P2P lending đang bắt tay với tiệm cầm đồ, rủi ro "kép" về thuế và ngoại hối

Bộ Kế hoạch và Đầu tư chỉ ra nhiều tồn tại của mô hình P2P lending trong khi NHNN cho biết, cơ chế về sandbox (trong đó có P2P lending) đang được trình Bộ Tư pháp thẩm định.

Theo Ngân hàng Nhà nước, số lượng công ty P2P lending hiện nay vào khoảng 100 công ty (bao gồm cả công ty đã đi vào hoạt động chính thức và một số công ty đang trong giai đoạn thử nghiệm) như Tima, Trust Circle, Vay mượn, Lendmo, Wecash, InterLoan ... trong đó, một số công ty P2P lending có nguồn gốc từ Trung Quốc, Nga, Singapore, Indonesia ...

Theo dự thảo báo cáo đánh giá tác động của một số loại hình kinh tế chia sẻ chính tới nền kinh tế - trong đó có cho vay ngang hàng (P2P lending) – của Bộ Kế hoạch & Đầu tư, tuy mới xuất hiện ở Việt Nam từ năm 2016, nhưng các công ty P2P lending có sự tăng trưởng mạnh về số lượng công ty tham gia thị trường, số lượng khách hàng, hợp đồng vay vốn kết nối thành công và số phí dịch vụ thu được.

“Điều đó cho thấy các nhà đầu tư nước ngoài rất quan tâm đến thị trường cho vay tiêu dùng ở Việt Nam và nhìn nhận đây là thị trường có tiềm năng cho P2P lending phát triển”, báo cáo của Bộ Kế hoạch & Đầu tư chỉ rõ.

Tuy vậy, báo cáo của Bộ cũng chỉ rõ, P2P lending ở Việt Nam đang tồn tại nhiều bất cập.

Cụ thể, đang có hiện tượng một số công ty P2P lending là kênh phân phối, tìm kiếm khách hàng cho công ty cầm đồ hoặc công ty cầm đồ hợp tác với công ty công nghệ xây dựng nền tảng giao dịch trực tuyến để công ty cầm đồ tìm kiếm người đi vay và thực hiện cho vay.

Một số đối tượng có thể lợi dụng sự biến dạng của mô hình kinh doanh chia sẻ P2P lending rửa tiền, hoạt động tín dụng đen, cho vay nặng lãi, cho vay cầm đồ biến tướng, hoạt động tài chính theo kiểu kinh doanh đa cấp..., đưa ra quảng cáo sai sự thật, hứa hẹn lợi nhuận cao, lãi suất cạnh tranh để lừa đảo, chiếm dụng vốn của người dân...

Ngoài ra, lĩnh vực này cũng có rủi ro "kép" về thuế và quản lý ngoại hối khi người tham gia giao dịch là người không cư trú sẽ dẫn tới khó khăn trong quản lý ngoại hối và thu thuế, như thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế nhà thầu.

Đặc biệt, trong bối cảnh một số quốc gia trong khu vực đang tăng cường quản lý hoạt động P2P lending (Trung Quốc, Singapore, Indonesia...) thì các công ty nước ngoài, đặc biệt là các công ty P2P Lending của Trung Quốc đang tìm cách chuyển hướng hoạt động sang thị trường Việt Nam.

Trong khi đó, khung khổ pháp lý hiện hành ở Việt Nam hiện nay chưa có quy định cụ thể đối với hoạt động P2P lending, các công ty hoat động trong lĩnh này đăng ký ngành nghề kinh doanh là dịch vụ cầm đồ (ngành nghề kinh doanh có điều kiện), tư vấn tài chính, tư vấn đầu tư, môi giới tài chính...

Vì vậy, Bộ Kế hoạch và đầu tư lưu ý, hoạt động của mô hình P2P lending mang lại nhiều ảnh hưởng tích cực nhưng nếu không được quản lý, giám sát chặt thì có thể phát sinh các loại hình biến tướng, gây ảnh hưởng xấu tới xã hội.

Theo nguồn tin của ông Phạm Tiến Dũng, Vụ trưởng Vụ Thanh toán (NHNN), hiện cơ chế thử nghiệm sandbox (trong đó có P2P lending) đã được NHNN trình Bộ Tư pháp thẩm định.