Nhiều dự án đội vốn, đấu thầu tùy tiện

Báo cáo kiểm toán quyết toán ngân sách nhà nước của Kiểm toán Nhà nước trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9 chỉ ra tình trạng hồ sơ thiết kế không chi tiết, không đầy đủ, tính toán sai khối lượng, dự toán áp dụng sai đơn giá, thiết kế không sát thực tế dẫn đến phải điều chỉnh còn xảy ra tại hầu hết dự án được kiểm toán. Bên cạnh đó, nhiều vi phạm quy định về đấu thầu vẫn tái diễn.

Còn nhiều vi phạm về đấu thầu

Theo kết quả kiểm toán, còn nhiều dự án phê duyệt hồ sơ mời thầu (HSMT), kế hoạch lựa chọn nhà thầu chưa đúng quy định, HSMT/hồ sơ yêu cầu nêu rõ yêu cầu về nhãn hiệu, xuất xứ hàng hóa (Gói thầu số 14 thuộc Dự án Xây dựng thay thế Khu B - C của Bệnh viện Từ Dũ; 5 dự án kiểm toán chi tiết tại huyện Châu Thành, Đồng Tháp). Một số dự án áp dụng hình thức lựa chọn nhà thầu không phù hợp như Dự án Xây dựng công trình Trụ sở Ủy ban Dân tộc chỉ định thầu 3 gói thầu không đúng quy định, hay một số gói thầu của các dự án tại TP.HCM, các tỉnh Quảng Ngãi, Bình Dương, Bạc Liêu, Lâm Đồng, Khánh Hòa, An Giang, Đồng Tháp, Lạng Sơn, Thái Bình, Thanh Hóa, Ninh Bình, Bà Rịa - Vũng Tàu. Bên cạnh đó, còn tình trạng phân chia gói thầu không đúng quy định; chỉ định thầu không thực hiện đúng trình tự. Nhà thầu trúng thầu không đủ năng lực theo HSMT/hồ sơ yêu cầu; loại hợp đồng chưa đúng quy định; thương thảo, ký hợp đồng trước khi có quyết định chỉ định thầu. Ngoài ra, lựa chọn loại hợp đồng không phù hợp; nội dung hợp đồng thiếu chặt chẽ, không đầy đủ, không đúng quy định.

Kiểm toán Nhà nước cũng chỉ ra nhiều dự án không hoặc chậm đăng tải thông tin trên Báo Đấu thầu theo quy định như Dự án Đầu tư xây dựng (ĐTXD) Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (Bộ Tài chính); Dự án ĐTXD hệ thống đường giao thông (đường vào) tại cơ sở 2 Trường Cao đẳng Công nghiệp Phúc Yên; Dự án ĐTXD hệ thống thu gom nước thải tại cơ sở 2 Trường Đại học Công nghiệp Quảng Ninh (Bộ Công Thương) và một số dự án tại TP. Hà Nội, TP.HCM, các tỉnh Hòa Bình, Bình Dương, An Giang.

Theo Báo cáo, nhiều dự án phê duyệt chủ trương đầu tư khi chưa xác định rõ nguồn vốn và khả năng cân đối vốn. Một số đơn vị vẫn còn tình trạng lập, trình thẩm định, phê duyệt dự án khi chưa phê duyệt chủ trương đầu tư, chưa có báo cáo đánh giá tác động môi trường, chưa đầy đủ thủ tục, không nằm trong kế hoạch đầu tư công trung hạn, không phù hợp với quy hoạch, nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt hoặc không đúng quy định. Bên cạnh đó, không lựa chọn phương án tối ưu theo đề xuất của tư vấn thiết kế , thiếu thông tin về tiêu chuẩn, quy chuẩn áp dụng; xác định tổng mức đầu tư (TMĐT) thiếu chính xác, điều chỉnh nhiều lần, giá trị điều chỉnh lớn.

Kiểm toán Nhà nước nêu ra một loạt dẫn chứng. Đơn cử, tỉnh Quảng Nam phê duyệt 4 dự án khi chưa được sự chấp thuận của Chính phủ về sử dụng đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ và đất rừng sản xuất để thực hiện dự án, dẫn đến phải dừng dự án và điều chỉnh giảm kế hoạch vốn để chờ ý kiến của Trung ương. Tỉnh Bình Dương phê duyệt Dự án Khu di tích - sinh thái Hố Lang có quy mô (chiều rộng đường) không phù hợp với Quy chuẩn quốc gia QCVN07-2010-BXD.

Tại tỉnh Bắc Ninh, Dự án ĐTXD Bệnh viện Đa khoa huyện Gia Bình điều chỉnh TMĐT 5 lần (TMĐT ban đầu là 21,3 tỷ đồng, TMĐT sau điều chỉnh là 132 tỷ đồng); Dự án ĐTXD công trình Bệnh viện Đa khoa huyện Yên Phong điều chỉnh TMĐT 2 lần (TMĐT ban đầu là 55,4 tỷ đồng, TMĐT sau điều chỉnh là 153,5 tỷ đồng). Tại Thái Bình, Dự án Nhà làm việc các cơ quan Huyện uỷ - HĐND - UBND huyện Tiền Hải TMĐT ban đầu là 65,2 tỷ đồng, TMĐT sau điều chỉnh là 109,5 tỷ đồng. Dự án Trạm bơm Long Phước A tại Tây Ninh điều chỉnh TMĐT từ 28,3 tỷ đồng lên 60,3 tỷ đồng.