Nguy cơ bong bóng cổ phiếu dược phẩm

Cổ phiếu dược phẩm tăng mạnh thời gian qua nhờ 2 yếu tố: sóng ngành trên thị trường chứng khoán và động lực nhập khẩu vaccine COVID-19. Cả 2 động lực này đều không rõ ràng và thiếu bền vững trong trung, dài hạn.

Sau giai đoạn bùng nổ nửa đầu năm, nhiều nhóm cổ phiếu tăng "nóng" như ngân hàng, chứng khoán, thép đã không còn hấp dẫn về định giá trong ngắn hạn. Trong bối cảnh thiếu vắng kênh đầu tư cùng môi trường lãi suất thấp, dòng tiền vẫn ở lại thị trường chứng khoán và lần lượt tìm kiếm cơ hội tại các nhóm ngành chưa tăng nhiều như phân đạm, logistics cảng biển, vật liệu xây dựng, bất động sản và mới đây nhất là dược phẩm.

Ghi nhận trong phiên 30/8, hàng loạt đại diện ngành này đã ghi nhận mức tăng trần ngay từ đầu phiên như DBT, DP1, DHG, VMD, DDN, DVN, DP3, AGP, một số mã khác còn lại trong nhóm cũng tăng điểm mạnh là PBC (+10,10%), IMP (5,05%), DBD (+4,4%)...

Nhìn rộng ra, cổ phiếu dược phẩm đã tăng rất mạnh từ đầu tháng 8, có những mã tăng bằng lần.

Cùng với những thông tin tích cực tìm kiếm nguồn nhập khẩu vaccine COVID-19, cổ phiếu VMD của CTCP Y dược phẩm Vimedimex (Vimedimex) đang chứng kiến chuỗi tăng điểm "điên rồ" nhất trong lịch sử doanh nghiệp này, khi tăng 16 phiên liên tiếp, trong đó có đến 14 phiên tăng trần, đưa thị giá từ mức 24.700 đồng/CP ngày 9/8 lên gấp 3 lần, đạt 72.100 đồng/CP chốt phiên 30/8.

Một cái tên khác là SPM của Công ty cổ phần S.P.M cũng lên tục tăng giá trong 10 phiên gần đây, với 8 phiên tăng trần. Hiện SPM dừng lại ở 24.700 đồng, tăng 102% so với mức 13.100 đồng đầu tháng 8.

Hay như cổ phiếu TRA của Traphaco cũng tăng 23%, đưa mức giá từ 79.900 đồng/CP lên 98.200 đồng/CP nhờ vào kỳ vọng mở rộng danh mục sản phẩm và thông tin đối tác chiến lược Daewoong hoàn thành thử nghiệm giai đoạn 2 thuốc điều trị COVID-19. Về phần mình, tuy không tăng kịch biên độ trong phiên 30/8, song cổ phiếu CDP của Dược phẩm Trung ương Codupha cũng tăng lên mức 29.500 đồng/CP, tương ứng tăng 120% sau 1 tháng.

Dược Becamex (mã BCP) là một đơn vị trẻ và chiếm thị phần khiêm tốn trên thị trường cũng đã tăng tới 26% kể từ đầu tháng 8 đến nay, trong khi trước đó, cổ phiếu chỉ đứng tại mốc 11.500 đồng/CP với thanh khoản hạn chế.

Nhiều đại diện khác của ngành dược phẩm cũng ghi nhận mức tăng trưởng mạnh kể từ đầu tháng 8 là DDN (+72%), AMV (+54%), DBT (+43%)...

Tăng trưởng thiếu động lực bền vững

Ngoài câu chuyện sóng ngành, khi dòng tiền quanh quẩn tìm kiếm lợi nhuận trên thị trường chứng khoán, thì nhóm cổ phiếu dược phẩm còn đó động lực từ câu chuyện vaccine COVID-19. Trước đó, vào tháng 6, không ít mã dược phẩm đã tăng kịch biên độ trong nhiều phiên liền khi Bộ Y tế công bố danh sách 36 đơn vị được cấp giấy phép chứng nhận đủ điều kiện nhập khẩu, kinh doanh vaccine COVID-19.

Dẫu vậy, với đợt điều chỉnh sâu của thị trường trong tháng 7, chỉ số chính VN-Index có thời điểm mất tới 200 điểm so với mức đỉnh 1.420 ngày 2/7 thì phần lớn các mã cổ phiếu dược phẩm đã không giữ được đà tăng và mất hàng chục % chỉ sau một tháng như DP1 (-15%), DDN (-13%), VMD (-16%), DNM (-17%)...

Thực tế hiện nay, chưa có doanh nghiệp tư nhân nào nhập khẩu thành công vaccine COVID-19, khi các tập đoàn dược phẩm trên thế giới khẳng định chỉ làm việc và cung cấp vaccine cho các Chính phủ, không thông qua các đơn vị tư nhân. Viễn cảnh nhập khẩu thành công vaccine COVID-19 của VMD cùng một số doanh nghiệp khác bởi vậy là chưa rõ ràng.

