Nhìn lại sai phạm tại Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam

Trước khi UBKT Trung ương có kết luận, quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo đối với Ban Thường vụ Đảng ủy Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam các nhiệm kỳ 2015 - 2020, 2020 - 2025, TTCP từng chỉ ra những sai phạm trong công tác đào tạo trình độ thạc sỹ, tiến sỹ, thu chi tại Viện này.

Cụ thể, hồi tháng 5/2022, Thanh tra Chính phủ đã ra thông báo kết luận thanh tra, chỉ ra các vi phạm, khuyết điểm trong tổ chức hợp tác nghiên cứu, đào tạo, liên kết đào tạo và cấp bằng thạc sỹ, tiến sỹ của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam trong giai đoạn 2015-2019.

Kết quả thanh tra xác định, giai đoạn 2015-2017, công tác đào tạo trình độ thạc sỹ, tiến sỹ của Học viện Khoa học xã hội còn nhiều hạn chế, khuyết điểm về tuyển sinh, quy trình, chương trình và quản lý đào tạo. Điển hình như, quy trình đào tạo thạc sỹ thiếu quy định chi tiết về đối tượng, điều kiện dự thi, điều kiện bảo vệ luận văn, thâm niên công tác, thiếu quy định về trình độ ngoại ngữ trước khi bảo vệ luận văn; không ban hành chương trình đào tạo trình độ tiến sĩ.

Quy chế tuyển sinh và đào tạo trình độ tiến sỹ thiếu quy định về kinh nghiệm quản lý và thâm niên công tác theo yêu cầu của từng ngành đào tạo, không quy định cụ thể về thời gian làm việc chuyên môn.

Ngoài ra, TTCP còn chỉ ra một số khuyết điểm khác sau quá trình thanh tra như: số nghiên cứu sinh quá hạn thời gian đào tạo còn nhiều; một số hồ sơ xét tuyển trình độ tiến sỹ không cho điểm phần đánh giá hồ sơ…

“Có nghiên cứu sinh đề xuất đề tài nghiên cứu không nằm trong danh mục nghiên cứu. Sổ cấp phát văn bằng còn tẩy xoá, sửa chữa, thiếu thông tin về nghiên cứu sinh”, kết luận TTCP nêu rõ.

Mặt khác, quy trình thực hiện nhiều đề tài không đúng quy định của Luật Khoa học và Công nghệ, Quy chế quản lý khoa học; 3 đề tài, nhiệm vụ không có đóng góp về khoa học cho xã hội; 37 đề tài, nhiệm vụ cấp Bộ do Văn phòng chủ trì chưa được tổ chức nghiệm thu cấp cơ sở trước khi nghiệm thu cấp Bộ; 18 đề tài, nhiệm vụ cấp Bộ nhưng không nghiệm thu cấp Bộ.

Bên cạnh đó, 30 hội đồng nghiệm thu đề tài khoa học cấp Bộ không đúng thành phần; 55 đề tài, nhiệm vụ khoa học cấp Bộ được giao cho cá nhân ngoài đơn vị chủ trì; 75 đề tài, nhiệm vụ nghiệm thu chậm tiến độ…

Vẫn theo TTCP, chương trình đào tạo thạc sỹ thiếu nội dung về chuẩn đầu ra của từng chuyên ngành; còn trường hợp giảng viên hướng dẫn vượt số học viên cùng thời gian; học viên đăng ký ngành này nhưng được cấp bằng của ngành khác. Đáng chú ý, có trường hợp giảng viên không đủ điều kiện tham gia Hội đồng chấm luận văn thạc sỹ.

Ngoài những vi phạm, thiếu sót trong công tác đào tạo, TTCP còn phát hiện vi phạm trong việc chi phụ cấp cho một số chức danh, chi phụ cấp cán bộ công tác địa phương không đúng quy định số tiền trên 750 triệu đồng; sử dụng ngân sách nhà nước chi tiền lương cho hợp đồng ngoài biên chế trên 1,2 tỷ đồng; kê khai thiếu số tiền thuế phải nộp gần 2 tỷ đồng.

Từ kết quả thanh tra, Tổng Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của tập thể lãnh đạo Viện Hàn lâm qua các thời kỳ trong giai đoạn 2015-2019.

“Yêu cầu Học viện Khoa học xã hội bổ sung đầy đủ quy trình đào tạo; kiểm tra, làm rõ những trường hợp tẩy xoá, sửa chữa trên sổ cấp phát văn bằng, xử lý theo quy định nếu có sai phạm”- Thanh tra Chính phủ kiến nghị.

Tại kỳ họp thứ 20 vừa diễn ra, UBKT Trung ương đã xem xét kết quả kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với Ban Thường vụ Đảng ủy Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam các nhiệm kỳ 2015 - 2020, 2020 – 2025.

Qua xem xét, UBKT Trung ương nhận thấy: Ban Thường vụ Đảng ủy Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam đã vi phạm các nguyên tắc tổ chức, sinh hoạt Đảng và Quy chế làm việc; thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo; thiếu kiểm tra, giám sát, để xảy ra nhiều vi phạm trong công tác cán bộ; quản lý, sử dụng tài chính, tài sản, đầu tư công; quản lý nghiên cứu khoa học; đào tạo thạc sỹ, tiến sỹ; giải quyết khiếu nại, tố cáo; thực hiện không nghiêm chỉ đạo, kết luận của các tổ chức đảng cấp trên...

Cùng với quyết định thi hành kỷ luật cảnh cáo Ban Thường vụ Đảng ủy Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam các nhiệm kỳ 2015 - 2020, 2020 - 2025 và các cá nhân theo thẩm quyền, UBKT Trung ương đã đề nghị Bộ Chính trị xem xét, thi hành kỷ luật ông Bùi Nhật Quang, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam.