Nỗ lực phục hồi đầu tiên

Phiên giao dịch ngày 4-10 vừa qua cho thấy sự phục hồi của thị trương chứng khoán VN đi ngược so với phần còn lại của thế giới, song nhìn nhận một cách khách quan thì liệu rằng đây đã là những tín hiệu đủ tin cậy hay chưa, ý nghĩa của những phiên phục hồi kĩ thuật, bao giờ thì thị trường có thể tạo đáy, nhóm cổ phiếu cực kì nhạy cảm mang tính quyết định tâm lý thị trường và đôi lời về "nghệ thuật" phân tích. Mời mọi người cùng đàm đạo trong bài viết sau đây.

Nhiều ý kiến cho rằng phiên giảm bung vol ngày 3-10 và nổ lực phục hồi ngày 4-10 sau đó là biểu hiện của nổ lực phục hồi đầu tiên hay stopping vollume theo góc nhìn VSA, nhưng thật sự mà nói thì đây là bộ đôi phục hồi không đạt. Thanh khoản ngày 3-10 và mức độ phục hồi trong phiên 4-10 đều chưa đạt yêu cầu cả về mặt kĩ thuật lẫn biểu thị tâm lý-hành vi trong phiên. Không thể nói sau quá trình phân phối rất nhiều cp tại đỉnh, sự quay trở lại của bbs chỉ nằm ở mức thanh khoản ngang trung bình và ở cả phiên phục hồi sau đó ko thể duy trì được xung lực tăng cho đến cuối phiên dù áp lực bán đã giảm. Tư duy logic mà nói thì "thị trường" hiện tại vẫn chưa chấp nhận mua ở mức giá cao, và vì vậy không thể nói đây là nổ lực phục hồi đầu tiên được.

Nếu trong uptrend, xen kẻ những phiên đẩy giá thanh khoản cao là nhũng phiên "điều chỉnh" với thanh khoản thấp, thì ngược lại, trong một pha giảm, sau một phiên giảm mạnh vẫn thường có những phiên phục hồi volume thấp. Những đợt giảm không phục hồi như cuối năm 2022 là rất hiếm gặp vì bản chất khủng hoảng đến từ vĩ mô dòng tiền, tác động đến cả những tổ chức, cá thể tài chính lớn. Cách các ctck, các quỹ tài chính hoạt động không giống như những ndt nhỏ lẻ, họ không thể bán hết cổ phiếu khi tt đạt đỉnh mà trong danh mục luôn có 1 lượng nhất định các cổ phiếu dài hạn, và đương nhiên, gần như về dài hạn thị trường ck luôn trong uptrend, không bây giờ thì 5-10 năm tới. Để giảm thiểu thiệt hại khi thị trường rơi trong pha giảm, có nhiều cách để làm giảm thiệt hại, đó là giao dịch "T0", là short hedging từ thị trường phái sinh. Với lợi thế (đồng thời là nỗi đau) vì phải giữ một danh mục lớn các cổ phiếu "tốt", họ sẽ mua đỡ thị trường khi vào quá bán, áp lực bán quá lớn so với biến động thông thường, và sẽ bán ra ngay lượng hàng gần tương đương khi tâm lý được cải thiện và những ndt bắt đáy lao vào. Đó có thể nói là động lực chính của những phiên phục hồi "kỹ thuật", những cú nẩy mèo chết gieo rắc hi vọng mong manh.

Các nhóm cổ phiếu trên thị trường có sự lệch pha nhất đinh, có nhóm tăng trước dẫn dắt, có nhóm phân phối trước, có cổ phiếu lại phát đi tin hiệu sụp đổ trước. Ở thời điểm hiện tại, nhiều cổ phiếu đã thực sự kết thúc phân phối trong khi một số ít thì chưa, chính vì vậy mức độ phục hồi cũng khác nhau, những cổ phiếu chưa được phân phối hết sẽ được đỡ giá tốt hơn và duy trì hưng phấn cao hơn so với phần còn lại, thậm chí có thể đẩy giá vượt đỉnh. Break trong một pha giảm không hẳng là tín hiệu mua và việc giảm bù của những cổ phiếu muộn có thể huỷ hoại những tài khoản vừa bị ép cắt lỗ trước đó lao vào nhằm gỡ gạt lại những gì đã mất.

