Ông Trầm Bê chuẩn bị hầu tòa

Bị cáo buộc cho vay trái luật, gây thiệt hại hơn 505 tỷ đồng, nguyên Phó Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Phương Nam Trầm Bê và nhiều người phải hầu tòa từ ngày 23-28/7.

Ông Trầm Bê và Phan Huy Khang (nguyên Tổng Giám đốc Ngân hàng Phương Nam, đã sáp nhập vào Sacombank) cùng 9 người khác bị TAND TP.HCM đưa ra xét xử về tội "Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng" theo Khoản 3 Điều 179 Bộ luật Hình sự năm 1999, khung hình phạt 10-20 năm tù.

Trước đó, cơ quan tố tụng xác định hành vi của ông Trầm Bê và cấp dưới phạm tội "Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng" theo Khoản 4 Điều 206 Bộ luật Hình sự 2015 có khung hình phạt từ 12-20 năm tù, nhưng sau đó VKS chuyển tội danh, áp dụng các quy định có lợi cho bị cáo theo Nghị quyết của Quốc hội.

Có vai trò chủ mưu cầm đầu trong vụ án, Dương Thanh Cường (nguyên Tổng Giám đốc Công ty CPXD TM Bình Phát) bị truy tố tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản".

Gần 20 luật sư sẽ bào chữa cho các bị cáo và bảo vệ quyền lợi ích cho bị hại trong vụ án.

Phiên tòa do Thẩm phán Nguyễn Thị Hà (Phó Chánh toà Hình sự) làm chủ toạ. HĐXX còn có Thẩm phán Trần Minh Châu và 3 hội thẩm nhân dân. Ba kiểm sát viên đại diện Viện KSND TP.HCM tham gia phiên toà gồm: bà Đoàn Thị Xuân Mai, ông Trương Bảo Ngọc và ông Võ Đức Trí.

Hiện, ông Trần Bê đang thi hành bản án 4 năm tù trong "đại án Phạm Công Danh".

Theo cáo trạng, năm 2007, Dương Thanh Cường lấy danh nghĩa Công ty Thanh Phát (công ty khác của bị cáo) mua 10,5ha đất (gồm 23 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất – QSDĐ) của các hộ dân ở xã Phong Phú, huyện Bình Chánh. Có ý định thực hiện dự án cao ốc căn hộ và biệt thự vườn Thanh Phát nhưng không có khả năng tài chính, Cường thế chấp khu đất này cho Agribank chi nhánh 6 để vay 628 tỷ đồng.

Đến tháng 4/2008, Cường mang bản photo khu đất này đến gặp Trầm Bê đề nghị vay tiền, được chấp thuận với điều kiện có đủ hồ sơ, tài sản thế chấp. Lấy lý do cần làm thủ tục sang tên khu đất cho công ty của mình nên Cường làm đơn gửi Agribank xin mượn lại 23 sổ đỏ rồi mang đến Ngân hàng Phương Nam làm thủ tục vay.

Sau khi được cán bộ Sở giao dịch Ngân hàng Phương Nam thẩm định, ngày 12/4/2008, Hội đồng tín dụng gồm Phan Huy Khang (Chủ tịch), Phan Thị Hồng Vân và Trầm Viết Trung (ủy viên) ký duyệt cho công ty của Cường vay 190 tỷ nhưng chỉ giải ngân 130 tỷ. Khi tài sản thế chấp hoàn tất thủ tục công chứng sang tên Công ty Thanh Phát mới giải ngân số còn lại.

Cơ quan điều tra xác định, ông Trầm Bê không theo đề nghị của Hội đồng tín dụng mà cùng ngày đã ký duyệt, giao Sở giao dịch giải ngân 130 tỷ đồng trước khi công chứng và đăng ký giao dịch bảo đảm.

Một tháng sau, Cường tiếp tục đến gặp Trầm Bê xin vay thêm 130 tỷ đồng và 5.000 lượng vàng. Sau khi được Hội đồng tín dụng (không có Trầm Viết Trung) duyệt, Ngân hàng Phương Nam giải ngân cho Cường hơn 57 tỷ đồng và 9.000 lượng vàng (tương đương 221 tỷ đồng) trong thời hạn một năm. Cường dùng hơn 131 tỷ đồng để tất toán khoản vay trước và 32 tỷ tiền lãi, còn lại hơn 57 tỷ sử dụng cá nhân.

Đến hạn, Cường không có tiền trả nợ khoản vay lần hai nên đề nghị Trầm Bê cho vay tiếp để đảo nợ. Ông Trầm Bê chỉ đạo cấp dưới duyệt giải ngân cho công ty của Cường vay 80 tỷ đồng và 9.000 lượng vàng.

Đến đầu năm 2010, Cường gán toàn bộ 23 bất động sản ở Bình Chánh cho Ngân hàng Phương Nam để thanh lý tổng cộng 331 tỷ đồng gốc và lãi các khoản nợ.

Hồi cuối năm 2018, ông Trầm Bê cùng một số cán bộ ngân hàng liên quan bị khởi tố. Bộ Công an nhiều lần kết luận, không xử lý hình sự ông Trầm Viết Trung với lý do "khoản vay của Cường do ông này ký đã được tất toán, không có cơ sở xác định thiệt hại".

Làm việc với cơ quan điều tra, Trầm Viết Trung cho biết, vì áp lực và bất đồng quan điểm với cấp trên nên đã xin nghỉ việc sau khi duyệt hợp đồng tín dụng lần một. Tuy nhiên, Viện KSND tối cao hoàn trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung xem xét trách nhiệm của ông. Hồi tháng 2, cơ quan điều tra khởi tố bổ sung bị can Trầm Viết Trung.

Theo VKS, hành vi của Trầm Bê, Trầm Viết Trung và các đồng phạm ký duyệt hồ sơ giải ngân cho công ty của Cường vay trước khi công chứng và đăng ký giao dịch bảo đảm, trong khi hồ sơ của doanh nghiệp không đủ điều kiện đã vi phạm quy chế cho vay của Ngân hàng Nhà nước, gây thiệt hại cho Ngân hàng Phương Nam tính đến thời điểm hiện nay là hơn 505 tỷ đồng.

Ông Trầm Bê thừa nhận khi làm việc với cơ quan điều tra mới biết hành vi của mình là sai phạm. Ông không biết các tài sản này đã được Cường thế chấp cho ngân hàng khác. Lúc cho vay chỉ nghĩ khách hàng có tài sản đủ đảm bảo cho khoản vay, nên ông đã ký duyệt dù 23 giấy chứng nhận QSDĐ vẫn là đất nông nghiệp, chưa công chứng, đăng ký giao dịch bảo đảm...

Ông cũng thừa nhận việc cho công ty của Cường vay không đúng quy định, chủ yếu do mình cùng Phan Huy Khang (nguyên Tổng Giám đốc Ngân hàng Phương Nam) và Nguyễn Thị Xuân Trang bàn bạc và quyết định. Các nhân viên khác chỉ làm theo chỉ đạo.