Phát triển du lịch vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ: Cần một “nhạc trưởng”

Có một thực tế đã diễn ra nhiều năm qua, đó là tình trạng mạnh ai nấy làm, địa phương nào cũng xác định du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn nhưng lại thiếu quy hoạch với tầm nhìn chiến lược, thiếu tính liên kết dẫn đến tình trạng trùng lặp sản phẩm, phát triển manh mún, nhỏ lẻ.

Sự liên kết, hợp tác giữa các tỉnh, thành phố trong Vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ sẽ tạo động lực mạnh mẽ để phát triển du lịch trong khu vực. Tuy nhiên, việc giải bài toán này không đơn giản chỉ cần những cái “bắt tay” giữa các cơ quan quản lý hay các doanh nghiệp, mà còn đòi hỏi vai trò của một nhạc trưởng – đầu mối liên kết có khả năng tập hợp, định hướng để các địa phương cùng hành động nhằm mang lại kết quả tốt nhất cho toàn vùng.

Không chỉ sở hữu nhiều ưu thế đặc biệt về tài nguyên thiên nhiên, khí hậu, Vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ gồm 7 tỉnh, thành phố: Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, Bắc Ninh, Hải Dương, Hưng Yên, Vĩnh Phúc còn rất giàu tài nguyên nhân văn với hệ thống di tích, di sản văn hóa phi vật thể vô cùng phong phú, đa dạng. Đây là những điều kiện thuận lợi để tạo nên nguồn tài nguyên du lịch đặc sắc, độc đáo so với các vùng kinh tế khác trên cả nước.

Tuy nhiên, có một thực tế đã diễn ra nhiều năm qua, đó là tình trạng mạnh ai nấy làm, địa phương nào cũng xác định du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn nhưng lại thiếu quy hoạch với tầm nhìn chiến lược, thiếu tính liên kết dẫn đến tình trạng trùng lặp sản phẩm, phát triển manh mún, nhỏ lẻ.Với dòng sản phẩm du lịch biển, đảo, Hải Phòng và Quảng Ninh đã và đang khai thác hiệu quả vẻ đẹp của vịnh Hạ Long, đảo Cát Bà, vịnh Lan Hạ, mang đến cho du khách những trải nghiệm phong phú thông qua các hoạt động như tham quan hang động, tắm biển, nghỉ dưỡng cao cấp trên tàu, tham quan làng chài… Cùng với đó, nói đến du lịch tâm linh, lễ hội, không thể không nhắc đến những lễ hội có quy mô lớn như lễ hội chùa Hương (Hà Nội), lễ hội Xuân Yên Tử (Quảng Ninh), Hội đền Côn Sơn – Kiếp Bạc (Hải Dương), lễ hội Tây Thiên (Vĩnh Phúc), hội chọi trâu Đồ Sơn (Hải Phòng)… Lại nữa, nhắc đến du lịch MICE, khó có địa phương nào cạnh tranh được với Hà Nội bởi lợi thế là Thủ đô – trái tim của cả nước, cửa ngõ đón khách du lịch trong và ngoài nước, hội tụ đầy đủ các điều kiện thuận lợi về cơ sở hạ tầng, đường giao thông, hệ thống cơ sở lưu trú cùng nguồn nhân lực chất lượng cao.

Ông Lưu Đức Kế, Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần Truyền thông Du lịch Việt chia sẻ: Hải Phòng và Quảng Ninh là 2 địa phương rất mạnh về sản phẩm tham quan bằng tàu và nghỉ đêm trên vịnh. Đây là dòng sản phẩm cao cấp, thu hút đối tượng khách có mức chi tiêu cao. Tuy nhiên, việc thiếu liên kết giữa hai địa phương này lâu nay đã gây không ít khó khăn cho các doanh nghiệp. Và người thiệt thòi nhất chính là du khách, bởi lẽ ra họ còn có thể được trải nghiệm nhiều hơn thế.

Ông Nguyễn Công Hoan, Tổng giám đốc Công ty cổ phần HanoiRedtours cho rằng, đây là hiện tượng phổ biến tại nhiều nơi. Muốn khắc phục, các tỉnh, thành phải làm nổi bật được những giá trị riêng, đặc sắc của mình để không bị lẫn với các địa phương khác. Bên cạnh đó, cần phối hợp, chọn ra những sản phẩm, điểm đến mang tính đại diện nhưng vẫn có sự thống nhất, hài hòa khi kết hợp với các địa phương khác. Có như vậy mới tạo ra những sản phẩm có tính liên kết mạnh và bền vững.

Ông Hoan cũng cho rằng, đã là vùng kinh tế thì phải có sự phân công cho từng nhóm địa phương có chung tiềm năng; phải xác định được từng khu vực phát triển gắn với sản phẩm nào cho phù hợp và không bị cạnh tranh lẫn nhau. Chính vì thế, các vùng kinh tế cần có một “nhạc trưởng” có khả năng kêu gọi, tập hợp các địa phương chung vai sát cánh trên mọi lĩnh vực, sự kiện. Địa phương “nhạc trưởng” ấy có thể phải bỏ nhiều chi phí, công sức hơn và hưởng lợi ít hơn các địa phương khác, nhưng vẫn phải là người dẫn đầu để định hướng hành động nhằm mang lại kết quả tốt nhất, bền vững cho toàn vùng.

Với vai trò là một trong 2 trung tâm du lịch lớn của cả nước, những năm qua Hà Nội đã chủ động kết nối nhằm huy động sức mạnh tổng hợp của các địa phương trong vùng. Ông Trần Đức Hải, Giám đốc Sở Du lịch Hà Nội cho biết: Qua việc thực hiện hiệu quả hoạt động liên kết các địa phương trong cả nước, du lịch Thủ đô đã tạo lập sự liên kết ngành liên vùng; xây dựng tour du lịch nội vùng, nội địa, quốc tế, cụ thể về sản phẩm, dịch vụ gắn với từng thị trường khách du lịch. Việc phối hợp trong quản lý phát triển, kinh doanh du lịch đã được quan tâm thực hiện gắn với nâng cao năng lực cạnh tranh phát huy thế mạnh của các địa phương và toàn vùng, bảo đảm du lịch phát triển tương xứng với vị thế là ngành kinh tế tổng hợp, có tính liên ngành, liên vùng; góp phần nâng cao vị thế của Hà Nội với cả nước.

Để phát huy hơn nữa vai trò đầu mối liên kết vùng, ông Hải cho biết, thời gian tới Hà Nội sẽ tiếp tục xây dựng và tổ chức triển khai hoạt động liên kết có trọng tâm, trọng điểm, đặc biệt là kết nối 3 bên giữa các nhà quản lý, các doanh nghiệp lữ hành, lưu trú, vận chuyển và các khu, điểm du lịch để tạo thành tour du lịch kết nối Hà Nội với các tỉnh, thành phố trong nước; tăng cường hấp dẫn, thu hút khách du lịch đến với Thủ đô Hà Nội và các địa phương…

Ông Phạm Hồng Long, Trưởng khoa Du lịch học, trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội cho rằng, để đạt hiệu quả như mong đợi, việc liên kết sản phẩm giữa các tỉnh trong vùng phải hướng đến đối tượng khách cụ thể. Đặc biệt, cần lưu ý đến thị trường khách ở các vùng khác và khách quốc tế. Các sản phẩm phải có yếu tố mới lạ để thu hút được du khách.