị, từ trước đến nay trong quản lý đô thị của TP.HCM, phát triển dịch vụ giải trí sau 21h bị siết và có nhiều tranh cãi. Bởi vậy, muốn phát triển kinh tế ban đêm đòi hỏi tư duy người quản lý phải thoáng.

Ở đây, vai trò Chính phủ kiến tạo rất quan trọng: xây dựng môi trường để các yếu tố lành mạnh phát triển, tạo việc làm, vừa khống chế được những hạn chế tệ nạn, nguy cơ an ninh, trật tự.

Cũng theo ông Hòa, kinh doanh ban đêm phải được xem là một phần không thể thiếu. Nhiều TP trên thế giới phát triển với mệnh danh "TP không ngủ", không thể thiếu trong phát triển du lịch, tạo thu nhập cho dân đô thị, đồng thời thu hút du khách, doanh nhân đến làm ăn, đầu tư...

"Rất nhiều công ty quốc tế khi chọn một TP để tổ chức hội họp thì ưu tiên đầu tiên là TP đó phải có những hoạt động vui chơi, giải trí về đêm" - ông Đỗ Hòa nói.

Không chỉ có chợ đêm

Theo các chuyên gia, kinh tế ban đêm chắc chắn không gói gọn trong chợ đêm hay phố đi bộ mà còn hàng loạt dịch vụ khác như dịch vụ vận tải, thương mại, thậm chí là giao dịch tài chính xuyên quốc gia do đặc thù múi giờ khác nhau.

Ông Đặng Huy Hải - phó tổng giám đốc WMC Group - cho rằng kinh tế ban đêm không chỉ vũ trường, quán nhậu, karaoke... "Rất nhiều chuyến bay đến TP vào buổi tối. Hay cũng có nhiều lao động, người đi làm buổi tối" - ông Hải nói và cho rằng ngoài nhu cầu mua sắm, ăn uống khi kinh tế ban đêm phát triển, sẽ có nhiều loại hình thương mại, dịch vụ khác đi theo vì những TP công nghiệp sẽ không chia ra ban đêm hay ban ngày, mà là hoạt động 24 giờ.

Các dịch vụ ban đêm hiện khá đa dạng và đang là cỗ máy đẻ ra tiền cho ngành du lịch như trò chơi máy điện tử, vũ trường, karaoke... Trong những thời điểm kinh doanh khách sạn khó khăn, các dịch vụ này "cứu" được doanh thu.

Tuy nhiên, theo ông Hải, để phát triển kinh tế ban đêm cần có quy hoạch cụ thể, ban đầu nên chỉ cho những nhà đầu tư lớn, dịch vụ chất lượng cao, không nên phát triển đại trà trong khi chưa có biện pháp quản lý chặt chẽ.

Đà Nẵng phát triển nhiều chợ đêm, phố đi bộ

Sau chợ đêm Sơn Trà Đà Nẵng dưới khu vực cầu Rồng, phố đêm Thanh Khê Tây vừa hoạt động vào tháng 3-2019. Còn tháng 10 này, phố đi bộ, chợ đêm Bạch Đằng do Công ty CP Ngôi Sao Biển Sài Gòn làm chủ đầu tư bên sông Hàn cũng sẽ hoạt động từ 18h đến 2h hôm sau.

Tập đoàn khách sạn Mikazuki (Nhật Bản) cũng đã thông báo sẽ đầu tư 50 triệu USD xây dựng chợ đêm và phố đi bộ gần khu du lịch Mikazuki Spa & Hotel (biển Xuân Thiều, Q.Liên Chiểu) khi tập đoàn này làm việc với lãnh đạo UBND TP Đà Nẵng mới đây. TP Đà Nẵng hoan nghênh và cho hay sẽ cải tạo hạ tầng, cảnh quan kiến trúc các tuyến đường xung quanh phù hợp với quy mô khu dịch vụ.

Ông Nguyễn Thành Nam - phó chủ tịch UBND Q.Sơn Trà - cho hay qua hơn 10 tháng hoạt động, chỉ riêng phố đi bộ, chợ đêm Sơn Trà đã đáp ứng nhiều nhu cầu giải trí, văn hóa, mua sắm, ẩm thực, dạo bộ... của du khách lẫn người dân TP. Đồng thời nơi này đã tạo công ăn việc làm cho vài trăm hộ có điều kiện kinh doanh, mua bán cải thiện thu nhập trong đời sống.

Đóng góp cả trăm tỉ USD

Hiện nay, một số quốc gia đã đưa kinh tế ban đêm vào đóng góp GDP. Như Vương quốc Anh tính toán, nền kinh tế ban đêm đang tạo ra 66 tỉ bảng Anh mỗi năm, Úc ghi nhận kinh tế ban đêm đã đóng góp 102 tỉ USD, TP New York (Mỹ) cũng ghi nhận 10 tỉ USD thu được từ nền kinh tế ban đêm.

Các thống kê cũng cho thấy 20% các chuyến tham quan ban ngành đến Anh đều có mục đích trải nghiệm các hoạt động về đêm như ăn tối hay tham quan đêm, 35% khách du lịch của TP Berlin (Đức) qua đêm ở TP vì bị hấp dẫn bởi các hoạt động giải trí về đêm.