Nhà ở giá hợp lý

Không chỉ những hộ tự nhiên được một gia tài khi trở thành nhà mặt tiền ở các tuyến đường đắt nhất hành tinh khi mở rộng như Hoàng Cầu - Voi Phục ở Hà Nội, mà hàng chục triệu hộ gia đình đã được hưởng lợi rất lớn từ các chương trình này.

Sự vận động của thị trường cùng các chính sách can thiệp có phần bị động và miễn cưỡng của nhà nước đã giúp nhiều hộ gia đình Việt Nam, như gia đình anh, ở các đô thị đắt đỏ vẫn có nhà hợp túi tiền với chất lượng chấp nhận được. Trái lại, nhà nước vẫn đang loay hoay với giải pháp nhà ở xã hội và tạo chính sách để các doanh nghiệp xây dựng nhà ở thương mại tham gia vào phân khúc này.

Ở đây, tôi xin nêu thêm hai vấn đề.

Thứ nhất, tâm lý thích nhà gắn với đất làm cho việc phát triển nhà ở xã hội và vận động người dân sống ở trong các căn hộ cao tầng sẽ rất khó khăn. Một khảo sát ở TP HCM vào năm 2014 cho ra kết quả chỉ 17% chọn mua nhà ở xã hội (giả định đưa ra là cùng mức giá và diện tích họ đang ở kèm theo cơ sở pháp lý rõ ràng), 83% còn lại vẫn muốn ở loại hình tự phát.

Thứ hai, các doanh nghiệp xây nhà ở thương mại gần như không thể chen chân vào phân khúc này để tạo ra những đô thị hiện đại và khang trang. Việc cắt giảm một nửa giá thành xây dựng là điều không thể. Do vậy, với các chính sách hiện có, vận động hay yêu cầu các doanh nghiệp phát triển bất động sản phải vào phân khúc này là rất ít thực tế.

Lựa chọn thuộc về cả xã hội. Nếu đa phần vẫn muốn sống trong những căn nhà riêng lẻ trên những mảnh đất nhỏ với chất lượng đô thị như hiện nay thì ngày mai vẫn như hôm nay. Trái lại, nếu số đông muốn một xã hội hiện đại và phát triển hơn thì cần phải thay đổi theo hướng nhiều hộ gia đình sống trong các căn hộ chung cư thay vì chọn nhà gắn với đất. Điều này chỉ có thể xảy ra khi nhà nước có những chính sách hợp lý nhận được sự đồng thuận của đông đảo người dân, vì bản chất vẫn phải là nhà nước và nhân dân cùng làm.