Người đang yêu thì nhìn cuộc đời qua lăng kính màu hồng, trạng thái nắm giữ cổ phiếu là bộ lọc thay đổi góc nhìn phân tích. Ở những nước tiên tiến, có quy định những nhà phân tích tài chính không được phép tham gia vào giao dịch, đến cả những nhà phân tích chuyên nghiệp cũng không tránh khỏi cảm nhận chủ quan khi đang nằm trong vòng giao dịch thì với những ndt nhỏ, ndt mới tham gia mức độ ảnh hưởng còn lớn hơn rất nhiều. Vì vậy khi ở vùng đáy, hầu hết cp nằm trong tay bbs và mms, thì đám đông có tâm lý chán nản, hoài nghi và nhìn đâu cũng thấy tiêu cực, còn sau giai đoạn phân phối, khi đám đông hầu hết đang phải cầm hàng gồng lỗ thì điều họ tìm kiếm là những gì tích cực, bất kể đến từ media, đến từ tt thế giới hay những phiên phục hồi kĩ thuật hết sức bình thường. Tâm lý này thể hiện rõ khi họ liên tục kì vọng tt sẽ tạo đáy tại những vùng hỗ trợ, một sai lầm chết người khi phân tích đó là dự đoán trước mẫu hình.

Phân tích là bộ môn khoa học thống kê không tuyệt đối, nó mang tính nghệ thuật khi phụ thuộc vào cảm quan của nhà phân tích. Luôn sẽ có cả những tín hiệu tích cực và tiêu cực, nhìn nhận một cách khách quan là mấu chốt tạo nên sự khác biệt cho thành công. Và trên hết, phân tích là dựa trên những thông tin, dữ liệu đã và đang xảy ra, đọc hiểu những tâm lý- hành vi phía sau những vận động đó nhằm dự phóng những khả năng có thể xảy ra. Phân tích không đồng nghĩa đoán định thị trường, không thể vẽ trước mẫu hình hay "bói" xem thị trường sẽ về đâu, tạo đáy như thế nào. Những diễn biến ngày mai có thể thay đổi góc nhìn nếu nó đủ tin cậy. Cần nhiều kinh nghiệm và luyện tập để không bị ảnh hưởng bởi trạng thái nắm giữ cổ phiếu lên góc nhìn thị trường.

Thị trường bao giờ tạo đáy? Đây là câu hỏi rất khó để trả lời hay nói đúng hơn là không thể trả lời. Nó có thể ngay tuần này, tháng sau, năm sau hoặc muộn hơn, nhưng thông thường thì pha giảm sẽ diễn ra nhanh hơn so với quá trình tăng giá. Index có 1 sóng tăng kéo dài 9-10 tháng thì pha giảm giá có thể sẽ ngắn hơn nhiều thời gian trên. Và tuy không thể biết chính xác thị trường sẽ tạo đáy vào lúc nào, nhưng có thể nhận biết được quá trình tạo đáy và đó là ý nghĩa của việc phân tích thị trường.Chúng ta sẽ cần nhiều dấu hiệu giao dịch, nhiều dữ liệu giá và cả yếu tố tâm lý thị trường mà cần một bài viết cụ thể hơn để làm rõ.

Tổng kết lại: Quan điểm của tác giả cho rằng vẫn chưa thấy được những tín hiệu tạo đáy tin cậy, nên nhìn thị trường một cách khách quan, không để trạng thái nắm giữ cổ phiếu làm lu mờ nhận định. Vẫn sẽ có những cơ hội trong pha giảm của thị trường khi một số cổ phiếu vận động muộn hơn nhưng rất khó để tham gia. Trong phạm vi bài viết không đề cập đến yếu tố vĩ mô, vì nó tương đối quá tầm so với đại đa số người tham gia trên thị trường, xin nhường cho những chuyên gia kinh tế thực sự.

Chúc mọi người một ngày thuận lợi, tỉnh táo và sáng suốt với những lựa chọn.