Trong bối cảnh đó, nhiều nhà đầu tư lo ngại đợt sóng đang diễn ra có thể chỉ là một nhịp tăng trong ngắn hạn và tiềm ẩn không ít rủi ro, nhất là khi các doanh nghiệp dược không có nhiều đột phá trong kết quả kinh doanh nửa đầu năm và dự báo cho nửa cuối năm.

Đơn cử như CTCP Traphaco (mã CK: TRA) trong 6 tháng đầu năm đạt 1.028 tỷ đồng doanh thu thuần và lãi trước thuế đạt 157 tỷ đồng, qua đó chỉ mới hoàn thành 49% kế hoạch doanh thu và gần 65% kế hoạch lợi nhuận cả năm.

Dược phẩm Imexpharm (mã CK: IMP) - thương hiệu có tiếng trên thị trường sở hữu hai nhà máy đạt chuẩn EU-GMP, có khả năng sản xuất thuốc chất lượng cao cho kênh bệnh viện cũng chỉ mới hoàn thành 40% kế hoạch năm với số lãi 117 tỷ đồng nửa đầu năm do chi phí bán hàng tăng cao.

Với Tổng CTCP Y tế Danameco (HNX: DNM), trong nửa đầu năm 2021, thị trường khẩu trang, trang phục chống dịch đã được bình ổn khiến DNM lãi rất thấp, đặc biệt là quý 2/2021. Luỹ kế 6 tháng đầu năm 2021, DNM đạt 144 tỷ đồng doanh thu thuần, giảm 61% so với cùng kỳ, lợi nhuận trước thuế đạt 5,2 tỷ đồng, giảm tới 84%.

Về phần mình, Vimedimex - công ty sở hữu cổ phiếu có tốc độ tăng mạnh nhất nhóm là VMD cũng chỉ mới hoàn thành 42% kế hoạch doanh thu và 51,6% chỉ tiêu lợi nhuận đề ra trong năm với 7.937 tỷ đồng doanh thu và 19,2 tỷ đồng lãi ròng thu được trong 6 tháng đầu năm 2021.

Theo CTCP Chứng khoán Phú Hưng (PHS), ngành dược sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức trong nửa cuối năm.

Cụ thể, dịch COVID-19 diễn biến phức tạp sẽ ảnh hưởng đến hoạt động khám chữa bệnh, làm suy giảm nhu cầu khám bệnh của người dân, tác động đến doanh thu kênh ETC (kênh bán thuốc qua bệnh viện, bác sĩ). Bên cạnh đó, nguồn cung thuốc thành phẩm nhập khẩu vẫn có thể bị hạn chế và khả năng sẽ gây áp lực đến giá thuốc trên thị trường.

“Dịch COVID-19 bùng phát gây ra tình trạng thiếu hụt nguồn nguyên liệu đầu vào (API) nghiêm trọng do việc sản xuất API ở cả Trung Quốc và Ấn Độ đều bị gián đoạn trong thời gian phong tỏa. Hơn nữa, tiến độ hợp tác giữa các doanh nghiệp dược phẩm Việt Nam và đối tác nước ngoài tiếp tục bị trì hoãn bởi việc hạn chế di chuyển. Điều này cản trở tiến độ đánh giá nhà máy đạt tiêu chuẩn cao và xét duyệt quá trình chuyển giao công nghệ”, PHS phân tích.

Do đó, PHS đánh giá triển vọng ngành dược trong thời gian tới sẽ phụ thuộc lớn vào tình hình kiểm soát dịch của Việt Nam trong năm nay. Trong đó kênh ETC vẫn sẽ dẫn dắt đà tăng trưởng của ngành dược nhờ xu hướng thay thế thuốc ngoại bằng thuốc sản xuất trong nước đang ngày càng nhanh. Độ bao phủ bảo hiểm xã hội toàn dân lớn và sự phát triển mạnh mẽ của khối bệnh viện tư nhân cũng góp phần gia tăng chi tiêu thuốc trong kênh bệnh viện.

Tương tự, Công ty Chứng khoán Vietcombank nhìn nhận, sự tăng giá và khan hiếm của nhiều loại nguyên vật liệu, bên cạnh đó là khó khăn trong khâu nhập khẩu và vận chuyển, tiêu thụ tiếp tục đối mặt với tình hình ngưng trệ của thị trường, các hồ sơ đăng ký sản phẩm mới, kế hoạch xét duyệt và tái xét duyệt nhà máy từ chuyên gia nước ngoài tiếp tục trong tình trạng chờ đợi sẽ làm gia tăng khó khăn của các doanh nghiệp trong ngành.