Nhà máy điện hạt nhân Ukraine bị pháo kích dồn dập, IAEA cảnh báo ‘đừng đùa với lửa’

Ngày 20/11, nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia của Ukraine hứng một đợt pháo kích, khiến cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hợp Quốc phải lên tiếng cảnh báo nguy cơ xảy ra một thảm hoạ lớn.

Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) cho biết, hơn chục vụ nổ làm rung chuyển nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu trong tối 19/11 và ngày 20/11.

Mátxcơva và Kiev đổ lỗi cho nhau tấn công cơ sở này, như nhiều lần trước đây.

Giám đốc IAEA Rafael Grossi nói rằng thông tin về các vụ nổ cực kỳ đáng lo ngại.

“Các vụ nổ xảy ra tại địa điểm của nhà máy điện hạt nhân lớn như vậy là điều hoàn toàn không thể chấp nhận được. Bất kỳ ai đứng sau cũng phải dừng lại ngay lập tức. Như tôi đã nói nhiều lần trước đây, các người đang chơi với lửa”, ông Grossi tuyên bố.

Dẫn thông tin từ đội quản lý nhà máy, nhóm chuyên gia IAEA tại thực địa cho biết đã có hư hỏng với một số toà nhà, hệ thống và thiết bị, nhưng không phải những phần thiết yếu đối với an toàn và an ninh hạt nhân.

Ông Grossi cho biết nhóm chuyên gia tiến hành đánh giá trong ngày 21/11.

Công ty điều hành điện hạt nhân Nga Rosenergoatom cho rằng cần hạn chế mức độ mà nhóm này được thanh sát.

“Họ diễn giải nhiệm vụ của họ là không có giới hạn. Nhưng không phải như vậy”, Renat Karchaa, một cố vấn của tổng giám đốc Rosenergoatom, nói với hãng tin Tass.

“Nếu họ muốn thanh sát một cơ sở không liên quan đến an toàn hạt nhân, việc tiếp cận sẽ bị từ chối”, cố vấn nói.

Các đợt pháo kích lặp đi lặp lại nhằm vào nhà máy ở miền Nam Ukraine gây lo ngại về nguy cơ xảy ra sự cố tương tự thảm hoạ Chernobyl chỉ cách đó 500km năm 1986.

Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia cung cấp khoảng 1/5 điện cho Ukraine trước khi xung đột xảy ra, và đã nhiều lần phải hoạt động dựa vào máy phát điện dự phòng.

Các lò phản ứng đã được tắt nhưng có nguy cơ nhiên liệu hạt nhân có thể trở nên quá nóng nếu điện dùng để chạy hệ thống làm mát bị cắt. Các đợt pháo kích nhiều lần làm đứt dây điện.

Khi được hỏi trên kênh truyền hình pháp BFM rằng có định đến Zaporizhzhia, ông Gross nói: “Chắc chắn rồi”, nhưng không cho biết cụ thể.

Bộ Quốc phòng Nga cáo buộc Ukraine pháo kích vào hệ thống đường điện cung cấp điện cho nhà máy. Tass dẫn lời ông Karchaa nói rằng một số cơ sở dự trữ cũng đã trúng pháo.

Ông nói rằng một cơ sở dự trữ rác thải hạt nhân khô và một toà nhà chứa nhiên liệu hạt nhân mới trúng pháo, nhưng chưa phát hiện rò rỉ phóng xạ.

Công ty năng lượng nguyên tử Ukraine Energoatom cáo buộc quân đội Nga tấn công nhà máy, cho biết hạ tầng của nhà máy trúng pháo ít nhất 12 lần.

Ukraine cáo buộc Nga tấn công hạ tầng để tái khởi động nhà máy, nhằm tiếp tục hạn chế năng lực cung cấp điện của Ukraine.