Ổn định tài chính là điều kiện cần thiết để ổn định kinh tế vĩ mô

Các quốc gia trên thế giới đều nhận thức sâu sắc tầm quan trọng của ổn định tài chính như một điều kiện cần thiết để ổn định kinh tế vĩ mô do sự gắn kết chặt chẽ giữa hai mục tiêu này. Hệ thống tài chính luôn giữ vai trò quan trọng trong nền kinh tế với chức năng chủ yếu là kênh huy động và phân bổ nguồn lực trong nền kinh tế.

Trong đó, ngân hàng – huyết mạch của nền kinh tế - là khu vực trung gian tài chính quan trọng nhất cung cấp nguồn vốn cho toàn bộ nền kinh tế. Hoạt động ngân hàng phải luôn thông suốt, hiệu quả, an toàn để duy trì sự vận hành liên tục các hoạt động kinh tế, góp phần thúc đẩy kinh tế phát triển và duy trì sự ổn định kinh tế vĩ mô.

Ngày 13/9/2019, trong khuôn khổ Dự án Hỗ trợ kỹ thuật (HTKT) “Tăng cường phát triển và lành mạnh hóa khu vực ngân hàng”, Đoàn công tác của Ngân hàng Thế giới (WB), Cục Kinh tế Liên bang Thụy Sỹ (SECO) và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã tổ chức Hội thảo “Kinh nghiệm quốc tế về ổn định tài chính và thực trạng triển khai tại Việt Nam”.

Tham dự Hội thảo có ông Bùi Huy Thọ, Phó Vụ trưởng Vụ Ổn định tài chính – tiền tệ NHNN, ông Triệu Quốc Việt, chuyên gia kinh tế cao cấp WB, ông Jean Francois Bourchard, chuyên gia WB, ông Eugen Radulescu, Vụ trưởng Vụ Ổn định Tài chính, Ngân hàng Trung ương Romania cùng cán bộ các Vụ, Cục của NHNN, đại diện các đơn vị của Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Tổng cục Thống kê, Ủy ban Giám sát Tài chính quốc gia, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Ban Kinh tế Trung ương…

Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Bùi Huy Thọ, Phó Vụ trưởng Vụ Ổn định tài chính – tiền tệ NHNN cho biết: hệ thống tài chính vững mạnh thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, hỗ trợ sự phát triển xã hội và đổi mới công nghệ. Ngược lại, sự bất ổn của hệ thống tài chính có thể gây ra những hậu quả nặng nề, kìm hãm, thậm chí kéo lùi sự phát triển của nền kinh tế. Do tính chất lây lan, sự bất ổn của một định chế tài chính lớn, có tầm quan trọng trong hệ thống cũng có thể gây rủi ro cho cả hệ thống tài chính, và rộng hơn là có nguy cơ gây bất ổn đến cả nền kinh tế. Đến nay, các quốc gia đều nhận thấy vai trò quan trọng của Ngân hàng Trung ương đối với sự ổn định tài chính bởi vì NHTW có sự tập trung và am hiểu thị trường tài chính, các định chế và cơ sở hạ tầng tài chính là những vấn đề then chốt để thực hiện chính sách an toàn vĩ mô nhằm ổn định tài chính.

Giới thiệu về dự án HTKT do WB và SECO tài trợ, ông Triệu Quốc Việt, Chuyên gia cao cấp của WB nhấn mạnh vai trò của ổn định tài chính. “Trên thế giới, hầu hết các trường hợp khi khủng hoảng xảy ra, những người trong cuộc đều rơi vào tình huống bất ngờ dù đội ngũ chuyên gia hàng đầu đã có phân tích, nhưng chỉ có rất ít cảnh báo chính xác được đưa ra. Như vậy, không chỉ riêng Việt Nam, mà các nước đều chưa làm đúng hoặc chưa hiểu đúng vấn đề. Đặc biệt, sau khủng hoảng toàn cầu năm 2007 - 2008, đã có nhiều bài học được rút ra, các quốc gia đều đi đến nhận thức rằng: nếu không có một hệ thống cảnh báo đủ tốt thì các đợt sóng thần khủng hoảng nối tiếp nhau sẽ còn gây ra hậu quả lớn hơn nữa”.

Đem đến Hội thảo một bức tranh tổng quan về ổn định tài chính trong bối cảnh toàn cầu, ông Eugen Radulescu, Vụ trưởng Vụ Ổn định tiền tệ Rumani khẳng định: Ổn định tài chính là điều kiện tiên quyết đối với thịnh vượng và tăng trưởng kinh tế, bởi khủng hoảng tài chính gây tổn hại lớn cho cả nền kinh tế và an sinh của người dân. Tác động do khủng hoảng tài chính gây ra (thiếu ổn định tài chính) có thể nhìn thấy được từ các góc độ khác nhau – một trong số đó thể hiện qua chi phí tài khóa. Chi phí tài khóa do khủng hoảng tài chính tạo ra có thể trực tiếp (xuất phát từ việc can thiệp trực tiếp của Chính phủ) và gián tiếp (xuất phát từ tác động tiêu cực lên điểm cân bằng kinh tế vĩ mô). Ông cũng chia sẻ những kinh nghiệm và mô hình mà Rumani áp dụng thành công trong thời gian qua.